Karayolunda Tehlikeli Madde
Genel kullanımda azami doldurma derecesi (% olarak) şu formülle saptanır:
| Dolum derecesi |
 |
Sınıf 6.1 ile Sınıf 8’de yer alan ve ambalajlama grupları I ve II'ye ait sıvılar ile mutlak buhar basıncı
65 °C'de 175 kPa'dan (1.75 bar) fazla olan sıvıların azami doldurma derecesi aşağıdaki formülle
hesaplanır:
Bu formüllerde α, sıvının doldurma sırasındaki ortalama sıcaklığı (tf) ile taşıma sırasındaki azami
ortalama dökme yük sıcaklığı (tr) arasındaki ortalama kübik genleşme katsayısıdır (ikisi de °C
üzerinden olmak üzere). Ortam sıcaklığı koşullarında taşınan sıvılar için, α aşağıdaki formülle
hesaplanabilir:
Bu formülde d15 ve d50, sırasıyla 15 °C'deki ve 50 °C'deki sıvı yoğunluklarıdır.
Azami ortalama dökme yük sıcaklığı (tr) 50 °C olarak alınacaktır; ancak sıcak veya ekstrem iklim
koşullarındaki yolculuklar için ilgili yetkili kurum, duruma göre bu sıcaklığı düşürebilir veya daha
yüksek bir sıcaklığı gerekli görebilir.
Taşıma sırasında 50 °C'nin üstünde bir sıcaklıkta tutulan (örneğin bir ısıtıcı cihaz kullanılarak)
maddeler içeren portatif tanklar için 4.2.1.9.2 ila 4.2.1.9.4.1 arası hükümler geçerli değildir. Isıtıcı
cihazlarla teçhiz edilmiş olan portatif tanklarda, taşıma sırasında herhangi bir anda azami dolum
derecesinin, üst limitin % 95'inden daha fazla olmamasını sağlamak amacıyla bir sıcaklık düzenleyici
kullanılır.
Erime noktalarının üzerinde taşınan katılar ve yüksek sıcaklıktaki sıvılar için azami doldurma derecesi
(% cinsinden) şu formülle hesaplanabilir:
Burada df ve dr, sıvının doldurma sırasındaki ortalama sıcaklığı ile taşıma sırasındaki azami ortalama
dökme yük sıcaklığındaki yoğunluklarıdır.
Aşağıdaki hallerde portatif tanklarla taşıma önerilmez:
(a) Portatif tankların gövdeleri bölmeler yada taşma levhalarıyla en fazla 7500 litre kapasiteli
bölümlere ayrılmış olmadığı sürece, 20 °C'de 2 680 mm2/s’den daha az bir viskoziteye sahip
olan sıvılar yada ısıtılan maddeler halinde taşıma sırasında azami madde sıcaklığında % 20'den
fazla, ancak % 80'den az bir dolum derecesinde;
(b) Daha önce taşınan maddelerin kalıntılarının tank gövdesinin dışına yada servis teçhizatına
yapışmış olması.
(c) Portatif tankın yada tankı kaldırma veya sabitleme tertibatlarının bütünlüğünü etkileyecek
derecede sızıntı yada hasar bulunması halinde; ve
(d) Servis teçhizatının muayene edilip, iyi ve çalışır durumda olduğu tespit edilmediği sürece.
Tankın dolu olduğu hallerde portatif tankların forklift cepleri kapatılır. Bu hüküm, 6.7.2.17.4 uyarınca
forklift ceplerinin kapanmasına yönelik bir tertibatla teçhiz edilmesi gerekmeyen portatif tanklar için
geçerli değildir.
Sınıf 3’te yer alan maddelerin portatif tanklarda taşınmasıyla ilgili ilave hükümler
Yanıcı sıvıların taşımasında kullanılması amaçlanan tüm portatif tanklar, 6.7.2.8 ila 6.7.2.15 arası
maddeler uyarınca kapalı olacak ve tahliye tertibatlarıyla donatılacaktır.
Sadece karada kullanımı amaçlanan portatif tanklar için, Bölüm 4.3 uyarınca izin verilmesi halinde,
açık havalandırma sistemleri kullanılabilir.
Sınıf 4.1, 4.2 yada 4.3’te yer alan maddelerin (Sınıf 4.1’de yer alan kendiliğinden reaktif maddeler hariç) portatif tanklarda taşınmasıyla ilgili ilave hükümler
(Rezerve Edilmiş)
NOT: Sınıf 4.1’de yer alan kendiliğinden reaktif maddeler için bkz. 4.2.1.13.1.
Sınıf 5.1’de yer alan maddelerin portatif tanklarda taşınmasıyla ilgili ilave hükümler
(Rezerve Edilmiş)
Sınıf 5.2’de yer alan maddeler ile Sınıf 4.1’de yer alan kendiliğinden reaktif maddelerin portatif tanklarda taşınmasıyla ilgili ilave hükümler
Her bir madde test edilmiş olacak ve menşe ülkenin yetkili makamına onay için bir rapor ibraz
edilecektir. Buna ilişkin bir bildirim, varış ülkesindeki yetkili makama gönderilir. Bu bildirimde, ilgili
taşıma bilgileri ile test sonuçlarının iliştirildiği bir rapor yer alır. Yapılan bu testlerin şunları içermesi
gerekir:
(a) Taşıma esnasında normalde temas halindeki tüm maddelerin uyumluluğunun doğrulanması;
(b) Portatif tankın tasarım özellikleri dikkate alınarak, basınç ve acil tahliye tertibatlarına ilişkin
verilerin kanıtlanması.
Maddenin emniyetli bir şekilde taşınması için gerekli ilave hükümler, raporda açık olarak tarif edilir.