Karayolunda Tehlikeli Madde

 
Anılan  standartlara  göre  tasarlanmayan,  yapılmayan  ve  test  edilmeyen  UN  sertifikasız    
basınçlı
kaplara ilişkin zorunluluklar
 
“Bilimsel veya teknik bir ilerlemeyi yansıtmak veya 6.2.2  ya  da  6.2.4’te  herhangi  bir 
standarda atıfta bulunulmadıysa veya 6.2.2 ya da 6.2.4’te anılan bir standartta ele alınmayan 
belirli özelliklere değinmek amacıyla, yetkili makam aynı seviyede güvenlik sağlayan teknik bir 
kodun kullanımına izin verebilir.
 
Tip onayında, onayı düzenleyen makam, 6.2.2 ya da 6.2.4’te anılan standartların geçerli olmaması 
halinde periyodik muayene prosedürünü belirlemelidir.
 
Yetkili makam, UNECE sekreterliğine kabul ettiği teknik kodların bir listesini iletecektir. Liste, 
aşağıdaki detaylara yer verecektir: Kodun adı ve tarihi, kodun amacı ve kodun edinilebileceği yerle 
ilgili detaylar. Sekreterlik bu bilgileri web sitesinde halka duyurmalıdır.
 
ADR’nin gelecekteki baskılarından birinde referans olarak benimsenen bir standardın kullanımı, 
UNECE sekreterliğine bildirimde bulunulmaksızın yetkili makam tarafından onaylanabilir.
 
6.2.1, 6.2.1 ve aşağıdaki zorunlulukları karşılanmalıdır.
 
NOT:  Bu  başlığın  amaçları  bakımından,  6.2.1’deki  teknik  standarda  yapılan  referanslar,   
teknik
kod referansları olarak kabul edilmektedir.
 

Malzemeler

Aşağıdaki   hükümler,   6.2.1.2’deki   malzemelerle   ilgili   zorunlulukların   yerine   
getirilmesi   için
kullanılabilecek olan malzeme örneklerini içermektedir.
 
(a) Sıkıştırılmış, sıvılaştırılmış, soğutulmuş ve çözünmüş gazlar ve 4.1.4.1, ambalajlama talimatı 
P200, Tablo 3, Sınıf 2’de yer almayan maddeler için karbon çelik;
 
(b)  Sıkıştırılmış,  sıvılaştırılmış  ve  çözünmüş  gazlar  ve  4.1.4.1,  ambalajlama   talimatı 
P200, Tablo 3, Sınıf 2’de yer almayan maddeler için alaşım çelik  (özel  çelikler), nikel, nikel  
alaşım (monel gibi);
 
(c)        Şunlar için bakır:
 
(i)   15°C   sıcaklıkta   doldurma   basıncı   2   MPa’yı   (20    bar)    aşmayan    ve 
sınıflandırma kodu 1A, 1O, 1F ve 1TF olan gazlar;
 
(ii)   Sınıflandırma  kodu  2A  olan  gazlar  ve  UN  No.  1033  dimetil  eter;  UN  No. 1037 etil 
klorür; UN No. 1063 metil klorür; UN No. 1079 sülfür dioksit; UN No.  1085  vinil bromür; UN No. 
1086 vinil klorür ve UN No. 3300 etilen oksit ile %87’den  fazla etilen oksite sahip karbon dioksit 
karışımı;
 
(iii)        Sınıflandırma kodları 3A, 3O ve 3F olan gazlar;
 
(d) Alüminyum alaşım: 4.1.4.1'de bulunan ambalajlama talimatı P200 (10)’un özel "a" hükmüne 
bakınız;
 
(e) Sıkıştırılmış,  sıvılaştırılmış,  soğutularak  sıvılaştırılmış  gazlar  ve  çözünmüş  gazlar  
için kompozit malzeme;
 
(f)          Soğutularak sıvılaştırılmış gazlar için sentetik malzemeler ve
 
(g) UN No. 2187  karbondioksit,  soğutulmuş,  sıvı  veya  karışımları  hariç  olmak  üzere  
sınıflandırma kodu 3A olan soğutularak sıvılaştırılmış gazlar  ve  sınıflandırma  kodu  3O olan 
gazlar için cam.
 
 

Hizmet teçhizatı

(Rezerve Edilmiş)

Metal silindirler, borular, basınçlı kaplar ve silindir grupları

Test basıncında, basınçlı kapta en şiddetli gerilmenin meydana geldiği noktadaki metal üzerindeki
gerilme, garanti edilen asgari akma geriliminin (Re) %77'sini aşmamalıdır.
"Akma gerilimi", binde 2 (yani %0.02) oranında kalıcı uzamanın veya östenit çelikler için test
parçasında %1 oranında mastar uzamasının gerçekleştiği gerilmedir.
NOT: Sac metallerde, test parçasının çekme gerilimi ekseni, yuvarlanma doğrultusuna dik açıda
olmalıdır. Kırılmadaki kalıcı uzama, mastar uzunluğunun (l) çapın ( d ) beş katı ( l = 5 d ) olduğu
dairesel kesite sahip test parçası üzerinde ölçülür; dikdörtgen şeklinde kesit alanına sahip test
parçaları kullanılıyorsa mastar uzunluğu "l" şu formül ile hesaplanmalıdır:
 
Burada F0, test parçasının başlangıçtaki kesit alanını göstermektedir.
Basınçlı kaplar ve kapakları, -20 °C ve +50°C sıcaklıklar arasında gevreme kırılmasına ve gerilme
korozyonuna dayanıklı uygun malzemelerden yapılmalıdır.
Kaynak işlemleri titizlikle yapılmalı ve tam güvenlik sağlanmalıdır.

 

Aerosol püskürtücüler ve gaz içeren ufak kaplar (gaz kartuşları) haricindeki gaz içeren malzemelerle birlikte sıkıştırılmış gazlar, sıvılaştırılmış gazlar, çözünmüş gazlar ve özel hükümlere tabi basınçsız gazlar (gaz numuneleri) için kullanılan alüminyum alaşımlı basınçlı kaplarla ilgili ilave hükümler

Kabul edilecek alüminyum alaşımlı basınçlı kapların malzemeleri aşağıdaki hükümleri
karşılamalıdır:
 
 

A

B

C

D

Gerilme direnci,

Rm, MPa cinsinden (= N/mm2)

 

49 ila 186

 

196 ila 372

 

196 ila 372

 

343 ila 490

Akma gerilimi, Re, (MPa) (= N/mm2)

(Kalıcı deformasyon λ = 0.2%)

 

10 ila 167

 

59 ila 314

 

137 ila 334

 

206 ila 412

Kırılmada kalıcı uzama (l = 5d) (yüzde cinsinden)

12 ila 40

12 ila 30

12 ila 30

11 ila 16

Bükme testi (ilk d’nin çapı = n

         

× e, burada e, test parçasının

n=5(Rm ≤ 98)

n=6(Rm ≤ 325)

n=6(Rm ≤ 325)

n=7(Rm

kalınlığıdır)

n=6(Rm > 98)

n=7(Rm > 325)

n=7(Rm > 325)

392)

 
       

n=8(Rm

>

       

392)

 

Alüminyum Derneği Seri No a

1 000

5 000

6 000

2 000

 

a
Bkz. Aluminium Association (Alüminyum Derneği), 750 Third Avenue, New York "Aluminium Standards and
Data” (Alüminyum Standartları ve Bilgileri), beşinci baskı, Ocak 1976.
 
Gerçek özellikler, ilgili alaşım bileşimine ve basınçlı kapta yapılan nihai işleme bağlıdır; fakat hangi alaşım kullanılırsa kullanılsın basınçlı kabın kalınlığı aşağıdaki formüllerden biri ile hesaplanmalıdır:
 
 
e          = basınçlı kabın mm üzerinden asgari kalınlığı
PMPa       = MPa cinsinden test basıncı; 
Pbar         = bar üzerinden test basıncı;
D         =basınçlı kabın mm cinsinden nominal dış çapı ve
Re        = %0,2 gerilime sahip garanti edilen asgari gerilim; MPa cinsinden (=N/mm2)
 
Buna ilave olarak, formüldeki garanti edilen asgari zorlama gerilimi (Re) değeri, hangi çeşit 
alaşım kullanılırsa kullanılsın garanti edilen asgari çekme geriliminin (Rm) 0,85 katından daha 
büyük olmamalıdır.
 
NOT 1: Yukarıdaki özellikler basınçlı kaplar için kullanılan şu malzemelere ilişkin önceki 
deneyimlere dayanmaktadır:
Sütun A:         Alüminyum, alaşımsız, %99,5 saflık; Sütun B:                Alüminyum ve magnezyum 
alaşımları;
Sütun C:     Alüminyum,  silikon  ve   magnezyum  alaşımları,  ISO/R209-Al-Si-Mg (Alüminyum Derneği 
   6351) gibi;
Sütun D:             Alüminyum bakır ve magnezyum alaşımları.
 
NOT 2: Kırılmadaki kalıcı uzama, mastar uzunluğunun (l) çapın ( d ) beş katı ( l = 5 d ) olduğu  
dairesel  kesite  sahip  test  parçalarıyla  ölçülür;  dikdörtgen  şeklinde  kesit  alanına sahip 
test parçaları kullanılıyorsa
luğu şu formül ile hesaplanmalıdır:
Burada F0, test parçasının başlangıçtaki kesit alanını göstermektedir.
 
NOT 3: (a) Bükme testi (şekle bakın)  3e  genişliğinde  iki  eşit  parça  kesilerek  elde  edilen 
numuneler üzerinde gerçekleştirilmelidir; fakat hiç bir zaman silindirin yuvarlak kısmı 25 mm'den 
az olmamalıdır. Numuneler, köşeler dışında hiçbir bölgede makineli işlemden geçmemelidir;
 
(b) Bükme testi, mandrel çapı (d) ile (d + 3e) mesafesiyle ayrılan iki dairesel destek arasında 
yürütülür. Test sırasında, iç yüzler mandrelin çapından daha büyük olmayan bir mesafeyle 
ayrılacaktır;
 
(c) Numune, iç yüzeyler mandrel çapından daha büyük olmayan bir  mesafe  ile  ayrılana kadar 
mandrel ünitesi etrafında içe doğru büküldüğünde kırılma göstermemelidir;
 
(d) Mandrel çapı ve numune kalınlığı arasındaki oran ( n), tabloda verilen değerlere uygun 
olmalıdır.

Basınçlı kapların yapıldığı ülkenin yetkili makamu tarafından onaylanan ilave testin, 6.2.5.4.1'deki tabloda verilen özelliklere uygun olarak yapılan basınçlı kaplardaki kadar taşıma emniyetini sağladığı ispatlandığı durumlarda en düşük asgari uzama değeri kabul edilebilir (ayrıca bkz. EN 1975:1999 + A1:2003).

 
Basınçlı kapların en ince noktasındaki cidar kalınlığı aşağıdaki gibi olmalıdır:
-           Basınçlı kabın çapı 50 mm'den az ise: en az 1,5 mm;
 
-           Basınçlı kabın çapı 50 mm ila 150 mm arasında ise: en az 2 mm; ve
 
-           Basınçlı kabın çapı 150 mm'den fazla ise: en az 3 mm.
 

Basınçlı kapların uçları yarı dairesel, elips şeklinde veya "sepet tutamağı" bölümlerine sahip olmalıdır; bunlar basınçlı kapların gövdesiyle aynı derecede güvenlik sağlamalıdır.

Kompozit malzemeden mamul basınçlı kaplar

Kompozit silindirler ile  kompozit  malzemeden  mamul  tüpler, basınçlı  variller ve silindir  
demetleri
için, asgari patlama oranının (test basıncına bölünen patlama basıncı) şu şekilde olmasını 
sağlayacak bir üretim prosedürü izlenecektir:
-      Halka sarılı basınçlı kaplar için 1,67;
 
-      Tamamen sargılı basınçlı kaplar için 2,00.
 

Kapalı kriyojenik kaplar

Aşağıdaki zorunluluklar, soğutularak sıvılaştırılmış gazlar için kapalı kriyojenik kapların üretimi için geçerlidir:

Metal olmayan malzemeler kullanılmışsa basınçlı kabın ve aksamlarının en düşük çalışma sıcaklığındaki gevreme kırılmasına dayanıklı olmalıdır.

Basınç tahliye cihazları, en düşük çalışma sıcaklıklarında bile kusursuz çalışacak bir üretime sahip olacaktır. Bu sıcaklıktaki güvenilirlikleri ve işleyişleri her bir valfın veya aynı üretim tipindeki valf numunelerinin test edilmesiyle saptanacak ve kontrol edilecektir.

Basınçlı kaplardaki kapaklar ve basınç tahliye cihazları, sıvıların dışarı saçılmasını önleyecek şekilde tasarlanmalıdır;

Aeresol püskürtücüler, gaz içeren küçük kaplar (gaz kartuşları) ve sıvılaştırılmış alevlenir gaz içeren yakıt hücresi kartuşları için genel zorunluluklar

Önceki Maddeler Sonraki Maddeler

adrbook.com - Her Hakkı Saklıdır. © 2015-2018