Karayolunda Tehlikeli Madde
Gövdeler, yetkili makamlar tarafından tanınmış bir basınçlı kap kodunun gereksinimlerine uygun
olarak tasarlanacak ve üretilecektir. Gövdeler şekillendirmeye uygun metalik malzemelerden
yapılacaktır. Prensip olarak, malzemeler ulusal ve uluslararası malzeme standartlarına uygun olacaktır.
Kaynaklı gövdeler için, sadece kaynak işlemine uygunluğu tamamen kanıtlanmış olan malzemeler
kullanılacaktır. Kaynaklar titizlikle yapılacak ve tam bir güvenlik sağlayacaktır. Üretim süreci veya
malzemeler gerektirdiğinde, kaynakta ve ısıdan etkilenen bölgelerde yeterli sertliğin sağlanması
amacıyla, gövdeler uygun bir biçimde ısıl işleme tabi tutulacaklardır. Malzemenin seçiminde,
gevreklikten ötürü kopma riski, korozyona bağlı çatlakların gerilmesi riski ve darbeye direnç
bakımından tasarım sıcaklık aralığı hesaba katılmalıdır. İnce taneli çelik kullanılıyorsa, malzeme
şartnamesine göre akma mukavemetinin garanti edilen değeri 460 N/mm2'den fazla olmayacak ve
çekme mukavemetinin üst sınırının garanti edilen değeri 725 N/mm2'yi aşmayacaktır. Alüminyum,
sadece Bölüm 3.2, Tablo A, Sütun (11)'de belirli bir maddeye tahsis edilmiş olan özel bir portatif tank
koşulunda anıldığı zaman veya yetkili makam tarafından onaylanması halinde yapım malzemesi olarak
kullanılabilir. Alüminyum kullanımına izin verildiyse, alüminyum en az 30 dakika süreyle 110
kW/m2
ısı yüküne tabi tutulduğunda fiziksel özelliklerinde önemli bir kayıp olmasını önleyecek
şekilde yalıtılacaktır. Yalıtım, 649 °C'nin altındaki tüm sıcaklıklarda etkinliğini koruyacak ve erime
noktası en az 700 °C olan bir malzemeyle kaplanacaktır. Portatif tank malzemeleri taşınabilecekleri
dış ortama da uygun olacaklardır.
Portatif tank gövdeleri, aksamları ve boru tesisatları aşağıdaki özelliklere sahip
malzemelerden yapılmış olacaktır:
(a) Taşınmaları amaçlanan maddeler tarafından zarar görmeye oldukça dayanıklı veya
(b) Kimyasal tepkimelere karşı uygun şekilde pasifize edilmiş veya nötrleştirilmiş veya
(c) Doğrudan doğruya gövdeye bağlanmış aşınmaya dayanıklı malzemeyle içi astarlanmış veya
eşdeğer yöntemlerle donatılmış.
Contalar taşınması amaçlanan malzemelerden zarar görmeyecek malzemelerden
yapılacaklardır.
Gövdeler astarlıysa, astar önemli taşınacak malzemelerden önemli ölçüde etkilenmeyecek yapıda,
homojen, gözeneksiz, deliksiz, yeterince esnek ve gövdenin ısıl genleşme özellikleriyle
uyumlu olacaktır. Her gövdenin, gövde aksamlarının ve boru tesisatının astarı, kesintisiz olacak ve
herhangi bir flanşın yüzü etrafı boyunca uzanacaktır. Tanka dış aksamlar kaynaklanmışsa, astar
aksamlar ve dış flanşlar boyunca kesintisiz olacaktır.
Astardaki bağlantılar ve dikiş yerleri, malzeme birlikte eritilerek veya eşit ölçüde etkin diğer
yöntemlerle yapılacaklardır.
Galvanik hareketle hasara yol açabilecek, farklı metallerin temaslarından kaçınılacaktır.
Her türlü cihazlar, contalar, astarlar ve aksesuarlar dahil olmak üzere portatif tank
malzemeleri, taşınması amaçlanan maddeyi (maddeleri) ters bir biçimde etkilemeyecektir.
Portatif tanklar taşıma sırasında güvenli bir taban oluşturacak desteklerle ve uygun kaldırma
ve bağlama aparatlarıyla tasarlanacak ve üretilecektir.
Portatif tanklar, en azından taşınan içeriğe bağlı dahili basınç ile normal elleçleme ve taşıma
koşulları sırasındaki statik, dinamik ve termal (ısıl) yüklere kayıp vermeden dayanacak şekilde
tasarlanacaktır. Tasarım, portatif tankın beklenen kullanım ömrü süresince, bu yüklerin
tekrarlanarak uygulanmasından kaynaklanan malzeme yorgunluğu etkilerinin hesaba katılmış
olduğunu kanıtlayacaktır.
Açık denizde kullanmak amaçlı portatif tanklar için, açık denizlerde elleçlemeden
kaynaklanan dinamik gerilmeler hesaba katılacaktır.
Vakumlu tahliye cihazıyla donatılacak olan bir gövde, iç basıncın en az 0,21 bar üzerindeki bir dış
basınca, kalıcı bir deformasyon olmaksızın dayanacak şekilde tasarlanacaktır. Vakumlu tahliye
cihazı, gövde daha yüksek bir dış basınç için tasarlanmamışsa, en fazla eksi (-) 0,21 bara ayarlı bir
vakumda tahliyeye başlayacak şekilde ayarlanacaktır ve takılacak vakumlu tahliye cihazının basıncı
tankın tasarım vakum basıncından fazla olmayacaktır. Yalnızca ambalaj grupları II ve III
kapsamındaki, taşıma sırasında sıvılaşmayan katı maddelerin (ister toz halinde, ister tanecikli olsun)
taşınması için kullanılan bir gövde, yetkili makamun onayına tabi olunmak kaydıyla, daha düşük bir
dış basınca uygun şekilde tasarlanabilir. Bu durumda, vakum valfı bu düşük basınçta açılacak
şekilde ayarlanmalıdır. Vakumlu tahliye cihazıyla donatılmayacak olan bir gövde, iç basıncın en
az 0,4 bar üzerindeki bir dış basınca, kalıcı bir deformasyon olmaksızın dayanacak şekilde
tasarlanacaktır.
Sınıf 3 kapsamındaki parlama noktası kriterlerini karşılayan maddelerin ve parlama
noktasında veya onun üzerinde taşınan yüksek sıcaklıktaki maddelerin taşınmasına yönelik portatif
tanklarda kullanılan vakumlu tahliye cihazları, alevin hemen gövdenin içerisine geçmesini
önleyecektir veya portatif tank gövdenin içerisine geçen alevin sonucunda, sızıntı yapmadan, bir iç
patlamaya dayanıklı bir gövdeye sahip olacaktır.
Portatif tanklar ve bağlantıları, maksimum izin verilebilir yük altında, ayrı ayrı uygulanan
aşağıdaki statik kuvvetleri emebilecek özellikte olacaktır:
(a) Seyahat yönünde: MİBK’nin (maksimum izin verilebilir brüt kütle) iki katı ile
yerçekimine (g)1
bağlı ivmenin çarpımı;
(b) Yatayda ve seyahat yönüne dik açılarda: MİBK (seyahat yönü açık bir şekilde saptanamıyorsa,
kuvvetler MİBK'nin iki katına eşit olacaktır) ile yerçekimine bağlı ivmenin (g)1
çarpımı;
(c) Dikeyde yukarı doğru: MİBK ile yerçekimine bağlı ivmenin (g)1
çarpımı ve
(d) Dikeyde aşağı doğru: MİBK'nin (yerçekiminin etkisi dahil toplam yükleme) iki katı ile
yerçekimine (g)1
bağlı ivmenin çarpımı.
6.7.2.2.12'deki kuvvetlerin her biri altında, idame ettirilecek güvenlik faktörü aşağıdaki gibi olacaktır:
(a) Açıkça tanımlanmış bir akma sınırına sahip metaller için, garanti edilen akma karşılık 1,5
değerinde bir güvenlik faktörü veya
(b) Açıkça tanımlanmış bir akma sınırına sahip olmayan metaller için, garanti edilen % 0,2
dayanım kuvvetine ve östenit çelikler için % 1 dayanım kuvvetine karşılık 1,5 değerinde
bir güvenlik faktörü.
Akma mukavemeti ve dayanım mukavemeti değerleri, ulusal ve uluslararası malzeme
standartlarına uygun olacaktır. Östenit çelikler kullanılıyorsa, malzeme standartlarına göre belirlenmiş
akma mukavemeti ile dayanım mukavemetinin belirtilen minimum değerleri, arttırılmış değerler
malzeme muayene sertifikasında onaylanmışsa %15'e kadar arttırılabilir. Söz konusu metal için hiçbir
malzeme standardı mevcut değilse, kullanılan akma mukavemeti ve dayanım mukavemeti değerleri
yetkili makam tarafından onaylanacaktır.