Bölüm 8.1 ila 8.4’te yer alan zorunluluklara ek olarak, Bölüm 3.2, Tablo A, Sütun (19)'da
aşağıdaki
zorunluluklara atıfta bulunuluyorsa, bu zorunluluklar ilgili maddelerin ya da nesnelerin taşınması
için geçerli olur. Bölüm 8.1 ila 8.4’te yer alan zorunluluklarla çelişki halinde, bu Bölümde
belirtilen zorunluluklara öncelik verilecektir
S1 Patlayıcı maddelerin ve nesnelerin taşınmasına ilişkin zorunluluklar
(Sınıf 1)
(1) Sürücüler için özel eğitim
Sürücü, Anlaşmaya Taraf Ülkelerde uygulanan diğer yönetmelikler kapsamında farklı bir sistemde ya
da farklı bir amaçla 8.2.2.3.4 maddesinde tanımlanan konuları içeren dengi bir kursa, eğitime devam
etmişse, uzmanlaşma programından bütünüyle ya da kısmi olarak muaf tutulabilir.
(2) Onay sahibi görevli
Ulusal yönetmelikler böyle gerektiriyorsa, ADR'ye Taraf Ülkenin yetkili makamı, araçta, masrafları
taşıyıcı tarafından karşılanmak üzere, onay sahibi bir memurun bulundurulmasını gerektirebilir.
(3) Sigara içme, ateş yakma ve çıplak alev yasağı
Sınıf 1 kapsamındaki madde ve nesneleri taşıyan araçların üzerinde, yakınında ve bu maddelerin
yüklenmesi ve boşaltılması sırasında sigara içilmesi, ateş yakılması veya çıplak alev kullanılması
yasaktır. Bu sigara içme yasağı aynı zamanda elektronik sigara ve benzer cihazların kullanımı için
de geçerlidir.
(4) Yükleme ve boşaltma yerleri
(a) Yetkili makamlardan özel izin alınmadan, kamu alanı olan meskun bölgelerde Sınıf 1'e
ait maddelerin ve nesnelerin yüklenmesi ve boşaltılması yapılmayacaktır;
(b) Güvenlik nedenleriyle acil olarak yapılmasını gerektiren haller dışında, meskun alanlar
dışındaki kamu alanlarında, önceden yetkili makamlara konu hakkında bilgi verilmeden Sınıf 1’e ait
maddelerin ve nesnelerin yüklenmesi veya boşaltılması yasaktır;
(c) Herhangi bir nedenle elleçleme operasyonlarının ortak alanlarda yapılması gerekiyorsa,
maddeler veya diğer nesneler etiketlerine göre ayrılacaktır;
(d) Sınıf 1'e ait maddeleri ve nesneleri taşıyan araçların yükleme veya boşaltma işlemi yapmak
üzere kamu alanlarında durmaları zorunluysa, duran araçların arasında en az 50 metrelik bir mesafe
bulunacaktır. Bu mesafe aynı taşıma birimine ait olan araçlar için uygulanmayacaktır.
(5) Konvoylar
(a) Sınıf 1'e ait maddeleri ve nesneleri konvoy halinde taşıyan araçlar için her bir taşıma
birimi ile diğeri arasında en az 50 metrelik bir mesafe bulunacaktır;
(b) Yetkili makam konvoy düzeni ya da yapısına dair kurallar koyabilir.
(6) Araçların denetlenmesi
Bölüm 8.4'te belirtilen zorunluluklar, aşağıda belirtilen sınırların üzerinde olan toplam net
patlayıcı madde kütlesine sahip, Sınıf 1'e ait maddeleri ve nesneleri taşıyan araçlar için geçerli
olacaktır.
Tehlike Bölümü 1.1:
0 kg
Tehlike Bölümü 1.2:
0 kg
Tehlike Bölümü 1.3, uyumluluk grubu C:
0 kg
Tehlike Bölümü 1.3, uyumluluk grubu C hariç olmak üzere:
50 kg
Tehlike Bölümü 1.4, aşağıda sıralananlar hariç olmak üzere:
50 kg
Tehlike Bölümü 1.5:
0 kg
Tehlike Bölümü 1.6:
50 kg
UN numaraları 0104, 0237,0255, 0267, 0289, 0361, 0365, 0366, 0440,0441, 0455,
0456 ve 0500’e ait Tehlike Bölümü 1.4 olan maddeler ve nesneler:
0 kg
Karma yükler için, taşınan maddelerin veya nesnelerin herhangi biri için geçerli olan en düşük
sınır toplam yük için kullanılacaktır.
Buna ek olarak, herhangi bir kötü niyetli eylemi önlemek ve kayıp ya da yangın durumunda sürücüyü
ve yetkili mercileri uyarmak amacıyla bu maddeler ve nesneler her zaman denetlenecektir.
Temizlenmemiş boş ambalajlar bundan muaftır.
(7) Araçların kilitlenmesi
EX/II araçlarının yük bölmelerindeki kapılar ve sert kapaklar ile Sınıf 1 kapsamındaki maddeleri ve
nesneleri taşıyan EX/III araçlarının yük bölmelerindeki tüm açıklıklar, yükleme ve boşaltma
dönemleri hariç olmak üzere taşıma süresince kapalı olacaktır.
S2: Alevlenir sıvı ya da gazların taşınmasına ilişkin ek zorunluluklar
(1) Portatif aydınlatma aparatları
Parlama noktası en fazla 60°C olan sıvıları ya da Sınıf 2'ye ait alevlenir maddeleri ve nesneleri
taşıyan kapalı araçların yük bölmeleri, aracın içine sızabilecek herhangi bir yanıcı buhar ya da
gazı tutuşturmayacak biçimde tasarlanmış ve yapılmış portatif fenerler dışında bir aydınlatma
aparatı taşıyan kişiler giremez.
(2) Yükleme ya da boşaltma esnasında yanmalı ısıtıcıların çalıştırılması
FL tipi araçların (bkz. Kısım 9) yanmalı ısıtıcılarının yükleme ya da boşaltma esnasında
ve yükleme bölgelerinde çalıştırılması yasaktır.
(3) Elektrostatik yüklere karşı önlemler
FL tipi araçlarda, (bkz. Kısım 9) tanklar doldurulmadan ya da boşaltılmadan önce araç şasisinden
toprağa bir elektrik bağlantısı kurulacaktır. Buna ek olarak, doldurma oranı da
sınırlandırılmalıdır.
S3: Bulaşıcı maddelerin taşınmasına ilişkin özel hükümler
8.1.4.1’deki tablonun (2), (3) ve (5) numaralı sütunlarındaki ve 8.3.4’deki zorunluluklar
uygulanmayacaktır.
S4: Kontrollü sıcaklıklarda yapılan taşımaya ilişkin ek zorunluluklar
Ön görülen sıcaklığın idame ettirilmesi, güvenli bir taşıma işlemi için esastır. Genel olarak,
sıcaklık şu şekillerde korunacaktır:
- Yükleme öncesinde taşıma ünitesinin muayene edilmesiyle;
- Taşıyıcılar için soğutma sisteminin çalışmasına ilişkin talimatlar ve güzergah üzerindeki
mevcut soğutma tedarikçilerinin bir listesi ile;
- Sıcaklık kontrolünün kaybı halinde izlenecek prosedürler ile;
- Çalışma sıcaklıklarının düzenli olarak denetlenmesi ile ve
- Yedek soğutma sistemi ya da yedek parçaların bulundurulması ile.
Taşıma biriminin içindeki havanın sıcaklığı bağımsız iki sensör (algılayıcı) tarafından ölçülecek
ve sıcaklıklardaki değişikliklerin kolayca saptanabileceği bir şekilde kaydedilecektir.
Sıcaklık her dört ila altı saat arasında kontrol edilecek ve kaydedilecektir.
Kontrol sıcaklığının taşıma sırasında aşılması halinde, soğutma cihazında gerekli onarımlar ya da
soğutma kapasitesinde bir artış yapılması (örneğin sıvı ya da katı soğutucu madde eklenerek) dahil
olmak üzere, bir ikaz süreci başlatılacaktır. Acil durum prosedürlerinin uygulanması için
sıcaklığın sık sık kontrol edilmesi ve hazırlık yapılması gerekmektedir. Acil durum sıcaklığına
(ayrıca bkz. 2.2.41.1.17 ve 2.2.52.1.15 ila 2.2.52.1.18) varıldığında, acil durum prosedürlerine
geçilir.
NOT: Maddeler, KHDS 50 °C'den yüksek olacak şekilde kimyasal inhibitörler katılarak stabilize
edildikleri zaman, bu S4 hükmü 3.1.2.6'da anılan maddeler için geçerli değildir. Bu son duruma göre
sıcaklık kontrolü, sıcaklığın 55 °C'yi aşabileceği yerlerdeki taşıma koşulları altında gerekebilir.
S5: Sınıf 7'ye ait radyoaktif malzemelerin (UN No. 2908, 2909, 2910 ve 2911) yalnızca muaftutulmuş
ambalajlarda taşınmasındaki ortak özel hükümler
8.1.2.1 (b) ve 8.2.1, 8.3.1 ve 8.3.4'teki yazılı talimatlara ilişkin zorunluluklar geçerli
değildir.
S6: Sınıf 7'ye ait radyoaktif malzemelerin, muaf ambalajlar haricindeki
yollarla taşınmasındaki ortak özel hükümler
8.3.1 hükümleri, yalnızca kategori I-BEYAZ etiketlerine sahip ambalajlar, dış paketler veya
konteynerleri taşıyan araçlar için geçerli değildir.
8.3.4 hükümleri, ikincil risk olmaması durumunda geçerli değildir.
Diğer ek zorunluluklar veya özel hükümler
S7: (Silindi)
S8: Bir taşıma birimine 2000 kilogramdan fazla bu maddelerden yüklenmişse, hizmet
ihtiyaçları için yerleşim bölgelerinde ya da işlek yerlerde mümkün olduğunca durulmayacaktır.
Bu tür bölgelerin yakınında uzunca beklemek ancak yetkili mercilerin izniyle mümkündür.
S9: Bu maddelerin taşınması esnasında yerleşim bölgelerinde ya da işlek
yerlerde hizmet ihtiyaçları için mümkün olduğunca durulmayacaktır. Bu tür bölgelerin yakınında
uzunca beklemek ancak yetkili mercilerin izniyle mümkündür.
S10: Nisan ila Ekim ayları arasındaki dönemde, aracın park halinde bulunduğu ülkenin
yasaları gerektiriyorsa, araç park halindeyken ambalajlar için örneğin yükün en az 20 üzerine
levhalar konularak güneşe karşı etkin bir koruma sağlanacaktır.
S11: Sürücü, taraf ülkelerde uygulanan diğer yönetmelikler kapsamında farklı bir sistemde
ya da farklı bir amaçla 8.2.2.3.5’de tanımlanan konuları içeren dengi bir kursa, eğitime devam
etmişse, uzmanlaşma programından bütünüyle ya da kısmi olarak muaf tutulabilir.
S12: Eğer taşıma biriminde radyoaktif malzeme içeren ambalajların
toplam sayısı 10'u, taşıma
indekslerinin toplamı 3'ü geçmiyorsa ve ilave riskler mevcut değilse, sürücülerin eğitimine ilişkin
8.2.1 gereksinimlerinin uygulanmasına gerek yoktur. Ancak, sürücüler daha sonra, radyoaktif
malzemelerin taşınmasına ve ayrıca kendi görevlerine yönelik uygun eğitimi alacaklardır. Bu eğitim
radyoaktif malzemelerin taşınması sırasındaki radyasyon tehlikeleri konusunda bilinçlenmelerini
sağlamalıdır. Böyle bir bilinçlenme eğitimi işveren tarafından verilen bir sertifika ile
doğrulanacaktır. Ayrıca bakınız 8.2.3
S13: (Silindi)
S14: Araçların denetlenmesine ilişkin Bölüm 8.4 hükümleri, herhangi bir miktarda bu
maddeleri taşıyan araçlar için geçerli olacaktır.
S15: Araçların denetlenmesine ilişkin Bölüm 8.4 hükümleri, herhangi bir miktarda bu
maddeleri taşıyan araçlar için geçerli olacaktır. Bununla birlikte, yüklü bölmenin kilitli olması
veya taşınan ambalajların herhangi bir şekilde yetkisiz boşaltmaya karşı korunuyor olması halinde,
Bölüm 8.4 hükümlerinin uygulanmasına gerek yoktur.
S16: Araçların denetlenmesine ilişkin Bölüm 8.4 hükümleri, bu maddelerin
araçtaki toplam kütlesinin 500 kilogramı aştığı hallerde geçerlidir.
Buna ek olarak, 500 kilogramdan fazla bu maddelerden taşıyan araçlar, herhangi bir kötü amaçlı
eylemi önlemek ve kayıp ya da yangın durumunda sürücüyü ve yetkili mercileri uyarmak amacıyla her
zaman denetlenecektir.
S17: Araçların denetlenmesine ilişkin Bölüm 8.4 hükümleri, bu maddelerin
araçtaki toplam kütlesinin 1000 kilogramı aştığı hallerde geçerlidir.
S18: Araçların denetlenmesine ilişkin Bölüm 8.4 hükümleri, bu maddelerin
araçtaki toplam kütlesinin 2000 kilogramı aştığı hallerde geçerlidir.
S19: Araçların denetlenmesine ilişkin Bölüm 8.4 hükümleri, bu maddelerin
araçtaki toplam kütlesinin 5000 kilogramı aştığı hallerde geçerlidir.
S20: Araçların denetlenmesine ilişkin Bölüm 8.4 hükümleri, bu maddelerin
araçtaki toplam kütlesinin veya hacminin ambalajlı mallar olarak 10.000 kilogramı, tanklar da ise
3000 litreyi aştığı hallerde geçerlidir.
S21: Araçların denetlenmesine ilişkin Bölüm 8.4 hükümleri, kütle miktarlarına
bakılmaksızın tüm malzemeler için geçerlidir. Ayrıca, herhangi bir kötü amaçlı eylemi önlemek
ve kayıp ya da yangın durumunda sürücüyü ve yetkili mercileri uyarmak amacıyla bu mallar her zaman
denetlenecektir. Bununla birlikte, Bölüm 8.4 hükümlerinin şu durumlarda uygulanmasına gerek yoktur:
(a) Yükleme yapılan bölüm kilitlenmişse veya taşınan ambalajlar ruhsatsız boşaltmaya karşı
başka şekilde korunuyorsa; ve
(b) Doz oranı aracın dış yüzeyinin erişilebilir herhangi bir noktasında 5μSv/s’yi
geçmiyorsa.
S22: Araçların denetlenmesine ilişkin Bölüm 8.4 hükümleri, bu maddelerin
araçtaki toplam kütlesinin veya hacminin ambalajlı mallar olarak 5000 kg kilogramı, tanklar da ise
3000 litreyi aştığı hallerde geçerlidir.
S23: Araçların denetlenmesine ilişkin Bölüm 8.4 hükümleri, bu madde dökme
halinde veya tanklarda taşınıyorsa ve araçtaki toplam kütle veya hacim 3000 kg’yi veya 3000
litreyi aşıyorsa geçerli olacaktır.
S24: Araçların denetlenmesine ilişkin Bölüm 8.4 hükümleri, bu maddelerin
araçtaki toplam kütlesinin 100 kilogramı aştığı hallerde geçerlidir.
Tünellerden geçiş için şu sınırlamalar uygulanır:
- E kategorisindeki tünellerden geçiş, 3.4.14’e 1 uygun olarak 3.4.13’e göre işaretlenmesi
gereken nakliye araçlarına
- Aşağıdaki tabloya uygun olarak taşıma birimindeki yükün tamamına uygulanacak tünel
sınırlama kodu bir kez tespit edildikten sonra 5.3.2’e göre turuncu renkli levha taşıması
gereken nakliye araçlarına.
1 veya 1.6.1.20’de bahsi geçen geçici önlemler uygulandığı takdirde 31 Aralık 2010’a kadar işlemlere devam
edildiği şekliyle ADR 3.4.11’e bağlı olarak 3.4.10 ile uyumlu olan
Tüm yüke ilişkin tünel kısıtlama kodu
|
Kısıtlama
|
B
|
B, C, D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır
|
B1000C
|
Taşıma ünitesi başına toplam net patlayıcı kütlesinin şunları aştığı taşıma işlemleri:
-
1000 kg’yi aşanlar: B, C, D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır;
-
1000 kg’yi aşmayanlar: C, D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır
|
B/D
|
Tankla taşıma işlemleri: B, C, D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır;
Diğer taşıma işlemleri: D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır
|
B/E
|
Tankla taşıma işlemleri: B, C, D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır;
Diğer taşıma işlemleri: E kategorisindeki tünellerden geçiş yasaktır
|
C
|
C, D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır
|
C5000D
|
Taşıma ünitesi başına toplam net patlayıcı kütlesinin şunları aştığı taşıma işlemleri:
-
5.000 kg’yi aşanlar: C, D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır;
-
5.000 kg’yi aşmayanlar: D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır
|
C/D
|
Tankla taşıma işlemleri: C, D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır;
Diğer taşıma işlemleri: D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır
|
C/E
|
Tankla taşıma işlemleri: C, D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır;
Diğer taşıma işlemleri: E kategorisindeki tünellerden geçiş yasaktır
|
D
|
D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır
|
D/E
|
Dökme halinde veya tankla taşıma işlemleri: D ve E kategorilerindeki tünellerden geçiş yasaktır;
Diğer taşıma işlemleri: E kategorisindeki tünellerden geçiş yasaktır
|
E
|
E kategorisindeki tünellerden geçiş yasaktır
|
-
|
Tüm tünellerden geçiş yapılabilir (UN No. 2919 ve 3331 için; ayrıca bkz. 8.6.3.1).
|
NOT 1: Örneğin, sınıflandırma kodu 1.3C, tünel kısıtlama kodu C5000D olan ve 3000 kg toplam net
patlayıcı kütlesini temsil eden bir miktarda UN No. 0161, dumansız barut taşıyan bir taşıma ünitesinin
D ve E kategorilerindeki tünellerden geçişi yasaktır.
NOT 2: IMDG Kodu uyarınca işaretlenmiş konteynerlerde ya da nakliye birimlerinde taşınması
amaçlanmış sınırlı miktarlarda paketlenen tehlikeli mallar, sınırlı miktarda paketlenmiş tehlikeli mal
ihtiva eden ambalajların toplam brüt ağırlığı her bir nakliye birimi için 8 tonu aşmadığı sürece E
kategorisindeki tünellerden geçiş için kısıtlamaya tabi değildir.