KAPSAM VE UYGULANABİLİRLİK
YAPI
ADR'nin A ve B Ekleri dokuz kısımdan oluşmaktadır. A Eki, Kısım 1 ila 7 ve B Eki de Kısım 8 ile 9'dan
oluşur. Her kısım bölümlere ve her bölüm de başlıklara ve alt başlıklara ayrılmıştır. Her kısımda o kısmın
numarası, bölüm, başlık ve alt başlık numaraları da yer alır. Örneğin Kısım 4, Bölüm 2, Başlık 1 "4.2.1"
şeklinde numaralandırılır.
Kapsam
ADR Madde 2'nin amaçları bakımından, A Eki şunları belirler:
(a) Uluslararası taşınması yasaklanmış tehlikeli mallar;
(b) Aşağıdaki şartların sağlanması koşuluyla (muafiyetler dâhil) Uluslararası taşınmasına izin
verilmiş tehlikeli mallar;
- sınıflandırma kriterleri ve gerekli test yöntemleri dâhil olmak üzere maddelerin
sınıflandırılması;
- ambalajların kullanımı (karışık ambalajlama da dâhil);
- tankların kullanımı (dolumu dâhil);
- sevkiyat prosedürleri (gerekli belgeler ve bilgilerle birlikte, ambalajların işaretlenmesi
ve etiketlenmesi, taşıma araçlarına levha takılması ve bunların işaretlenmesi);
- ambalajların ve tankların üretimine, testine ve onayına ilişkin koşullar;
- taşıma araçlarının kullanımı (yükleme, karışık yükleme ve boşaltma dâhil).
A Eki, ADR Madde 2'ye göre, B Ekine veya hem A Ekine hem B Ekine ait olan aşağıdaki belli başlı
koşulları içerir:
1.1.1 Yapı
1.1.2.3 (B Ekinin kapsamı)
1.1.2.4
1.1.3.1 Taşıma faaliyetinin niteliğiyle ilgili muafiyetler
1.1.3.6 Taşıma ünitesi başına taşınan miktarla ilgili muafiyetler
1.1.4 Diğer düzenlemelerin uygulanabilirliği
1.1.4.5 Karayolu dışındaki taşımalar
Bölüm 1.2 Tanımlar ve ölçü birimleri
Bölüm 1.3 Tehlikeli malların taşınmasında yer alan kişilerin eğitimi
Bölüm 1.4 Tarafların güvenlik yükümlülükleri
Bölüm 1.5 İstisnalar
Bölüm 1.6 Geçici önlemler
Bölüm 1.8 Emniyet zorunluluklarına uygunluğa yönelik denetimler ve diğer destekleyici önlemler
Bölüm 1.9 Yetkili makamlar tarafından belirlenen taşıma kısıtlamaları
Bölüm 1.10 Güvenlik hükümleri
Bölüm 3.1 Genel
Bölüm 3.2 Sütun (1), (2), (14), (15) ve (19) (Kısım 8'in ve 9'un hükümlerinin tek tek maddelere ve
nesnelere uygulanması)
ADR Madde 2'nin amaçları doğrultusunda, B Eki, taşınması onaylanan tehlikeli malları taşıyan araçların
yapısına, donanımına ve çalışma şekline ilişkin koşulları ve şunları belirler:
- araç ekibine, donanımına, faaliyetine ve dokümantasyona ilişkin zorunluluklar;
- araçların üretimine ve onayına ilişkin zorunluluklar.
ADR'nin 1(c) maddesindeki, "araçlar" sözcüğü tek ve aynı araca atıfta bulunmuyor olabilir. Uluslararası bir
taşıma işlemi, ADR'ye göre en az iki Anlaşmaya Taraf Ülkenin topraklarında gerçekleşmesi koşuluyla,
taşıma belgelerinde belirtilen gönderen ve alıcı arasında farklı araçlarla sağlanabilir.
Muafiyetler
Taşıma faaliyetinin niteliğiyle ilgili muafiyetler
ADR'de belirtilen hükümler aşağıdakiler için geçerli değildir:
(a) Normal taşıma koşullarında sızıntıyı engellemeye yönelik önlemlerinin alınması kaydıyla,
perakende satış için ambalajlanmış ve kişisel veya evsel kullanım amaçlı ya da hobi veya spor
faaliyetleri amaçlı tehlikeli malların özel şahıslarca taşınması. Bu maddeler, özel bir şahıs
tarafından veya bu kişi için tekrar doldurulabilir kaplara doldurulmuş alevlenebilir sıvılar
olduğunda, toplam miktar kap başına 60 litreyi ve taşıma ünitesi başına 240 litreyi geçmez.
IBC'lerdeki tehlikeli mallar, büyük ambalajlar ve tanklar perakende satış için ambalajlanmış
olarak kabul edilmez;
(b) Normal taşıma koşullarında sızıntıyı engellemeye yönelik önlemlerinin alınması şartıyla, bu
Ek'te belirtilmemiş ve iç veya işlevsel donanımında tehlikeli mallar içeren makine veya
donanımın taşınması;
(c) İşletmeler tarafından bina veya inşaat alanına sevkiyat veya bunlardan yapılan teslimatlar gibi
veya keşif, onarım ve bakım ile ilgili ve ambalaj başına 450 litreyi geçmeyen, orta boy dökme
yük konteynerleri (IBC'ler) ve büyük ambalajlar dahil olmak üzere ve 1.1.3.6'da belirtilen azami
miktarlar dahilinde olan ve kendi faaliyet alanlarına bağlı yapılan taşımalar. Normal taşıma
koşulları dahilinde sızıntıyı engellemek için önlemler alınmalıdır. Bu muafiyetler Sınıf 7 için
geçerli değildir.
Bu tür işletmeler tarafından kendi gereksinimleri veya dış veya iç dağıtımları için yürütülen
taşıma işlemleri, bu muafiyetin kapsamına dahil değildir;
(d) Aşağıdakilerle ilgili olarak acil durum müdahalesi veya yetkili makamların gözetimi altında ve
taşıma koşulları izin verdiği ölçüde, yetkili makamlar tarafından acil durum müdahalesi amacını
taşıyan veya yetkili makamların gözetimi altındaki taşıma:
- Kazaya karışmış veya arızalanmış tehlikeli mallar taşıyan araçların taşınması;
- Bir olaya veya kazaya maruz kalan tehlikeli malların yayılmasını önlemek amacıyla
toplanarak en yakın uygun güvenli bir yere taşınması;
(e) Taşımanın tamamen güvenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak için tüm önlemlerin alındığı,
insan hayatını veya çevreyi korumaya yönelik acil durum taşıması;
(f) Ambalajlama grubu II veya III’e ait Sınıf 3 veya Sınıf 9 maddeleri, A, O veya F grupları ve
Sınıf 2 gazlarını ya da ambalajlama grubu II veya III'e ait Sınıf 6.1 pestisitlerini içeren ve
aşağıdaki koşullara tabi olan temizlenmemiş boş sabit depolama kaplarının taşınması için:
- Basınç tahliye cihazları (varsa) hariç tüm açıklıklar sızdırmaz şekilde kapalıdır.
- Normal taşıma koşulları dahilinde sızıntıyı engellemek için önlemler alınmış olmalıdır
ve
- Yük, normal taşıma koşulları esnasında gevşemeyecek veya kaymayacak şekilde
kızaklara veya sandıklara veya diğer taşıma cihazlarına veya araçlara veya konteynere
sabitlenmiş olmalıdır.
Bu muafiyet, ADR tarafından taşınması yasaklanmış olan içerisinde duyarlılığı azaltılmış
patlayıcılar veya maddeler saklamış sabit depolama kaplarına uygulanmaz.
NOT: Radyoaktif malzemeler için bkz. 1.7.1.4.
Gazların taşınması ile ilgili muafiyetler
ADR tarafından konulan hükümler aşağıdakilerin taşınması için geçerli değildir:
(a) Taşıma işlemi gerçekleştiren aracın kendisinin ve taşıma esnasında kullanılan veya kullanılması
amaçlanan herhangi bir donanımının (örneğin soğutucu donanım) çalışması için yakıt
tanklarında veya tüplerinde bulunan gazlar.
Gazlar, aracın motoruna doğrudan ve/veya ek donanıma veya taşınabilir basınçlı kaplara bağlı
olarak ve ilgili yerel hükümlere uygun sabit yakıt tanklarında veya tüplerde taşınabilir.
Bir taşıma ünitesinin yakıt tankları veya tüplerinin toplam kapasitesi, 1.1.3.3 (a)'ya göre izin
verilenler dahil olmak üzere, 54 000 MJ enerji eşdeğerine karşılık gelen enerji (MJ) veya
kütleyi (kg) aşamaz.
NOT 1: 54 000 MJ enerji eşdeğerinin değeri, 1.1.3.3 (a) yakıt limitine (1500 litre) karşılık
gelir. Yakıtların enerji içeriği için aşağıdaki Tabloya bakınız:
Yakıt
|
Enerji içeriği
|
Dizel
|
36 MJ/litre
|
Benzin
|
32 MJ/litre
|
Doğal Gaz/Biyogaz
|
35 MJ/Nm3
|
Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG)
|
24 MJ/litre
|
Etanol
|
21 MJ/litre
|
Biyodizel
|
33 MJ/litre
|
Emülsiyon yakıtı
|
32 MJ/litre
|
Hidrojen
|
11 MJ/Nm3
|
Toplam kapasite aşağıdaki değerleri aşmayacaktır:
- LNG ve CNG için 1080 kg;
- LPG için 2250 litre;
NOT 2: Taşıma sırasında kullanılmak üzere donanım takılmış ve bir araç üzerine sabitlenmiş
konteyner, aracın ayrılmaz bir parçası kabul edilir ve donanımı çalıştırmak için gerekli yakıta
ilişkin aynı muafiyetlerden yararlanır.
(b) (Silindi)
(c) Kaptaki veya tanktaki basınç, 20 °C sıcaklıkta 200 kPa'yı (2 bar) aşmıyorsa ve gaz,
sıvılaştırılmış veya soğutularak sıvılaştırılmış gaz halinde değilse, Grup A ve O gazları
(2.2.2.1'e göre). Bu durum, makinelerin ve aparatların parçaları gibi her türden kabı ve tankı
kapsar;
NOT: Bu muafiyet lambalara uygulanmaz. Lambalar için bkz. 1.1.3.10.
(d) Yedek parçalar (örn. şişirilmiş pnömatik araç lastikleri) dahil; aracın işletiminde kullanılan
donanımlarda (örn. yangın söndürücülerde) taşınan gazlar; bu muafiyet, yük olarak taşınan
şişirilmiş pnömatik araç lastiklerine de uygulanır;
(e) Araçların özel donanımında bulunan ve bu özel donanımın taşıma sırasında çalışması için
gerekli gazlar (soğutma sistemleri, akvaryumlar, ısıtıcılar vb.) ile aynı taşıma ünitesinde taşınan
ve söz konusu donanıma ait yedek kaplar veya temizlenmemiş boş değiştirme kapları;
(f) Gazlı meşrubatlar dahil, gıda maddelerinde ve içeceklerde bulunan gazlar (UN1950 hariç),
(g) Spor amaçlı kullanılan toplardaki gazlar ve
(h) (Silindi)
Sıvı yakıtların taşınması ile ilgili muafiyetler
ADR tarafından konulan hükümler aşağıdakilerin taşınması için geçerli değildir:
(a) Taşıma işlemi gerçekleştiren bir aracın kendisinin ve taşıma esnasında kullanılan veya
kullanılması amaçlanan herhangi bir donanımının çalışması için depolarında bulunan yakıt.
Yakıt, aracın motoruna doğrudan ve/veya ek donanıma bağlı olarak ve ilgili yerel hükümlere
uygun sabit yakıt tanklarında veya portatif yakıt konteynerlerinde (bidon gibi) taşınabilir.
Sabit tankların kapasitesi taşıma ünitesi başına 1500 litreyi geçemez ve bir römorka takılmış
tankın kapasitesi 500 litreyi geçemez. Taşıma ünitesi başına portatif yakıt konteynerlerinde en
çok 60 litre taşınabilir. Bu kısıtlamalar acil servislerce kullanılan araçlara uygulanmaz.
NOT 1: Taşıma sırasında kullanılmak üzere donanım takılmış ve bir araç üzerine sabitlenmiş
konteyner, aracın ayrılmaz bir parçası kabul edilir ve donanımı çalıştırmak için gerekli yakıta
ilişkin aynı muafiyetlerden yararlanır.
NOT 2: Gaz halinde yakıtlar ihtiva edenler dahil olmak üzere tankların veya silindirlerin
toplam kapasitesi, 54 000 MJ enerji eşdeğerini aşmayacaktır (bkz. NOT 1, 1.1.3.2 (a)).
(b) ve (c) (Silindi)
Özel hükümler veya sınırlı veya istisnai miktarda ambalajlanmış tehlikeli mallar ile ilgili muafiyetler
NOT: Radyoaktif malzemeler için ayrıca bkz. 1.7.1.4.
Bölüm 3.3'ün belli başlı özel hükümleri, belli tehlikeli malların taşınmasını ADR'nin zorunluluklarından
kısmen ya da tamamen muaf tutar. Bu muafiyet, Kısım 3.2 Tablo A Sütun (6)'da ilgili tehlikeli mal
kaydının karşısında özel hükme atıf yapılmışsa uygulanır.
Bölüm 3.4'teki koşulların sağlanması durumunda, belli tehlikeli mallar muafiyete tabi tutulabilir.
Bölüm 3.5'teki koşulların sağlanması durumunda, belli tehlikeli mallar muafiyete tabi tutulabilir.
Sonraki Maddeler