Karayolunda Tehlikeli Madde

1.7

RADYOAKTİF MALZEMELERE İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER

Kapsam ve uygulama

NOT 1: Radyoaktif malzemelerin taşınması sırasında meydana gelen kazalar ve olaylarda, ilgili ulusal
ve/veya uluslararası organizasyonlar tarafından belirlenen acil durum hükümleri, kişilerin, mülklerin ve
çevrenin korunması amacıyla gözetilir. Bu gibi hükümler için uygun kılavuz ilkeler, "Radyoaktif
Malzemelerin dahil olduğu Taşıma Kazalarına Acil Müdahale Planı ve Hazırlığı" Güvenlik Standartları
Serisi No. TS-G-1.2 (ST-3), IAEA, Viyana (2002) yayınında bulunur.
NOT 2: Acil durum prosedürleri, kaza durumunda sevkiyattaki ve etraftaki diğer içeriklerin reaksiyona
girmesi sonucunda ortaya çıkabilecek diğer tehlikeli maddelerin oluşumunu göz önünde bulundurmalıdır.

ADR, radyoaktif malzemelerin taşınması ile ortaya çıkan radyasyonun kabul edilebilir kontrol düzeyini,
kritikliği ve maddeler ile çevrenin maruz kaldığı termal tehlikeleri ele alan güvenlik standartları
belirlemektedir. Bu standartlar Radyoaktif Malzemelerin Güvenli Taşınmasına dair IEAE Yönetmelikleri,
2012 baskısı, Güvenlik Standartları Serisi No. SSR-6, IAEA, Viyana (2012) yayınını esas almaktadır.
Açıklayıcı bilgiler, "Radyoaktif Malzemelerin Güvenli Taşınması için IAEA Yönetmeliklerine Öneri
Maddeleri" (2012 Baskısı), Güvenlik Standartları Yayınları, No. SSG-26, IAEA, Viyana (2014) yayınından
edinilebilir.

ADR'nin amacı, güvenliği sağlayacak ve radyoaktif malzemelerin taşınmasında radyasyonun etkilerinden
kişilerin, mülklerin ve çevrenin korunmasını sağlayacak zorunlulukları belirlemektir. Bu koruma aşağıdaki
zorunluluklar ile sağlanır:
(a) Radyoaktif içeriklerin muhafazası;
(b) Dış radyasyon seviyelerinin kontrolü;
(c) Kritik durumların önlenmesi;
(d) Isının yol açtığı zararın önlenmesi.
Bu zorunluluklar, öncelikle ambalajlar ve araçlara yönelik içerik sınırları ile radyoaktif içeriklerin
tehlikesine bağlı olarak ambalaj tasarımları için geçerli olan performans standartlarına ilişkin dereceli bir
yaklaşımın belirlenmesiyle karşılanır. Daha sonra, ambalajların tasarımı ve kullanılması ve radyoaktif
içeriğin niteliği de gözetilerek, ambalajların bakımı ile bu koşullar karşılanır. Son olarak, ilgili durumlarda
yetkili makamların onayı da dahil olmak üzere idari kontrollerin uygulanması ile bu koşullar karşılanır.

ADR, radyoaktif malzeme kullanımına bağlı olarak karayoluyla taşınan radyoaktif malzemeler için
geçerlidir. Taşıma, radyoaktif malzemelerin dolaşımıyla ilgili ve buna dahil tüm işlemleri ve durumları
içerir. Bunlar, ambalajların tasarımı, üretimi, bakımı, onarımı ve radyoaktif malzemelerin ve ambalajların
hazırlanması, gönderilmesi, yüklenmesi, transit sırasındaki saklama da dahil olmak üzere taşınması,
indirilmesi ve yükün teslimi şeklinde sıralanabilir. Üç genel ciddiyet düzeyi ile tanımlanan ADR
performans standartları için derecelendirilmiş bir yaklaşım benimsenebilir:
(a) Rutin taşıma durumları (olaysız);
(b) Normal taşıma durumları (küçük aksilikler);
(c) Taşıma sırasında kaza durumları.

ADR'de belirlenen hükümler aşağıdakilerin herhangi biri için geçerli değildir;
(a) Taşıma araçlarının ayrılmaz bir parçası olan radyoaktif malzemeler;
(b) Tesisin ilgili güvenlik yönetmeliklerine tabi olarak tesis içinde taşınan ve dolaşımın kamuya
açık yolları ve demiryollarını kapsamayacağı şekilde taşınan radyoaktif malzemeler;
(c) Tanı veya tedavi amacıyla bir insana veya canlı bir hayvana implante edilen veya verilen
radyoaktif malzemeler;
(d) Kazaen ya da kasıtlı olarak radyoaktif malzeme alımına ya da kirliliğine maruz kalması
nedeniyle tıbbi tedavi için taşınan kişinin içindeki ya da üzerindeki radyoaktif malzeme;
(e) Son kullanıcıya satışını takiben, düzenleyici onaya sahip tüketim malları içinde bulunan
radyoaktif malzeme;
(f) Malzemenin aktivite konsantrasyonunun Tablo 2.2.7.2.2.1'de belirtilen ya da 2.2.7.2.2.2 (a) ve
2.2.7.2.2.3 ila 2.2.7.2.2.6 uyarınca hesaplanan değerlerin 10 katını aşmaması koşuluyla, doğal
olarak oluşan radyonüklidler içeren doğal malzeme ya da cevherler (işlenmiş olabilecek).
Zaman dengesi içerisinde olmayan doğal olarak oluşan radyonüklidler içeren doğal malzeme ya
da cevherler konusunda, aktivite konsantrasyonu hesaplaması 2.2.7.2.2.4 uyarınca
gerçekleştirilecektir;
(g) 2.2.7.1.2'deki "bulaşma" tanımında belirtilen limitleri aşmayan miktarda herhangi bir yüzeyinde
radyoaktif madde bulunan fakat radyoaktif olmayan katı nesneler.

 

Adi paketlerin taşınmasına dair özel hükümler

2.2.7.2.4.1'de belirtildiği üzere sınırlı miktardaki radyoaktif malzemeler, aletler, mamul nesneler veya boş
ambalajlar içeren adi paketler sadece Kısım 5 ila 7'nin aşağıdaki hükümlerine tabidir:
(a) 5.1.2.1, 5.1.3.2, 5.1.5.2.2, 5.1.5.2.3, 5.1.5.4, 5.2.1.10, 7.5.11 CV33 (3.1), (5.1) ila (5.4) ve (6)'da
belirtilen geçerli hükümler ve
(b) 6.4.4'te belirtilen adi paketlere yönelik gereklilikler
ancak radyoaktif malzemenin diğer tehlike özelliklerine sahip olması ve Bölüm 3.3. özel hüküm 290 ya da
369 uyarınca Sınıf 7'den farklı bir sınıfta sınıflandırılması gerekmesi hali ve yukarıda (a) ve (b)'de
listelenen hükümlerin sadece ana sınıfla ilgili ve ilgili olanlara ek olarak geçerli olması durumu hariçtir.

Adi paketler, ADR'nin tüm diğer kısımlarındaki ilgili hükümlere tabidir. Adi paket bölünebilir malzeme
içeriyorsa 2.2.7.2.3.5'te verilen bölünebilir malzeme istisnalarından biri geçerli olacak ve 7.5.11 CV33 (4.3)
gereklilikleri karşılanacaktır

Radyasyondan korunma programı

Radyoaktif malzeme taşıması, yeterli seviyede radyasyondan korunma önlemlerini içeren sistematik
düzenlemelere yönelik bir radyasyondan korunma programına tabi olacaktır.

Kişilerin aldıkları dozlar, ilgili doz limitlerinin altında olmalıdır. Bireysel alınan dozların büyüklüğü, maruz
kalan kişi sayısı ve maruz kalma olasılığını olabildiğince düşük tutarak, ekonomik ve sosyal etkileri göz
önünde bulundurarak ve kişilerin aldığı dozları ilgili doz limitlerinin altında tutarak, gereken korunma ve
güvenlik sağlanmalıdır. Taşıma ve diğer faaliyetler arasındaki etkileşimi de içeren yapısal ve sistematik bir
yaklaşım benimsenir.

Programda uygulanacak olan tedbirlerin niteliği ve kapsamı, radyasyona maruziyetin büyüklüğü ve olasılığı
ile orantılı olmalıdır. Program, 1.7.2.2, 1.7.2.4, 1.7.2.5 ve 7.5.11 CV33 (1.1) zorunlulukları ile uyumlu
olmalıdır. Program belgeleri, istendiğinde, yetkili makamlar tarafından incelenebilmesi için ibraz
edilecektir.

Taşıma işlemleri sırasında meydana gelen iş kazalarında, belirlenmiş etkin dozajın;

(a) bir yıl içinde 1 mSv ile 6 mSv arasında olması muhtemelse, iş yeri veya bireysel kontrol yoluyla
bir doz belirleme programı yürütülür ya da
(b) bir yıl içinde 6 mSv'yi aşması muhtemelse, bireysel kontrol gereklidir.
Bireysel veya iş yeri kontrol programı yürütüldüğünde ilgili kayıtlar da tutulur.
NOT: Taşıma faaliyetlerinden doğan mesleki maruziyetler için, etkili dozun bir yıl içerisinde 1 mSv'yi
aşmasının çok muhtemel olmadığının değerlendirilmesi durumunda, özel çalışma biçimleri, detaylı denetim,
doz belirleme programları veya bireysel kayıt tutma işlemlerinin yapılmasına gerek yoktur.

İşçiler (bkz. 7.5.11, CV33 Not 3) mesleki maruziyeti ve hareketlerinden etkilenebilecek diğer kişilerin
maruziyetini engellemek için alınması gereken önlemler dahil radyasyondan korunma konusunda gerekli
şekilde eğitilmelidir.
Önceki Maddeler Sonraki Maddeler

adrbook.com - Her Hakkı Saklıdır. © 2015-2018