Karayolunda Tehlikeli Madde
Kriterler
Sınıf 9 başlığı, taşıma sırasında diğer sınıfların başlıklarınca kapsanmayan, bir tehlike arz eden maddeleri
ve nesneleri kapsar.
Sınıf 9 maddeleri ve nesneleri aşağıdaki şekilde alt gruplara ayrılır:
M1 İnce toz şeklinde solunduğunda sağlığı tehlikeye sokabilen maddeler;
M2 Yangın durumunda dioksinler oluşturabilen maddeler ve nesneler;
M3 Alevlenebilir buhar yayan maddeler;
M4 Lityum bataryalar;
M5 Can kurtarıcı aletler;
M6-M8 Çevreye zararlı maddeler:
M6 Su ortamını kirletici madde, sıvı;
M7 Su ortamını kirletici madde, katı;
M8 Genetiği değiştirilmiş mikroorganizmalar ve organizmalar;
M9-M10 Yüksek sıcaklıklı maddeler:
M9 Sıvı;
M10 Katı;
M11 Başka bir sınıftaki tanımlara uymayan ama taşıma sırasında tehlike arz eden diğer maddeler ve
nesneler
Tanımlar ve sınıflandırma
Sınıf 9 altında sınıflandırılan maddeler ve nesneler, Bölüm 3.2 Tablo A'da listelenmiştir. Bölüm 3.2 Tablo
A'da ismen belirtilmeyen maddelerin ve nesnelerin Tablo A'daki ilgili kayda veya alt başlık 2.2.9.3'e
atanması aşağıdaki 2.2.9.1.4 ila 2.2.9.1.14 uyarınca yapılır.
İnce toz şeklinde solunduğunda sağlığı tehlikeye sokabilen maddeler
İnce tozlar şeklinde solunduğunda sağlığı tehlikeye sokabilen maddeler asbestler ve asbest ihtiva eden
karışımları içerir.
Yangın durumunda dioksinler oluşturabilen maddeler ve nesneler;
Yangın durumunda dioksin oluşturabilen madde ve nesneler, poliklorlu bifeniller (PCB'ler) ve terfeniller
(PCT'ler), polihalojenli bifeniller ve terfeniller ile bu maddeleri içeren karışımlar ve bu madde ve
karışımları içeren transformatörleri, kondantasörleri ve nesneler gibi nesneleri kapsar.
NOT: PCB veya PCT içeriği 50 mg/kg'dan fazla olmayan karışımlar, ADR hükümlerine tabi değildir.
Alevlenebilir buhar çıkaran maddeler
Alevlenebilir buhar yayan maddeler parlama noktası 55 °C'yi geçmeyen alevlenebilir sıvıları içeren
polimerleri kapsar.
Lityum bataryalar
Lityum bataryalar, ADR'de aksi belirtilen durumlar haricinde (örneğin, özel hüküm 310 kapsamındaki
prototip bataryalar ve küçük üretim partileri veya özel hüküm 376 kapsamında hasarlı bataryalar), aşağıdaki
zorunlulukları karşılayacaktır.
Herhangi bir biçimde lityum içeren piller ve bataryalar, ekipmanın içindeki piller ve bataryalar veya
ekipmanla beraber ambalajlanan piller ve bataryalar, uygunluğuna göre UN No. 3090, 3091, 3480 veya
3481'e atanırlar. Aşağıdaki hükümlere uymaları halinde bu kayıtlar altında taşınabilirler:
(a) Her bir pil veya batarya, Testler ve Kriterler Elkitabı, kısım III, alt başlık 38.3 zorunluluklarını
karşılayan tipte;
NOT: Oluştukları pillerin test edilmiş tiplerinden bağımsız olarak, bataryalar, Testler ve Kriterler Elkitabı,
kısım III, alt başlık 38.3 zorunluluklarını karşılayan tipte olmalıdır.
(b) Normal taşıma koşullarında, her bir pil veya batarya, güvenlik hava tahliye vanasını bünyesinde
bulundurmalıdır veya şiddetli parçalanmayı engelleyecek şekilde tasarlanmalıdır;
(c) Her bir pil veya batarya, harici kısa devreleri önleyecek etkin bir mekanizmayla donatılmalıdır.
(d) Pil veya paralel bağlanmış pil dizilerini içeren her bir batarya, tehlikeli ters akımı engelleyecek
etkin bir mekanizmayla donatılmalıdır (diyotlar, sigortalar, vb.);
(e) Piller ve bataryalar aşağıdakileri içeren bir kalite yönetim programı ile üretilmelidir:
(i) Tasarım ve üretim kalitesi bağlamında organizasyon yapısının ve personel
sorumluluklarının tanımı;
(ii) Kullanılacak gerekli denetim ve test, kalite kontrol, kalite güvencesi ve süreç işletim
talimatları;
(iii) Pillerin üretimi sırasında, dahili kısa devre arızalarını belirlemeye ve engellemeye
yönelik ilgili faaliyetleri içeren süreç kontrolleri;
(iv) Denetim raporları, test verileri, kalibrasyon verileri ve sertifikalar gibi kalite kayıtları.
Test verileri saklanmalı ve yetkili kurumun isteği üzerine sunulmalıdır;
(v) Kalite yönetim programının etkin işlediğinden emin olmak için yönetim gözden
geçirmeleri;
(vi) Belgelerin ve revizyonlarının kontrolüne ilişkin bir süreç;
(vii) Yukarıda (a)'da belirtildiği gibi test edilen tipe uymayan piller ve bataryaların
kontrolüne ilişkin bir yöntem;
(viii) İlgili personel için eğitim programları ve kalifikasyon prosedürleri ve
(ix) Nihai üründe zarar olmadığından emin olmaya yönelik prosedürler.
NOT: Kurum içi kalite yönetim programları kullanılabilir. Üçüncü taraf sertifikası gerekli değildir fakat
yukarıda (i) ila (ix)'da listelenen prosedürler uygun bir şekilde kayıt altına alınmalıdır ve izlenebilmelidir.
Kalite yönetim programının bir kopyası yetkili kurumun isteği halinde sunulmalıdır.
Lityum bataryalar, Bölüm 3.3 özel hüküm 188 zorunluluklarını karşılıyorlarsa, ADR hükümlerine tabi
değildirler.
Can kurtarıcı aletler
Can kurtarıcı aletler, Bölüm 3.3 235 veya 296 özel hükümlerindeki tanımlara uyan can kurtarıcı aletleri ve
motorlu taşıt bileşenlerini kapsar.
Çevreye zararlı maddeler
(Silindi)
Su ortamını kirleticileri maddeler
Çevreye zararlı maddeler (su ortamı)
Genel tanımlar
Çevreye zararlı maddeler, su ortamını kirleten sıvı veya katı maddelerin yanı sıra bu maddeleri çözeltilerini
ve karışımlarını (müstahzarlar ve atıklar gibi) da kapsar.
2.2.9.1.10 amaçları uyarınca, "madde" ürünün veya kullanılan işlemden doğan katışkıların kararlılığını
korumak için gerekli katkılar dahil, maddenin kararlılığını etkilemeden veya bileşimini değiştirmeden
ayrılabilecek çözücüler hariç olmak üzere üretim işlemi sırasında elde edilen veya doğal haldeki kimyasal
elementler ve bu elementlerin bileşikleri anlamına gelir.
Su ortamı söz konusu olduğunda, suda yaşayan organizmalar ve parçası oldukları su ekosistemi
düşünülebilir9. Bu nedenle, tehlikenin tanımlanması için maddenin veya karışımın su zehirliliği temel alınır,
ancak bozunma ve biyolojik birikim davranışı ile ilgili daha fazla bilgiye dayanarak bu değişebilir.
Aşağıdaki sınıflandırma prosedürü, tüm maddelere ve karışımlara uygulanır, ancak bazı durumlarda (örn.,
metaller veya suda az çözünen inorganik bileşikler) özel kılavuz gereklidir10.