İstisnai miktarlar
Nesneler hariç olmak üzere, belirli sınıflara ait tehlikeli malların istisnai miktarları, bu Bölümün
hükümlerini karşılıyorsa, aşağıdakiler haricinde ADR'nin diğer hükümlerine tabi değildir:
(a) Bölüm 1. 3'teki eğitim şartları;
(b) Kısım 2'deki sınıflandırma prosedürleri ve ambalajlama grubu kriterleri;
(c) 4.1.1.1, 4.1.1.2, 4.1.1.4 ve 4.1.1.6'daki ambalajlama şartları.
NOT: Radyoaktif malzemeler söz konusu ise, 1.7.1.5'te belirtilen adi paketlerdeki radyoaktif malzeme
şartları geçerli olacaktır.
Bu Bölümün hükümleri uyarınca istisnai miktarlarda taşınabilen tehlikeli mallar, aşağıdaki alfa-nümerik bir
kod aracılığıyla Bölüm 3.2, Tablo A, sütun (7b)'de gösterilmektedir:
Kod
|
İç ambalaj başına azami net miktar (katılar için gram, sıvılar ve gazlar için ml olarak)
|
Dış ambalaj başına azami net miktar (katılar için gram, sıvı ve gazlar için ml olarak veya karışık ambalajlama durumunda gram ve ml toplamı)
|
E0
|
İstisnai Miktar olarak İzin Verilmeyenler
|
E1
|
30
|
1000
|
E2
|
30
|
500
|
E3
|
30
|
300
|
E4
|
1
|
500
|
E5
|
1
|
300
|
Gazlar için, iç ambalajlar için gösterilen hacim, iç kabın su kapasitesini; dış ambalajlar için belirtilen hacim eki tüm iç ambalajların toplam su kapasitesini ifade eder.
Farklı kodların tahsis edildiği istisnai miktarlardaki tehlikeli malların birlikte ambalajlandığı hallerde, dış
ambalaj başına toplam miktar, en kısıtlayıcı koda karşılık gelen miktarla sınırlı olacaktır.
Azami net miktarı iç ambalaj başına sıvılar ve gazlar için 1 ml ile, katılar için 1g ile sınırlı ve her bir dış
ambalajda katılar için 100 g’ı veya sıvılar ve gazlar için 100 ml’yi aşmayan, E1, E2, E4 ve E5 kodlarına
atanan, istisnai miktardaki tehlikeli mallar sadece aşağıdakilere tabidir:
(a) 3.5.2 hükümleri; ancak, iç ambalajların sıkı şekilde dış ambalaj içinde tampon malzemesi
kullanarak, normal taşıma durumlarında, kırılmayacak, patlamayacak veya içerdiği sızmayacak
şekilde ve sıvılar için, dış ambalaj, iç ambalajın tüm içeriğini emebilecek emici malzeme ihtiva
edecek şekilde yerleştirildiğinde, ara ambalaj gerekmez ve
(b) 3.5.3 hükümleri.
Ambalajlar
Tehlikeli malların istisnai miktarlarda taşınması için kullanılan ambalajlar aşağıdakilere uygun olacaktır:
(a) Bir iç ambalaj olacak ve her iç ambalaj, plastikten (sıvılar için kullanılıyorsa asgari 0,2 mm
kalınlıkta) veya camdan, porselenden, seramikten, çömlekten veya metalden yapılacaktır (ayrıca
bkz. 4.1.1.2); bununla birlikte her bir iç ambalajın mahfazası, tel, bant veya diğer bir yöntemle
sabitlenecek, kalıplı vida dişlerine sahip boğazlı kaplar ise, sızdırmaz, dişli tipte bir kapağa
sahip olacaktır. Kapak, içeriklere dirençli olacaktır;
(b) Her iç ambalaj, normal taşıma koşullarında kırılmasını, delinmesini veya içindeki maddelerin
sızmasını önleyecek tampon malzemesine sahip bir ara ambalaja güvenli bir biçimde
yerleştirilecektir. Sıvı tehlikeli mallar için, ara ambalaj veya dış ambalaj, iç ambalajın bütün
içeriğini emebilecek yeterlilikte bir emici malzeme içerecektir. Ara ambalaj içine
yerleştirildiğinde, emici malzeme, tampon malzemesi olabilir. Tehlikeli mallar, dolgu, emici
malzeme ve ambalaj malzemesiyle tehlikeli tepkimeye girmeyecek veya malzemelerin
bütünlüğünü veya işleyişini azaltmayacaktır; Ambalaj yerleşimine bakılmaksızın, kırılma veya
sızdırma halinde içerikleri tamamen koruyacak özellikte olacaktır.
(c) Ara ambalaj, sağlam, sert bir dış ambalaj içine güvenli şekilde yerleştirilecektir (ahşap,
mukavva veya aynı sağlamlıkta başka bir malzeme);
(d) Her ambalaj tipi, 3.5.3 hükümlerine uygun olacaktır;
(e) Her ambalaj, tüm gerekli işaretlerin uygulanacağı yeterlilikte bir alan sağlayacak boyutta
olacaktır ve
(f) Üst ambalajlar kullanılabilir ve tehlikeli malların veya ADR zorunluluklarına tabi olmayan
maddelerin ambalajlarını içerebilir.
Ambalajlara ilişkin testler
Taşıma işlemi için hazırlanan tam ambalaj, katılar için kapasitesi en az %95, sıvılar için ise %98 oranında
doldurulmuş iç ambalajlarla birlikte, uygun şekilde belgelendirilen bir test ile gösterilmek şartıyla, iç
ambalaj kırılmaksızın veya sızıntı yapmaksızın ve etkinliğinde önemli ölçüde azalma görülmeksizin
aşağıdaki testlere dayanabilecektir.
(a) Sert, esnemeyen, düz ve yatay bir yüzeye 1,8 m yükseklikten düşme:
(i) Numune kutu şeklindeyse, aşağıdaki yönlerin her birinde düşürülecektir:
- taban üzerine düz olarak;
- üst kısmı düz olarak;
- en uzun kenarı üzerine düz olarak;
- en kısa kenarı üzerine düz olarak;
- bir köşesi üzerine;
(ii) Numune varil şeklindeyse, aşağıdaki yönlerin her birinde düşürülecektir:
- Ağırlık merkezi doğrudan çarpma noktası üzerinde olacak şekilde, çapraz
olarak üst kenar üzerine,
- çapraz olarak alt kenar üzerine;
- kenarı üzerine düz olarak;
NOT: Yukarıda belirtilen düşürme testleri, farklı fakat birebir aynı ambalajlar üzerinde
yürütülecektir.
(b) 24 saat boyunca üst yüzeye uygulanan ve 3 m yüksekliğe yığılması halinde aynı ambalajların
toplam ağırlığına (numune dahil) eşit değerde uygulanan bir kuvvet.
Test amacıyla, ambalajda taşınacak maddelerin yerini, testlerin sonuçlarını geçersiz kılmamak kaydıyla
diğer maddeler alabilir. Katılar için başka bir madde kullanıldığında taşınacak madde ile aynı fiziksel
özelliklere (kütle, tane büyüklüğü, vb.) sahip olacaktır. Sıvılar için uygulanan düşürme testlerinde başka bir
madde kullanılıyorsa, bunun nispi yoğunluğu (özgül ağırlık) ve viskozitesi taşınacak maddeye benzer
olacaktır.
Ambalajların işaretlenmesi
Bu Bölüm kapsamında hazırlanan ve tehlikeli malların istisnai miktarlarını içeren ambalajlar, 3.5.4.2'de
gösterilen işaret ile, dayanıklı ve okunaklı şekilde işaretlenecektir. Ambalaj içindeki tehlikeli malların her
biri için Bölüm 3.2, Tablo A, sütun (5)'te gösterilen ilk ve tek etiket numarası, işarette gösterilecektir.
Gönderenin veya alıcının adının ambalajın başka bir noktasında yer almadığı durumlarda, bu bilgiler işaret
içerisinde yer alacaktır.
İstisnai miktar işareti
Şekil 3.5.4.2
İstisnai miktarlar işareti
* Bölüm 3.2, Tablo A, sütun (5)'te gösterilen ilk ve tek etiket numarası, bu noktada yer alacaktır.
** Gönderenin veya alıcının adı, ambalajın herhangi bir noktasında yer almıyorsa bu noktada yer
alacaktır.
İşaret, kare biçiminde olacaktır. Tarama ve sembol, beyaz ya da kontrast bir arka planda, siyah ya da
kırmızı olmak üzere aynı renkte olacaktır. Minimum boyutlar 100 mm x 100 mm olacaktır. Boyutların
belirtilmediği durumlarda, tüm özellikler gösterilenlerle yaklaşık orantılı olacaktır.
Üst ambalajların kullanımı
İstisnai miktarlarda ambalajlanan tehlikeli mallar içeren bir üst ambalaj için aşağıdaki koşullar geçerlidir:
Bir üst ambalajda tüm tehlikeli malları temsil eden işaretler görünür olmadığı sürece, üst ambalaj:
- "OVERPACK" ("ÜST AMBALAJ") kelimesiyle işaretlenecektir. "OVERPACK" ("ÜST
AMBALAJ") işaretinin harfleri en az 12 mm büyüklüğünde olacaktır. İşaret, menşe ülkenin
resmi dilinde ve ayrıca bu dilin İngilizce, Fransızca veya Almanca olmaması halinde, taşıma
işlemine müdahil ülkeler arasındaki anlaşmaların aksini öngörmediği durumlarda, İngilizce,
Fransızca veya Almanca dillerinde olacaktır ve
- bu Bölümde istenen işaretlerle işaretlenecektir.
5.1.2.1'in diğer hükümleri, üst ambalajda istisnai miktarlarda ambalajlanmış diğer tehlikeli mallar
taşınıyorsa ve yalnızca bu diğer tehlikeli maddelere ilişkin olarak geçerli olacaktır.
Herhangi bir araç veya konteyner içindeki ambalajların azami sayısı
Herhangi bir araç veya konteyner içindeki ambalaj sayısı 1000'i geçmeyecektir.
Belgelendirme
Bir belge veya belgeler (konşimento, hava konşimentosu veya CMR/CIM sevk irsaliyesi) istisnai miktarlardaki
tehlikeli mallara eşlik ediyorsa, bu dokümanlardan en az birisi, "Dangerous Goods in Excepted Quantities"
("İstisnai Miktarlardaki Tehlikeli Mallar") ifadesini ve ambalajların sayısını da içermelidir.
Önceki Maddeler
Sonraki Maddeler