Karayolunda Tehlikeli Madde
Radyoaktif malzemelerin taşınmasında kullanılan, konteynerler, tanklar, IBC’ler, ayrıca ambalajlar ve üst
ambalajlar, kirlilik seviyesi, beta ve gama yayıcıları ile düşük zehirliliğe sahip alfa yayıcıları için 0,4
Bq/cm2 seviyesinin altında ve diğer tüm alfa yayıcıları için 0,04 Bq/cm2'nin altında kalmadığı sürece, diğer
maddelerin depolanmasında veya taşınmasında kullanılmamalıdır.
Karışık ambalajlama
İki veya daha fazla tehlikeli mal, aynı dış ambalaj içine konulduğunda, ambalaj her bir madde veya nesne
için gereken şekilde işaretlenmeli veya etiketlenmelidir. Farklı mallar için aynı etiket gerekliyse, sadece bir
defa uygulanmasına ihtiyaç vardır.
Sınıf 7 için genel hükümler
Sevkiyat onayı ve bildirim
Genel
Bölüm 6.4'te belirtilen ambalaj tasarımlarının onaylarına ilave olarak bazı durumlarda (5.1.5.1.2 ve
5.1.5.1.3) çok taraflı sevkiyat onayı gereklidir. Bazı durumlarda yetkili makamların sevkiyat hakkında
bilgilendirilmesi (5.1.5.1.4) gereklidir.
Sevkiyat onayları
Çok taraflı onay aşağıdaki sevkiyatlarda gereklidir:
(a) 6.4.7.5 gereksinimlerine uygun olmayan veya kontrollü olarak aralıklı havalandırılacak şekilde
tasarlanan Tip B(M) ambalajların sevkiyatı;
(b) Düşük olanı dikkate alınacak şekilde 3000 A1 veya 3000 A2 veya bazı durumlarda 1000 TBq
değerinde aktiviteye sahip radyoaktif malzeme içeren Tip B(M) ambalajların sevkiyatı;
(c) Tek bir araç veya konteynerdeki ambalaj kritiklik güvenlik indeksi toplamının 50'yi aştığı
durumlarda, bölünebilir malzeme içeren ambalajların sevkiyatı;
Yalnız, yetkili makam, tasarım onayındaki özel bir hüküm ile (bkz. 5.1.5.2.1) sevkiyat onayı olmaksızın
ülkesine ya da ülkesinde taşımaya onay verebilir.
Özel düzenleme ile sevkiyat onayı
ADR'nin ilgili tüm hükümlerini karşılamayan bir sevkiyatın özel bir düzenleme (bkz. 1.7.4) kapsamında
taşınmasına yönelik hükümler yetkili makam tarafından onaylanabilir.
Bildirimler
Yetkili makamlara yapılan bildirimlerde aşağıda belirtilen hususlar gereklidir:
(a) Yetkili makam onayını gerektiren herhangi bir ambalajın ilk sevkiyatından önce malı gönderen,
ilgili ambalaj tasarımı için geçerli olan her bir ilgili yetkili makam belgesinin bir nüshasını
sevkiyatın çıkış ülkesinin yetkili makamına veya sevkiyatın ülkesinde taşınacağı veya ülkesine
ulaşacağı yetkili makama temin etmelidir. Malı gönderen yetkili makamdan herhangi bir teyit
beklemekle, yetkili makam ise belgeyi teslim aldığına ilişkin bir teyit vermekle yükümlü değildir.
(b) Aşağıdaki sevkiyat tiplerinin her biri için:
(i) Düşük olan dikkate alınacak şekilde 3000 A1 veya 3000 A2 veya bazı durumlarda
1000 TBq değerinde aktiviteye sahip radyoaktif malzeme içeren Tip C ambalajları;
(ii) Düşük olan dikkate alınacak şekilde 3000 A1 veya 3.000 A2 veya bazı durumlarda
1000 TBq değerinde aktiviteye sahip radyoaktif malzeme içeren Tip B(U) ambalajları;
(iii) Tip B(M) ambalajları;
(iv) Özel düzenleme kapsamında gerçekleşen sevkiyatlar;
Malı gönderen taraf, sevkiyatın çıkış ülkesinin yetkili makamı ile sevkiyatın içinden geçeceği
veya ulaşacağı ülkenin yetkili makamını bilgilendirecektir. Bu bildirim sevkiyatın yapılmasından
önce, tercihen en az 7 gün öncesinden her bir ilgili yetkili makama ibraz edilmiş olmalıdır.
(c) Gönderen, gerekli bilgilerin sevkiyat onayı başvurusuna daha önceden iliştirilmiş olması halinde
ayrı bir bildirim göndermekle yükümlü değildir; (bakınız 6.4.23.2)"
(d) Sevkiyat bildirimi şunları içermelidir:
(i) İlgili tüm belge numaralarını ve tanımlama işaretleri de dahil olmak üzere ambalaj
veya ambalajların tanımlanmasını mümkün kılacak şekilde yeterli bilgi;
(ii) Sevkiyat tarihi, muhtemel varış tarihi ve teklif edilen güzergaha ilişkin bilgiler;
(iii) Radyoaktif malzemenin (malzemelerin) veya nüklidin (nüklidlerin) adı;
(iv) Radyoaktif malzemenin fiziksel veya kimyasal hallerinin açıklaması ya da özel
hazırlanmış radyoaktif malzeme veya düşük oranda dağılabilir radyoaktif malzeme
olup olmadığının açıklaması ve
(v) Taşıma esnasında uygun SI ön eki sembolü ile bekerel (Bq) cinsinden ifade edilen
radyoaktif içeriklerin azami aktivitesi (bkz. 1.2.2.1). Bölünebilir malzeme için (veya
gerekiyorsa karışımlar için her bir bölünebilir nüklidin) gram (gr) veya katları
cinsinden bölünebilir malzemenin kütlesi, aktivite yerine kullanılabilir.
Yetkili makam tarafından düzenlenen belgeler
Yetkili makam tarafından düzenlenen belgeler aşağıdakiler için gerekmektedir:
(a) Aşağıdakilere yönelik tasarımlar:
(i) Özel hazırlanmış radyoaktif malzeme;
(ii) Düşük oranda dağılabilir radyoaktif malzeme;
(iii) 2.2.7.2.3.5 (f) uyarınca hariç tutulmuş bölünebilir malzeme;
(iv) 0,1 kg veya daha fazla uranyum hekzaflorür içeren ambalajlar;
(v) 2.2.7.2.3.5, 6.4.11.2 veya 6.4.11.3'de muaf tutulanlar haricinde bölünebilir malzeme
içeren ambalajlar;
(vi) Tip B(U) ambalajlar ve Tip B(M) ambalajlar;
(vii) Tip C ambalajlar;
(b) Özel düzenlemeler;
(c) Bazı özel sevkiyatlar (bkz. 5.1.5.1.2);
(d) Tablo 2.2.7.2.2.1'de listelenmemiş tek radyonüklidler için 2.2.7.2.2.1'de verilmiş temel
radyonüklid değerlerinin belirlenmesi (bakınız2.2.7.2.2.2(a));
(e) Araç gereç ya da nesnelerin muafiyet kapsamında sevkiyatı için alternatif aktivite sınırları
(bakınız 2.2.7.2.2.2 (b)).
Belgeler ilgili gereksinimlerin karşılandığını teyit etmeli ve tasarım onaylarında ise, tasarıma bir tanımlama
işareti tahsis etmelidir.
Ambalaj tasarımı ve nakliyesi için onay belgeleri tek bir belgede birleştirilebilir.
Belgeler ve bu belgelere yönelik başvurular, 6.4.23 zorunluluklarına uygun olmalıdır.
Malı gönderen, ilgili her belgenin bir nüshasını bulundurmalıdır.
Ambalaj tasarımları için onay gerekmediği durumlarda yetkili merci bir onay belgesi hazırlar ve gönderen,
yetkili makam muayenesi için ambalaj tasarımının ilgili tüm gereksinimlere uygunluk gösterdiğini
belgeleyen dokümanları talep üzerine ibraz eder.
Taşıma indeksinin (TI) ve kritiklik güvenlik indeksinin (CSI) saptanması
Bir ambalaj, üst ambalaj veya konteyner ya da ambalajlanmamış LSA-I veya SCO-I için taşıma indeksi (TI),
aşağıdaki yöntemle türetilen bir sayı olacaktır.
(a) Ambalajın, üst ambalajın, konteynerin veya ambalajlanmamış LSA-I ve SCO-I'in dış
yüzeylerinden 1 m mesafede, saatte milisievert birimi üzerinden (mSv/h), azami radyasyon
seviyesi belirlenir. Saptanan değer, 100 ile çarpılır ve elde edilen rakam taşıma indeksi olur.
Uranyum ve toryum cevherleri ile konsantrasyonları için, yükün dış yüzeyinden herhangi bir
noktadan 1 m mesafedeki azami radyasyon seviyesi şu şekilde belirlenebilir:
Uranyum ve toryum cevherleri ve fiziksel konsantrasyonları için 0,4 mSv/h;
Kimyasal toryum konsantrasyonları için 0,3 mSv/h;
Uranyum hekzaflorür haricindeki kimyasal uranyum konsantrasyonları için 0,02 mSv/h;
(b) Tanklar, konteynerler ve ambalajlanmamış LSA-I ve SCO-I için, yukarıdaki (a) adımında
saptanan değer, Tablo 5.1.5.3.1’deki uygun faktörle çarpılır.
(c) (a) ve (b) adımlarında elde edilen değer, ilk ondalık basamakta yer alan rakama yuvarlanacaktır
(örn. 1.13, 1.2 olmalıdır). Bununla birlikte 0,05 veya daha düşük bir değer sıfır olarak kabul
edilecektir.
Tablo 5.1.5.3.1: Tanklar, konteynerler ve ambalajlanmamış LSA-I ve SCO-I için çarpım
katsayıları
|
Yükün boyutu a |
Çarpım katsayısı |
|
Yükün boyutu ≤ 1 m2 |
1 |
|
1 m2 < yük boyutu ≤ 5 m2 |
2 |
|
5 m2 < yük boyutu ≤ 20 m2 |
3 |
|
20 m2 < yük boyutu |
10 |
a Ölçülen yükün en büyük kesit alanı.
Her bir üst ambalaj, konteyner veya araç için taşıma indeksi, içerilen tüm ambalajların TI'lerinin toplamı
olarak veya radyasyon seviyesinin doğrudan ölçülmesiyle belirlenecektir. Ancak buna, taşıma indeksinin
yalnızca tüm ambalajların TI'ilerinin toplamı olarak belirleneceği sert olmayan üst ambalajlar dahil değildir.