Karayolunda Tehlikeli Madde
Kalite güvence sistemleri, yetkili makamın ön gördüğü gereksinimlere uygunluk göstermelidir.
--------------------------------
1 Örn. bkz. CGA Yayınları S-1.2-2003 "Basınç Tahliye Cihazı Standartları - Kısım 2- Sıkıştırılmış Gazlar için Kargo
Tankları ve Portatif Tanklar ve S-1.1-2003 "Basınç Tahliye Cihazı Standartları - Kısım 1 - Sıkıştırılmış Gazlar için
Silindirler".
İlk muayene ve test
Kapalı kriyojenik kaplar ve metal hidrit depolama sistemleri dışındaki yeni basınçlı kaplar, üretim sırasında
ve sonrasında, aşağıdakiler de dahil olmak üzere ilgili tasarım standartlarına uygun şekilde test ve
muayeneye tabi tutulacaktır:
Yeterli bir basınçlı kap örneğine ilişkin olarak:
(a) Üretim malzemesinin mekanik özellikleri üzerinde test;
(b) Asgari duvar kalınlığının onaylanması;
(c) Her bir üretim serisi için materyalin homojenliğinin doğrulanması;
(d) Basınçlı kapların iç ve dış koşullarının muayene edilmesi;
(e) Boyun dişlerinin muayenesi;
(f) Tasarım standardının uygunluğunun doğrulanması;
Tüm basınçlı kaplar için:
(g) Hidrolik basınç testi. Basınçlı kaplar, tasarım ve yapım teknik standardı veya teknik kodunda
belirtilen kabul kriterlerini karşılayacaktır;
NOT: Yetkili makamın onayı üzerine, hiçbir tehlike teşkil etmemek kaydıyla hidrolik basınç testinin yerini
gaz kullanılan bir test alabilir.
(h) İmalat kusurlarının muayenesi ve değerlendirmesi ile bunların onarılması veya basınçlı kapların
hizmetten muaf kılınması. Kaynaklı basınçlı kaplar için, kaynakların kalitesine özel ihtimam
gösterilmelidir;
(i) Basınçlı kapların üzerindeki işaretlerin muayene edilmesi;
(j) Ayrıca, UN No. 1001 çözünmüş asetilen ve UN No. 3374 çözücüsüz asetilen taşıması
amaçlanan basınçlı kaplar, gözenekli malzemenin ve çözücü miktarının kurulumunun ve
durumunun uygun şekilde sağlanması amacıyla muayene edilecektir.
Kapalı kriyojenik kapların yeterli miktardaki numunesi üzerinde, 6.2.1.5.1 (a), (b), (d) ve (f)'de belirtilen
muayeneler ve testler yürütülmelidir. Ayrıca, kaynaklar radyografik, ultrasonik veya diğer uygun bir
tahribatsız test yöntemi uygulanarak, ilgili tasarım ve üretim standardına uygun bir kapalı kriyojenik kap
numunesi üzerinde muayene edilecektir. Bu kaynak muayenesi ceket için geçerli değildir.
Ayrıca, tüm kapalı kriyojenik kaplar 6.2.1.5.1 (g), (h) ve (i)'de belirtilen ilk muayeneler ile testlere tabi
tutulacak; bunlara ek olarak bir sızdırmazlık testinden ve montaj sonrası servis donanımının uygun çalışıp
çalışmadığına ilişkin bir testten geçecektir.
Metal hidrit depolama sistemleri için, 6.2.1.5.1 (a), (b), (c), (d), uygulanabilir ise (e), (f), (g), (h) ve (i)'de
belirtilen muayeneler ile testlerin, metal hidrit depolama sisteminde kullanılan kapların yeterli miktardaki
numuneleri üzerinde yürütüldüğü onaylanacaktır. Ayrıca, metal hidrit depolama sistemlerinin yeterli
miktardaki numuneleri üzerinde 6.2.1.5.1 (c) ve (f)'de ilgili durumlarda 6.2.1.5.1 (e)'de belirtilen
muayeneler ile testler yürütülecek ve metal hidrit depolama sisteminin dış koşulları üzerinde muayene
yapılacaktır.
Ayrıca, tüm metal hidrit depolama sistemleri 6.2.1.5.1 (h) ve (i)'de belirtilen ilk muayeneler ile testlere tabi
tutulacak; bunlara ek olarak bir sızdırmazlık testinden ve montaj sonrası servis donanımının uygun çalışıp
çalışmadığına ilişkin bir testten geçecektir.
Periyodik muayene ve test
Kriyojenik kaplar haricindeki tekrar doldurulabilir basınçlı kaplar, yetkili makamın yetkilendirdiği bir
merci tarafından aşağıdakiler de dahil olmak üzere periyodik muayenelere ve testlere tabi tutulacaktır:
(a) Basınçlı kabın dış koşullarının kontrol edilmesi ve donanımlar ile dış işaretlerin doğrulanması;
(b) Basınçlı kabın iç koşullarının kontrolü (örn. iç muayene, asgari cidar kalınlığının
doğrulanması);
(c) Aksamlar sökülmüşse veya korozyon bulguları varsa dişlerin kontrolü;
(d) Hidrolik basınç testi, gerekirse uygun testlerle malzeme özelliklerinin doğrulanması;
(e) Servis donanımının, diğer aksesuarların ve hizmete yeniden alınacaklarsa basınç tahliye
cihazlarının kontrolü.
NOT 1: Yetkili makamın onayı üzerine, hiçbir tehlike teşkil etmemek kaydıyla hidrolik basınç testinin yerini
gaz kullanılan bir test alabilir.
NOT 2: Yetkili makamın onayı üzerine, silindirler veya tüpler üzerindeki hidrolik basınç testlerin yerini
eşdeğer başka bir yöntem alabilir. Bu yöntemin, akustik emisyon testine veya akustik emisyon testi ile
ultrasonik incelemeye dayanması gerekir. Akustik emisyon testi prosedürleri için ISO 16148:2006'ya
rehber olarak başvurulabilir.
NOT 3: Hidrolik basınç testinin yerini, dikişsiz alüminyum alaşımlı gaz silindirlerine ilişkin ISO
10461:2005+A1:2006 ile dikişsiz çelik gaz silindirlerine ilişkin ISO 6406:2005'e uygun şekilde yürütülen
ultrasonik bir inceleme alabilir.
NOT 4: Periyodik muayene ve test sıklıkları için bkz. ambalajlama talimatı P200, 4.1.4.1 veya basınç
altındaki kimyasallar için bkz. P206, 4.1.4.1.
UN No. 1001 çözünmüş asetilen ile UN No. 3374, çözücüsüz asetilenin taşınmasına yönelik basınçlı kaplar
yalnızca 6.2.1.6.1 (a), (c) ve (e)'de belirtilen şekilde incelenecektir. Gözenekli malzemenin durumu da (örn.
çatlaklar, üst boşluk, gevşeme, sıkışma) incelenecektir.
Kapalı kriyojenik kaplar için basınç tahliye vanaları periyodik muayenelere ve testlere tabidir.
Üreticilerin uyması gereken zorunluluklar
İmalatçı, teknik olarak gerekli yetkinliğe sahip olmalı ve basınçlı kapların gereken şekilde üretimi için
istenen diğer uygun kaynaklara sahip olmalıdır; bu özellikle de kalifiye personel için geçerlidir:
(a) Tüm üretim sürecinin denetlenmesi için;
(b) Malzemelerin birleştirilmesi için;
(c) İlgili testlerin yürütülmesi için.
Bir üretici yeterlilik testi, onay ülkesinin yetkili makamı tarafından onaylanan bir muayene kurumu
tarafından her koşul altında yürütülecektir.
Muayene kurumları için zorunluluklar
Muayene kurumları, üretim tesislerinden bağımsız olacak ve istenen testleri, muayeneleri ve onayları
yürütebilecek yetkinliğe sahip olacaktır.
UN sertifikalı basınçlı kaplara ilişkin zorunluluklar
6.2.1'deki genel zorunluluklara ilave olarak UN sertifikalı basınçlı kaplar ilgili standartlar da dahil olmak
üzere bu bölümdeki zorunluluklara uygunluk gösterecektir. 6.2.2.1 ve 6.2.2.3'deki herhangi belli bir
standart uyarınca yeni basınçlı kapların veya servis donanımının üretimine tablonun sağ sütununda
gösterilen tarihten sonra izin verilmez.
NOT 1: Üretim tarihinde geçerli olan standartlara göre üretilen UN basınçlı kapları ve servis donanımının
kullanımına ADR'nin periyodik muayene hükümlerine tabi olacak şekilde devam edilebilir.
NOT 2: Aşağıdaki ISO standartlarının EN ISO versiyonları mevcutsa, bunlar, 6.2.2.1, 6.2.2.2, 6.2.2.3 ve
6.2.2.4 zorunluluklarını karşılamak için kullanılabilir.