Karayolunda Tehlikeli Madde
Bölünebilir malzeme içeren ambalajlar için kritiklik güvenlik indeksi (CSI), test rakamı 50'nin 6.4.11.12 ve
6.4.11.13'de türetilen iki değerinden küçük olanına bölünmesiyle elde edilecektir (yani CSI = 50/N).
Kritiklik güvenlik indeksinin değeri sıfır olabilir; bunun için sınırsız sayıda ambalajın kritiklik değeri
altında olması gerekecektir (yani N, iki durumda da sonsuza eşittir).
Test prosedürleri ve uygunluk gösterimi
2.2.7.2.3.1.3, 2.2.7.2.3.1.4, 2.2.7.2.3.3.1, 2.2.7.2.3.3.2, 2.2.7.2.3.4.1, 2.2.7.2.3.4.2 ve 6.4.2 ila 6.4.11'e göre
gerekli olan performans standartlarına uygunluk, aşağıda belirtilen yöntemlerden biri veya birkaçı ile
gösterilmelidir:
(a) LSA-III malzemelerini veya özel hazırlanmış radyoaktif malzemeleri veya düşük oranda
dağılabilir radyoaktif malzemeleri temsil eden numunelerle ya da ambalaj prototipleri veya
numuneleriyle gerçekleştirilen testlerin performansı; burada numunelerin veya ambalajın içeriği
testler için radyoaktif içeriklerin beklenen aralığını mümkün olduğunca uygun şekilde taklit
edecek ve test edilecek numune veya ambalaj, taşımaya sunulduğu şekliyle test edilecektir;
(b) Yeterince benzer yapıya sahip önceki tatmin edici gösterimlere referans;
(c) Mühendislik deneyimi böyle testlerin sonuçlarının tasarım amaçlarına uygun olduğunu
gösterdiğinde, araştırılan madde bakımından önemli olan özellikleri barındıran uygun ölçekli
modellerle yapılan performans testleri. Ölçek modeli kullanıldığında, delicinin çapı veya
sıkıştırma yükü gibi belirli test parametrelerinin ayarlanması ihtiyacı göz önüne alınmalıdır;
(d) Hesaplama prosedürleri ve parametrelerinin genel olarak güvenilebilir ve ihtiyatlı olduğu
durumlarda hesaplama veya gerekçelendirilmiş iddialar.
Örnek, prototip veya numune testlere tabi tutulduktan sonra test prosedürleri zorunluluklarının,
2.2.7.2.3.1.3, 2.2.7.2.3.1.4, 2.2.7.2.3.3.1, 2.2.7.2.3.3.2, 2.2.7.2.3.4.1, 2.2.7.2.3.4.2 ve 6.4.2 ila 6.4.11'de
belirtilen performans ve kabul standartlarına uygun olarak gerçekleştirildiğinden emin olmak amacıyla
uygun değerlendirme metotları kullanılmalıdır.
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere kusurların veya hasarın tespit ve kaydedilmesi amacıyla testten önce tüm
numuneler muayene edilmelidir:
(a) Tasarımdan sapma;
(b) Üretim kusurları;
(c) Korozyon veya diğer bozukluklar ve
(d) Özelliklerin bozulması.
Ambalajın muhafaza sistemi açıkça belirtilmelidir. Örneklerin herhangi bir kısmına basitçe ve açıkça atıfta
bulunulabilmesi için örneklerin dış özellikleri açıkça tanımlanmalıdır.
Muhafaza sistemi ve koruyucu plaka bütünlüğünün test edilmesi ve kritiklik güvenliğinin değerlendirilmesi
6.4.15 ila 6.4.21'de belirtilen ilgili her bir testten sonra:
(a) Kusurlar ve hasarlar tespit ve kaydedilmelidir;
(b) Test edilen ambalaj için muhafaza sistemi ve koruyucu plaka bütünlüğünün 6.4.2 ila 6.4.11'e
göre gerekli olan ölçüde sağlanıp sağlanmadığı belirlenmelidir;
(c) Bölünebilir malzeme içeren ambalajlar için, 6.4.11.1 ila 6.4.11.14 kapsamındaki
değerlendirmelerde yararlanılan bir veya daha fazla ambalaja ilişkin varsayımların ve koşulların
geçerli olup olmadığı belirlenmelidir.
Düşürme testlerinde hedef
2.2.7.2.3.3.5 (a), 6.4.15.4, 6.4.16 (a), 6.4.17.2 ve 6.4.20.2'de belirtilen düşürme testlerindeki hedef, örneğin
çarpması üzerine yer değiştirme veya deformasyondaki herhangi bir artışın numunedeki hasarı önemli
ölçüde artırmayacağı düz, yatay bir yüzey olmalıdır.
Normal taşıma koşullarına dayanma özelliğini gösterme testleri
Bu testler şöyledir: Su püskürtme testi, serbest düşürme testi, istifleme testi ve penetrasyon testi. Ambalaj
örnekleri her test öncesinde su püskürtme testi yapılmak üzere serbest düşürme testine, istifleme testine ve
penetrasyon testine tabi tutulacaktır. 6.4.15.2'deki zorunluluklar karşılanmak kaydıyla tüm testler için bir
numune kullanılabilir.
Su püskürtme testinin tamamlanması ile müteakip test arasındaki zaman aralığı, örnek ambalajın dış
tarafında kayda değer bir kuruma olmaksızın suyun azami ölçüde emilmesini sağlayacak oranda olmalıdır.
Aksini kanıtlayan bir durum olmaması halinde, su püskürtme eş zamanlı olarak dört doğrultudan
uygulanmışsa bu aralık iki saat olarak alınmalıdır. Bununla birlikte su püskürtme dört doğrultunun her
birinden sırasıyla uygulanmışsa zaman aralığı uygulanmaz.
Su püskürtme testi: Örnek, en az bir saat süre ile saatte yaklaşık 5 cm'lik yağmura maruz kalmayı taklit
eden bir su püskürtme testine tabi tutulmalıdır.
Serbest düşürme testi: Örnek, güvenlik özelliklerinin test edilmesi için azami hasara uğrayacak şekilde
hedef üzerine düşürülmelidir.
(a) Örneğin en alt noktasından hedefin üst yüzeyine kadar ölçülen düşürme yüksekliği Tablo
6.4.15.4'te ilgili kütle için belirtilen mesafeden daha az olmamalıdır. Hedef 6.4.14'te belirtildiği
şekilde olmalıdır;
(b) En fazla 50 kg kütleye sahip dikdörtgen mukavva veya ahşap ambalajlar için, 0,3 m
yükseklikten her bir köşe üzerine serbest düşecek şekilde ayrı örnekler kullanılmalıdır;
(c) En fazla 100 kg kütleye sahip silindirik mukavva ambalajlar için, 0,3 m yükseklikten her bir
kenarın dörtte birlik kısmı üzerine serbest düşecek şekilde ayrı örnekler kullanılmalıdır;
Tablo 6.4.15.4: Normal taşıma koşullarında test edilecek ambalajlar için serbest düşürme mesafesi
|
Ambalaj kütlesi (kg) |
Serbest düşürme mesafesi (m) |
|
Ambalaj kütlesi < 5 000 |
1,2 |
|
5 000 ≤ Ambalaj kütlesi < 10 000 |
0,9 |
|
10 000 ≤ Ambalaj kütlesi ≤ 15 000 |
0,6 |
|
15 000 ≤ Ambalaj kütlesi |
0,3 |
İstifleme testi: Ambalajın şekli, etkin bir şekilde istiflemeyi önlemiyorsa, örnek 24 saat süre ile
aşağıdakilerin daha büyüğüne eşit bir sıkıştırma yüküne tabi tutulmalıdır:
(a) Ambalajın azami ağırlığının 5 katına eşdeğer bir ağırlık ve
(b) Ambalajın dikey olarak uzanan alanının 13 kPa ile çarpılması sonucu elde edilen değer.
Yük, biri normal olarak ambalajın dayanacağı taban olmak üzere, örneğin her iki karşıt yüzeyine eşit
uygulanmalıdır.
Penetrasyon testi: Örnek, test gerçekleştirilirken önemli ölçüde hareket etmeyecek sert, düz, yatay yüzeye
yerleştirilmelidir.
(a) 3,2 cm çapında yarımküresel uca ve 6 kg kütleye sahip bir çubuk, uzunluğuna ekseni dikey
olarak örneğin en zayıf kısmının merkezine doğru düşecek, böylece yeterince nüfuz etmesi
halinde muhafaza sistemine çarpacak şekilde düşürülmeli ve yönlendirilmelidir. Çubuk test
performansı nedeniyle önemli ölçüde şekil bozukluğuna uğramamalıdır;
(b) Numunenin üst yüzeyindeki planlanan çarpma noktası ile çubuğun alt ucu arasında ölçülen
düşürme yüksekliği 1 m olmalıdır.
Sıvılar ve gazlar için tasarlanan Tip A ambalajları için ilave testler
Bir örnek veya ayrı örnekler, aşağıdaki her bir teste tabi tutulmalıdır. Ancak bir testin, diğerine göre bir
örnek için daha ağır olduğunun gösterildiği hallerde, örnek daha ağır teste tabi tutulur.
(a) Serbest düşürme testi: Örnek, muhafazaya en fazla hasar verecek şekilde hedef üzerine
düşürülmelidir. Örneğin en alt kısmından hedefin üst yüzeyine kadar ölçülen düşürme
yüksekliği 9 m olmalıdır. Hedef 6.4.14'te belirtildiği şekilde olmalıdır;
(b) Penetrasyon testi: Düşürme yüksekliğinin 6.4.15.6 (b)'de belirtildiği gibi 1 m'den 1,7 m'ye
artırılması hariç, örnek 6.4.15.6'da belirtilen teste tabi tutulmalıdır.