Karayolunda Tehlikeli Madde
Su püskürtme testi: Örnek, en az bir saat süre ile saatte yaklaşık 5 cm'lik yağmura maruz kalmayı taklit
eden bir su püskürtme testine tabi tutulmalıdır.
Serbest düşürme testi: Örnek, güvenlik özelliklerinin test edilmesi için azami hasara uğrayacak şekilde
hedef üzerine düşürülmelidir.
(a) Örneğin en alt noktasından hedefin üst yüzeyine kadar ölçülen düşürme yüksekliği Tablo
6.4.15.4'te ilgili kütle için belirtilen mesafeden daha az olmamalıdır. Hedef 6.4.14'te belirtildiği
şekilde olmalıdır;
(b) En fazla 50 kg kütleye sahip dikdörtgen mukavva veya ahşap ambalajlar için, 0,3 m
yükseklikten her bir köşe üzerine serbest düşecek şekilde ayrı örnekler kullanılmalıdır;
(c) En fazla 100 kg kütleye sahip silindirik mukavva ambalajlar için, 0,3 m yükseklikten her bir
kenarın dörtte birlik kısmı üzerine serbest düşecek şekilde ayrı örnekler kullanılmalıdır;
Tablo 6.4.15.4: Normal taşıma koşullarında test edilecek ambalajlar için serbest düşürme mesafesi
|
Ambalaj kütlesi (kg) |
Serbest düşürme mesafesi (m) |
|
Ambalaj kütlesi < 5 000 |
1,2 |
|
5 000 ≤ Ambalaj kütlesi < 10 000 |
0,9 |
|
10 000 ≤ Ambalaj kütlesi ≤ 15 000 |
0,6 |
|
15 000 ≤ Ambalaj kütlesi |
0,3 |
İstifleme testi: Ambalajın şekli, etkin bir şekilde istiflemeyi önlemiyorsa, örnek 24 saat süre ile
aşağıdakilerin daha büyüğüne eşit bir sıkıştırma yüküne tabi tutulmalıdır:
(a) Ambalajın azami ağırlığının 5 katına eşdeğer bir ağırlık ve
(b) Ambalajın dikey olarak uzanan alanının 13 kPa ile çarpılması sonucu elde edilen değer.
Yük, biri normal olarak ambalajın dayanacağı taban olmak üzere, örneğin her iki karşıt yüzeyine eşit
uygulanmalıdır.
Penetrasyon testi: Örnek, test gerçekleştirilirken önemli ölçüde hareket etmeyecek sert, düz, yatay yüzeye
yerleştirilmelidir.
(a) 3,2 cm çapında yarımküresel uca ve 6 kg kütleye sahip bir çubuk, uzunluğuna ekseni dikey
olarak örneğin en zayıf kısmının merkezine doğru düşecek, böylece yeterince nüfuz etmesi
halinde muhafaza sistemine çarpacak şekilde düşürülmeli ve yönlendirilmelidir. Çubuk test
performansı nedeniyle önemli ölçüde şekil bozukluğuna uğramamalıdır;
(b) Numunenin üst yüzeyindeki planlanan çarpma noktası ile çubuğun alt ucu arasında ölçülen
düşürme yüksekliği 1 m olmalıdır.
Sıvılar ve gazlar için tasarlanan Tip A ambalajları için ilave testler
Bir örnek veya ayrı örnekler, aşağıdaki her bir teste tabi tutulmalıdır. Ancak bir testin, diğerine göre bir
örnek için daha ağır olduğunun gösterildiği hallerde, örnek daha ağır teste tabi tutulur.
(a) Serbest düşürme testi: Örnek, muhafazaya en fazla hasar verecek şekilde hedef üzerine
düşürülmelidir. Örneğin en alt kısmından hedefin üst yüzeyine kadar ölçülen düşürme
yüksekliği 9 m olmalıdır. Hedef 6.4.14'te belirtildiği şekilde olmalıdır;
(b) Penetrasyon testi: Düşürme yüksekliğinin 6.4.15.6 (b)'de belirtildiği gibi 1 m'den 1,7 m'ye
artırılması hariç, örnek 6.4.15.6'da belirtilen teste tabi tutulmalıdır.
Taşıma sırasında kaza koşullarına dayanma özelliğini gösteren testler
Örnek, 6.4.17.2 ve 6.4.17.3'te belirtilen testlerin sırasıyla toplam etkilerine tabi tutulmalıdır. Bu testlerden
sonra hem örnek hem de ayrı örnekler 6.4.17.4'te ve bazı durumlarda 6.4.18'de belirtilen suya batırma
testlerinin etkilerine tabi tutulmalıdır.
Mekanik test: Mekanik test üç farklı düşürme testi içermektedir. Her bir örnek, 6.4.8.8 veya 6.4.11.13'de
belirtildiği şekilde ilgili düşürmelere tabi tutulmalıdır. Örneğin düşürmelere tabi tutulma sırası şu şekilde
olacaktır, mekanik testin tamamlanmasından sonra, örnek, takip eden ısı testinde azami hasara maruz
kalmasına yol açacak ölçüde hasara uğramış olacaktır.
(a) Birinci düşürme için, örnek azami hasara uğrayacak şekilde hedef üzerine düşürülmelidir ve
örneğin en alt noktasından hedefin üst yüzeyine kadar ölçülen mesafe 9 m olmalıdır. Hedef
6.4.14'te belirtildiği şekilde olmalıdır;
(b) İkinci düşürme için, örnek hedef üzerine dikey olarak sağlam yerleştirilmiş çubuk üzerine azami
hasarı oluşturacak şekilde düşürülmelidir. Numunenin planlanan çarpma noktasından çubuğun
üst yüzeyine kadar ölçülen mesafenin yüksekliği 1 m olmalıdır. Çubuk (15,0 cm ± 0,5 cm)
çapında dairesel kesitli ve 20 cm uzunluğunda katı yumuşak çelikten olmalıdır. Daha uzun bir
çubuk daha büyük hasar verecekse, azami hasar verebilecek yeterli uzunluğa sahip çubuğun
kullanılması gerekir. Çubuğun üst uç kenarı en fazla 6 mm yarıçapa sahip olacak şekilde
yuvarlatılmış köşelere sahip ve düz ve yatay olmalıdır. Çubuğun üzerine yerleştirildiği hedef
6.4.14'te belirtildiği şekilde olmalıdır;
(c) Üçüncü düşürme için, dinamik ezme testine tabi tutulan numune, 500 kg kütle, 9 metre
yükseklikten numune üzerine düşürülerek azami hasara yol açacak şekilde hedef üzerine
yerleştirilir. Kütle 1 m'ye 1 m ebadında katı yumuşak çelik plaka olmalı ve yatay şekilde
düşmelidir. Metal plakanın aşağı yüzünün uçları ve kenarları yarıçapı 6 mm'yi geçmeyecek
şekilde yuvarlatılacaktır. Düşürme yüksekliği, plakanın alt tarafından numunenin en üst
seviyesine kadar ölçülmelidir. Numunenin üzerinde durduğu hedef 6.4.14'te belirtildiği şekilde
olmalıdır.
Isı testi: Numune, Tablo 6.4.8.6'da belirtilen güneşte bırakılma koşullarına ve radyoaktif içeriklerden
kaynaklanan ambalaj içerisinde azami dahili ısı üretimi maksimum tasarım oranına tabi olduğunda, 38 °C
ortam sıcaklığı koşulları altında ısı dengesine sahip olmalıdır. Alternatif olarak müteakip ambalaj
tepkimesinin değerlendirmesi hesaba katılmak kaydıyla, bu parametrelerin herhangi birinin test öncesinde
ve sırasında farklı değerlere sahip olmasına müsaade edilir.
Isı testleri aşağıda belirtilenleri içermelidir:
(a) Numune, 0,9 değerinde asgari ortalama alev yayma katsayısı ve en az 800 °C ortalama sıcaklık
vermek üzere yeterince durgun ortam koşullarında en azından hidrokarbon yakıt/hava
yanmasına eşit ısı akışı sağlayan, 0,8 değerinde yüzey emiş katsayısına sahip veya belirtilen
ateşe maruz kalmışsa ambalajın sahip olduğunu gösterilebilecek bir değer ile numuneyi
tamamen kapsayan ısı ortamına 30 dakika süre ile tabi tutulmalıdır ve müteakiben,
(b) Numune, Tablo 6.4.8.6'da belirtilen güneşe maruz kalma koşullarına tabi olmak ve numunedeki
sıcaklıkların her yerde azalmasını ve/veya başlangıçtaki kararlı durum koşullarına yaklaşmasını
sağlamak üzere, yeterli bir süre radyoaktif içeriklerinden kaynaklanan ambalaj içerisindeki
dahili ısı üretiminin azami tasarım değerine tabi olmak kaydıyla 38 °C ortam sıcaklığına maruz
bırakılmalıdır. Alternatif olarak müteakip ambalaj tepkimesinin değerlendirmesi hesaba
katılmak kaydıyla, bu parametrelerin herhangi birinin ısıtmanın durdurulması ardından farklı
değerlere sahip olmasına müsaade edilir.
Test esnasında ve sonrasında numune suni olarak soğutulmamalıdır ve numune malzemelerinin yanmasının
doğal şekliyle devamına müsaade edilmelidir.
Suya batırma testi: Numune, azami hasara neden olacak şekilde sekiz saatten daha az olmayan bir süre ile
en az 15 m su yüküne batırılmalıdır. Gösterim amacıyla en azından 150 kPa değerinde bir harici gösterge
basıncın bu koşulları karşıladığı kabul edilir.
105 A2'den daha fazlasını içeren Tip B(U) ve Tip B(M) ambalajları ile Tip C ambalajları için genişletilmiş suya batırma testi
Genişletilmiş suya batırma testi: Numune, bir saatten az olmayacak bir süre ile en azından 200 m su yüküne
batırılmalıdır. Gösterim amacıyla en azından 2 MPa değerinde bir harici gösterge basıncının bu koşulları
karşıladığı kabul edilir.
Bölünebilir malzeme içeren ambalajlar için su sızdırma testi
6.4.11.8 ila 6.4.11.13'e göre değerlendirme yaparken içeriye veya dışarıya su sızdırma açısından en büyük
reaktiviteye neden olduğu varsayılan ambalajlar bu testten muaf tutulmalıdır.
Numune aşağıda belirtilen su sızdırma testine tabi tutulmadan önce 6.4.17.2 (b)'deki testler ile 6.4.11.13'ye
göre gerekli olan ya 6.4.17.2 (a)'ya ya da (c)'ye ve 6.4.17.3'te belirtilen teste tabi tutulmalıdır.
Numune, azami sızıntının beklendiği şekilde 8 saatten daha az olmayan bir süre ile en az 0,9 m yüksekliğe
sahip su yüküne batırılmalıdır.