Karayolunda Tehlikeli Madde
Testi geçme kriterleri
Büyük ambalaj, taşıma sırasında güvenliği etkileyecek hiçbir hasar göstermemelidir. Doldurulan maddenin
iç ambalaj(lar) veya taşınan nesnelerden sızmaması gerekir.
Büyük ambalajlarda, Sınıf 1 kapsamındaki nesnelerin büyük ambalajlardan serbest patlayıcı madde veya
nesnenin dökülmesine izin veren hiçbir yırtık olmamalıdır.
Büyük ambalajın düşürme testine tabi tutulduğu hallerde, kapak artık geçirmezliğini kaybetmiş olsa dahi
bütün içerikler korunuyorsa, numune testi geçmiş sayılır.
Sertifikasyon ve test raporu
Her büyük ambalaj tasarım tipi ile ilgili olarak, teçhizatı da dahil olmak üzere, tasarım tipinin test
zorunluluklarını karşıladığını kanıtlayan bir sertifika ve işaret (6.6.3'teki gibi) düzenlenecektir.
En az aşağıdaki bilgileri içeren bir test raporu hazırlanarak büyük ambalaj kullanıcılarına sunulmalıdır:
1. Testin gerçekleştiği tesisin adı ve adresi;
2. Başvuru sahibinin (varsa) adı ve adresi;
3. Özel bir test raporu tanımlaması;
4. Test raporunun tarihi;
5. Büyük ambalaj üreticisi;
6. Büyük ambalaj tasarım tipinin açıklaması (örn. boyutlar, malzemeler, kapaklar, kalınlık, vb.)
ve/veya fotoğraf(lar);
7. Azami kapasite / izin verilen azami brüt kütle;
8. Test içeriklerinin özellikleri yani kullanılan iç ambalajların ve nesnelerin tipleri ve açıklamaları;
9. Test açıklamaları ve sonuçlar;
10. Test raporu, imzalayanın adı ve unvanı ile birlikte imzalanmalıdır.
Test raporunda taşıma için hazırlanan büyük ambalajın bu Bölümdeki ilgili hükümlere göre test edildiğini
ve diğer bir ambalajlama yöntemi veya bileşen kullanımının, bu testi geçersiz kılabileceğini ifade eden bir
beyan yer alacaktır. Test raporunun bir nüshası yetkili makama ibraz edilecektir.
PORTATİF TANKLAR İLE UN SERTİFİKALI ÇOK ELEMANLI GAZ KONTEYNERLERİNİN (MEGC'LERİN) TASARIMINA, ÜRETİMİNE, MUAYENESİNE VE TEST EDİLMESİNE İLİŞKİN ZORUNLULUKLAR
NOT: Metalik malzemeden mamul gövdeli sabit tanklar (tankerler), sökülebilir tanklar ile tank konteynerleri ve
tank takas gövdeleri ve tüplü gaz tankerleri ile UN sertifikalı MEGC'ler dışındaki çok elemanlı gaz
konteynerleri (MEGC'ler) için bkz. Bölüm 6.8; fiber takviyeli plastik tanklar için bkz. Bölüm 6.9; vakumla
çalışan atık tankları için bkz. Bölüm 6.10.
Uygulama ve genel zorunluluklar
Bu Bölümün zorunlulukları, her türlü taşıma modunu kapsamak üzere, yalnızca tehlikeli malların
taşınmasını amaçlayan portatif tanklar ile Sınıf 2 kapsamındaki soğutulmamış gazların taşınmasına yönelik
MEGC'ler için geçerlidir. Bu bölümün zorunluluklarına ek olarak, aksi belirtilmedikçe, tadil edilmiş haliyle
1972 tarihli Uluslararası Güvenli Konteynerler Konvansiyonu'nun (International Convention on Safe
Containers - CSC) ilgili hükümleri, bu Konvansiyonun terminolojisi kapsamındaki "konteyner" tanımına
uyan her türlü çok modlu portatif tank veya MEGC tarafından karşılanacaktır. Açık deniz portatif tanklar
veya MEGC'ler için ek zorunluluklar geçerli olabilir.
Bu bölümün teknik gereksinimleri, bilimsel ve teknolojik ilerlemelere uygun olarak, alternatif
düzenlemelerle değiştirilebilir. Bu alternatif düzenlemeler, taşınan maddeler ile uyumluluk ve portatif tank
veya MEGC'nin darbelere, yükleme ve yangın koşullarına karşı direnme yeteneği bakımlarından, bu
Bölümün hükümlerinin öngördüğünden daha düşük olmayan bir güvenlik seviyesi sunacaktır. Uluslararası
taşımacılık için, portatif tanklar veya MEGC'ler konusundaki alternatif düzenlemelere için yetkili
makamlardan onay alınacaktır.
Bir maddeye Bölüm 3.2, Tablo A, Sütun (10)'da bir portatif tank talimatı (T1 ila T23, T50 veya T75) tahsis
edilmediyse, menşei ülkenin yetkili makamı tarafından taşıma için geçici bir onay verilebilir. Onay,
sevkiyat belgelerine eklenecek ve asgari olarak normalde bir portatif tank talimatında verilen bilgiler kadar
bilgiyi ve maddenin taşınacağı koşulları içerecektir.
Sınıf 1 ve Sınıf 3 ila Sınıf 9 kapsamındaki maddelerin taşınmasına yönelik portatif tankların tasarımı, üretimi, muayenesi ve test edilmesi
Tanımlar
Bu bölümün amaçları bakımından:
Alternatif düzenleme, bu Bölümde tanımlanmış olanların dışındaki teknik gereksinimler veya test
yöntemleri kapsamında tasarlanan, üretilen veya test edilen bir portatif tank veya MEGC için yetkili makam
tarafından verilen onay anlamına gelir:
Portatif tank, Sınıf 1, Sınıf 3 ve 9 kapsamındaki malzemelerin taşınması için kullanılan çok modlu bir tank
anlamına gelir. Portatif tank, tehlikeli maddeleri taşımak için kullanılması gereken servis donanımının ve
yapısal donanımın donatıldığı bir gövdeyi içermektedir. Portatif tank, yapısal donanım çıkarılmadan
doldurulabilecek ve boşaltılabilecektir. Gövdenin dışında dengeleme elemanlarına sahip olacak ve dolu
olduğunda kaldırılabilecektir. Özellikle de bir araca, vagona veya deniz veya karayoluna mahsus bir
seyrüsefer aracına yüklenebilecek şekilde tasarlanmış olacak ve mekanik elleçlemeyi kolaylaştıracak
takozlar, montaj tertibatı veya aksesuarlarla donatılacaktır. Tankerlerin, tank vagonlarının, metal olmayan
tankların ve orta boy dökme yük konteynerlerinin (IBC'ler), portatif tankların tanımına girmedikleri kabul
edilmektedir;
Gövde, portatif tankın taşınacak (tanka uygun) maddeleri muhafaza eden bölümü anlamında olup girişleri
ve kapakları içermektedir, ancak servis donanımı veya yapısal donanım buna dahil değildir
Servis donanımı, ölçüm cihazları ile doldurma, boşaltma, havalandırma, güvenlik, ısıtma, soğutma ve
yalıtım cihazları anlamına gelir;
Yapısal donanım, gövdenin dışındaki takviye, bağlama, koruma ve dengeleme elemanları anlamına gelir;
İzin verilen azami çalışma basıncı (MAWP), çalışma konumunda gövdenin en üst kısmında ölçülen
aşağıdaki basınçların en az en yükseği kadar olan bir basınç anlamına gelir:
(a) Doldurma veya boşaltma sırasında gövdede izin verilen azami efektif gösterge basıncı veya
(b) Aşağıdakilerin toplamından az olmamak üzere, gövdenin tasarlanmış olduğu azami efektif
gösterge basıncı:
(i) Maddenin 65 °C'deki mutlak buhar basıncı (bar olarak), eksi 1 bar ve
(ii) 65 °C'lik azami fire sıcaklığı ve tr - tf (tf = (doldurma sıcaklığı, genellikle 15 °C; tr =
azami ortalama döküm sıcaklığı, 50 °C) ortalama döküm yük sıcaklığındaki artışa
bağlı bir sıvı genleşmesi tarafından belirlenen fire boşluğundaki havanın veya diğer
gazların kısmi basıncı (bar olarak) ve
Tasarım basıncı, tanınmış basınçlı kap kodunun gerektirdiği, hesaplamalarda kullanılacak basınç anlamına
gelir. Tasarım basıncı aşağıdaki basınçların en yükseğinden daha az olmayacaktır:
(a) Doldurma veya boşaltma sırasında gövdede izin verilen azami efektif gösterge basıncı veya
(b) Şunların toplamı:
(i) Maddenin 65 °C'deki mutlak buhar basıncı (bar olarak), eksi 1 bar;
(ii) 65 °C'lik azami fire sıcaklığı ve tr - tf (tf = (doldurma sıcaklığı, genellikle 15 °C; tr =
azami ortalama döküm sıcaklığı, 50 °C) ortalama dökme yük sıcaklığındaki artışa
bağlı bir sıvı genleşmesi tarafından belirlenen fire boşluğundaki havanın veya diğer
gazların kısmi basıncı (bar olarak) ve
(iii) 6.7.2.2.12'de belirtilen statik kuvvetler baz alınarak saptanan, ancak 0,35 bardan az
olmayan bir hidrolik yük basıncı veya
(c) 4.2.5.2.6'daki ilgili portatif tank talimatında belirtilen asgari test basıncının üçte ikisi;
Test basıncı, hidrolik basınç testi sırasında gövde üzerindeki tasarım basıncının 1,5 katından daha az
olmayan azami gösterge basıncı anlamına gelir. Belirli maddeler için portatif tankların asgari test basıncı,
4.2.5.2.6'daki ilgili portatif tank talimatında belirtilmiştir;
Sızdırmazlık testi, gövdeyi ve onun servis donanımını izin verilen azami çalışma basıncının (MAWP) en az
%25'i oranında etkin bir iç basınca tabi tutan gazın kullanıldığı bir test anlamına gelir;
İzin verilen azami brüt kütle (MPGM), portatif tankın dara kütlesi ile taşınması için izin verilen en ağır
yükün toplamı anlamına gelir;
Referans çeliği, 370 N/mm2'lik bir çekme mukavemetine sahip olan ve %27 oranında kopma uzaması
gösteren çelik anlamına gelir;
Yumuşak çelik, 360 N/mm2 ila 440 N/mm2 arasında garanti edilmiş çekme mukavemetine sahip olan ve
6.7.2.3.3.3 kapsamındaki asgari garanti edilen kopma uzaması gösteren olan bir çelik anlamına gelir;
Gövdenin tasarım sıcaklığı aralığı, ortam koşullarında taşınan maddeler için -40 °C ila 50 °C arasında
olacaktır. Yüksek sıcaklık koşulları altında elleçlenen diğer maddeler için tasarım sıcaklığı, maddenin
doldurma, boşaltma veya taşıma sırasındaki azami sıcaklığından az olmayacaktır. Sert iklim koşullarına tabi
portatif tanklar için, daha ağır tasarım sıcaklıkları dikkate alınmalıdır;
İnce taneli çelik, ASTM E 112-96 uyarınca veya EN 10028-3, Kısım 3'te belirlendiği üzere, ferritik tane
boyutu 6 veya daha ince olan çelik anlamına gelmektedir;
Eriyebilir eleman, ısıl olarak harekete geçen, kapatılmayan bir basınç tahliye cihazı anlamına gelir;
Açık deniz portatif tank, açık deniz tesislerine, tesislerinden veya bunlar arasında taşıma için tekrarlı
kullanıma yönelik olarak özel olarak tasarlanmış olan bir portatif tank anlamına gelir. Açık deniz portatif
tank, MSC/Circ.860 sayılı dokümanda Uluslararası Denizcilik Örgütü'nün belirlediği açık denizlerde
elleçlenen konteynerlerin onaylanmasına yönelik kılavuz ilkelere uygun şekilde tasarlanır ve yapılır.