Uygulama ve genel zorunluluklar
Bu Bölümün zorunlulukları, her türlü taşıma modunu kapsamak üzere, yalnızca tehlikeli malların
taşınmasını amaçlayan portatif tanklar ile Sınıf 2 kapsamındaki soğutulmamış gazların taşınmasına yönelik
MEGC'ler için geçerlidir. Bu bölümün zorunluluklarına ek olarak, aksi belirtilmedikçe, tadil edilmiş haliyle
1972 tarihli Uluslararası Güvenli Konteynerler Konvansiyonu'nun (International Convention on Safe
Containers - CSC) ilgili hükümleri, bu Konvansiyonun terminolojisi kapsamındaki "konteyner" tanımına
uyan her türlü çok modlu portatif tank veya MEGC tarafından karşılanacaktır. Açık deniz portatif tanklar
veya MEGC'ler için ek zorunluluklar geçerli olabilir.
Bu bölümün teknik gereksinimleri, bilimsel ve teknolojik ilerlemelere uygun olarak, alternatif
düzenlemelerle değiştirilebilir. Bu alternatif düzenlemeler, taşınan maddeler ile uyumluluk ve portatif tank
veya MEGC'nin darbelere, yükleme ve yangın koşullarına karşı direnme yeteneği bakımlarından, bu
Bölümün hükümlerinin öngördüğünden daha düşük olmayan bir güvenlik seviyesi sunacaktır. Uluslararası
taşımacılık için, portatif tanklar veya MEGC'ler konusundaki alternatif düzenlemelere için yetkili
makamlardan onay alınacaktır.
Bir maddeye Bölüm 3.2, Tablo A, Sütun (10)'da bir portatif tank talimatı (T1 ila T23, T50 veya T75) tahsis
edilmediyse, menşei ülkenin yetkili makamı tarafından taşıma için geçici bir onay verilebilir. Onay,
sevkiyat belgelerine eklenecek ve asgari olarak normalde bir portatif tank talimatında verilen bilgiler kadar
bilgiyi ve maddenin taşınacağı koşulları içerecektir.
Sınıf 1 ve Sınıf 3 ila Sınıf 9 kapsamındaki maddelerin taşınmasına yönelik portatif tankların tasarımı, üretimi, muayenesi ve test edilmesi
Tanımlar
Bu bölümün amaçları bakımından:
Alternatif düzenleme, bu Bölümde tanımlanmış olanların dışındaki teknik gereksinimler veya test
yöntemleri kapsamında tasarlanan, üretilen veya test edilen bir portatif tank veya MEGC için yetkili makam
tarafından verilen onay anlamına gelir:
Portatif tank, Sınıf 1, Sınıf 3 ve 9 kapsamındaki malzemelerin taşınması için kullanılan çok modlu bir tank
anlamına gelir. Portatif tank, tehlikeli maddeleri taşımak için kullanılması gereken servis donanımının ve
yapısal donanımın donatıldığı bir gövdeyi içermektedir. Portatif tank, yapısal donanım çıkarılmadan
doldurulabilecek ve boşaltılabilecektir. Gövdenin dışında dengeleme elemanlarına sahip olacak ve dolu
olduğunda kaldırılabilecektir. Özellikle de bir araca, vagona veya deniz veya karayoluna mahsus bir
seyrüsefer aracına yüklenebilecek şekilde tasarlanmış olacak ve mekanik elleçlemeyi kolaylaştıracak
takozlar, montaj tertibatı veya aksesuarlarla donatılacaktır. Tankerlerin, tank vagonlarının, metal olmayan
tankların ve orta boy dökme yük konteynerlerinin (IBC'ler), portatif tankların tanımına girmedikleri kabul
edilmektedir;
Gövde, portatif tankın taşınacak (tanka uygun) maddeleri muhafaza eden bölümü anlamında olup girişleri
ve kapakları içermektedir, ancak servis donanımı veya yapısal donanım buna dahil değildir
Servis donanımı, ölçüm cihazları ile doldurma, boşaltma, havalandırma, güvenlik, ısıtma, soğutma ve
yalıtım cihazları anlamına gelir;
Yapısal donanım, gövdenin dışındaki takviye, bağlama, koruma ve dengeleme elemanları anlamına gelir;
İzin verilen azami çalışma basıncı (MAWP), çalışma konumunda gövdenin en üst kısmında ölçülen
aşağıdaki basınçların en az en yükseği kadar olan bir basınç anlamına gelir:
(a) Doldurma veya boşaltma sırasında gövdede izin verilen azami efektif gösterge basıncı veya
(b) Aşağıdakilerin toplamından az olmamak üzere, gövdenin tasarlanmış olduğu azami efektif
gösterge basıncı:
(i) Maddenin 65 °C'deki mutlak buhar basıncı (bar olarak), eksi 1 bar ve
(ii) 65 °C'lik azami fire sıcaklığı ve tr - tf (tf = (doldurma sıcaklığı, genellikle 15 °C; tr =
azami ortalama döküm sıcaklığı, 50 °C) ortalama döküm yük sıcaklığındaki artışa
bağlı bir sıvı genleşmesi tarafından belirlenen fire boşluğundaki havanın veya diğer
gazların kısmi basıncı (bar olarak) ve
Tasarım basıncı, tanınmış basınçlı kap kodunun gerektirdiği, hesaplamalarda kullanılacak basınç anlamına
gelir. Tasarım basıncı aşağıdaki basınçların en yükseğinden daha az olmayacaktır:
(a) Doldurma veya boşaltma sırasında gövdede izin verilen azami efektif gösterge basıncı veya
(b) Şunların toplamı:
(i) Maddenin 65 °C'deki mutlak buhar basıncı (bar olarak), eksi 1 bar;
(ii) 65 °C'lik azami fire sıcaklığı ve tr - tf (tf = (doldurma sıcaklığı, genellikle 15 °C; tr =
azami ortalama döküm sıcaklığı, 50 °C) ortalama dökme yük sıcaklığındaki artışa
bağlı bir sıvı genleşmesi tarafından belirlenen fire boşluğundaki havanın veya diğer
gazların kısmi basıncı (bar olarak) ve
(iii) 6.7.2.2.12'de belirtilen statik kuvvetler baz alınarak saptanan, ancak 0,35 bardan az
olmayan bir hidrolik yük basıncı veya
(c) 4.2.5.2.6'daki ilgili portatif tank talimatında belirtilen asgari test basıncının üçte ikisi;
Test basıncı, hidrolik basınç testi sırasında gövde üzerindeki tasarım basıncının 1,5 katından daha az
olmayan azami gösterge basıncı anlamına gelir. Belirli maddeler için portatif tankların asgari test basıncı,
4.2.5.2.6'daki ilgili portatif tank talimatında belirtilmiştir;
Sızdırmazlık testi, gövdeyi ve onun servis donanımını izin verilen azami çalışma basıncının (MAWP) en az
%25'i oranında etkin bir iç basınca tabi tutan gazın kullanıldığı bir test anlamına gelir;
İzin verilen azami brüt kütle (MPGM), portatif tankın dara kütlesi ile taşınması için izin verilen en ağır
yükün toplamı anlamına gelir;
Referans çeliği, 370 N/mm2'lik bir çekme mukavemetine sahip olan ve %27 oranında kopma uzaması
gösteren çelik anlamına gelir;
Yumuşak çelik, 360 N/mm2 ila 440 N/mm2 arasında garanti edilmiş çekme mukavemetine sahip olan ve
6.7.2.3.3.3 kapsamındaki asgari garanti edilen kopma uzaması gösteren olan bir çelik anlamına gelir;
Gövdenin tasarım sıcaklığı aralığı, ortam koşullarında taşınan maddeler için -40 °C ila 50 °C arasında
olacaktır. Yüksek sıcaklık koşulları altında elleçlenen diğer maddeler için tasarım sıcaklığı, maddenin
doldurma, boşaltma veya taşıma sırasındaki azami sıcaklığından az olmayacaktır. Sert iklim koşullarına tabi
portatif tanklar için, daha ağır tasarım sıcaklıkları dikkate alınmalıdır;
İnce taneli çelik, ASTM E 112-96 uyarınca veya EN 10028-3, Kısım 3'te belirlendiği üzere, ferritik tane
boyutu 6 veya daha ince olan çelik anlamına gelmektedir;
Eriyebilir eleman, ısıl olarak harekete geçen, kapatılmayan bir basınç tahliye cihazı anlamına gelir;
Açık deniz portatif tank, açık deniz tesislerine, tesislerinden veya bunlar arasında taşıma için tekrarlı
kullanıma yönelik olarak özel olarak tasarlanmış olan bir portatif tank anlamına gelir. Açık deniz portatif
tank, MSC/Circ.860 sayılı dokümanda Uluslararası Denizcilik Örgütü'nün belirlediği açık denizlerde
elleçlenen konteynerlerin onaylanmasına yönelik kılavuz ilkelere uygun şekilde tasarlanır ve yapılır.
Genel tasarım ve yapım zorunlulukları
Gövdeler, yetkili makamlar tarafından tanınmış bir basınçlı kap kodunun gereksinimlerine uygun olarak
tasarlanacak ve üretilecektir. Gövdeler şekillendirmeye uygun metalik malzemelerden yapılacaktır. Prensip
olarak, malzemeler ulusal ve uluslararası malzeme standartlarına uygun olacaktır. Kaynaklı gövdeler için,
sadece kaynak işlemine uygunluğu tamamen kanıtlanmış olan malzemeler kullanılacaktır. Kaynaklar
titizlikle yapılacak ve tam bir güvenlik sağlayacaktır. Üretim süreci veya malzemeler gerektirdiğinde,
kaynakta ve ısıdan etkilenen bölgelerde yeterli tokluğun sağlanması amacıyla, gövdeler uygun bir biçimde
ısıl işleme tabi tutulacaklardır. Malzemenin seçiminde, gevreklikten ötürü kopma riski, korozyona bağlı
çatlakların gerilmesi riski ve darbeye direnç bakımından tasarım sıcaklık aralığı hesaba katılmalıdır. İnce
taneli çelik kullanılıyorsa, malzeme şartnamesine göre akma mukavemetinin garanti edilen değeri 460
N/mm2'den fazla olmayacak ve çekme mukavemetinin üst sınırının garanti edilen değeri 725 N/mm2'yi
aşmayacaktır. Alüminyum, sadece Bölüm 3.2, Tablo A, Sütun (11)'de belirli bir maddeye tahsis edilmiş
olan özel bir portatif tank koşulunda anıldığı zaman veya yetkili makam tarafından onaylanması halinde
yapım malzemesi olarak kullanılabilir. Alüminyum kullanımına izin verildiyse, alüminyum en az 30 dakika
süreyle 110 kW/m2 ısı yüküne tabi tutulduğunda fiziksel özelliklerinde önemli bir kayıp olmasını önleyecek
şekilde yalıtılacaktır. Yalıtım, 649 °C'nin altındaki tüm sıcaklıklarda etkinliğini koruyacak ve erime noktası
en az 700 °C olan bir malzemeyle kaplanacaktır. Portatif tank malzemeleri taşınabilecekleri dış ortama da
uygun olacaklardır.
Portatif tank gövdeleri, aksamları ve boru tesisatları aşağıdaki özelliklere sahip malzemelerden yapılmış
olacaktır:
(a) Taşınmaları amaçlanan madde(ler) tarafından zarar görmeye oldukça dayanıklı veya
(b) Kimyasal tepkimelere karşı uygun şekilde pasifize edilmiş veya nötrleştirilmiş veya
(c) Doğrudan doğruya gövdeye bağlanmış aşınmaya dayanıklı malzemeyle içi astarlanmış veya
eşdeğer yöntemlerle donatılmış.
Contalar taşınması amaçlanan madde(ler)den zarar görmeyecek malzemelerden yapılacaklardır.
Gövdeler astarlıysa, astar önemli taşınacak malzemelerden önemli ölçüde etkilenmeyecek yapıda, homojen,
gözeneksiz, deliksiz, yeterince esnek ve gövdenin ısıl genleşme özellikleriyle uyumlu olacaktır. Her
gövdenin, gövde aksamlarının ve boru tesisatının astarı, kesintisiz olacak ve herhangi bir flanşın yüzü etrafı
boyunca uzanacaktır. Tanka dış aksamlar kaynaklanmışsa astar, aksamlar ve dış flanşlar boyunca kesintisiz
olacaktır.
Astardaki bağlantılar ve dikiş yerleri, malzeme birlikte eritilerek veya eşit ölçüde etkin diğer yöntemlerle
yapılacaklardır.
Galvanik hareketle hasara yol açabilecek, farklı metallerin temaslarından kaçınılacaktır.
Her türlü cihazlar, contalar, astarlar ve aksesuarlar dahil olmak üzere portatif tank malzemeleri, taşınması
amaçlanan maddeyi (maddeleri) olumsuz bir biçimde etkilemeyecektir.
Portatif tanklar taşıma sırasında güvenli bir taban oluşturacak desteklerle ve uygun kaldırma ve bağlama
aparatlarıyla tasarlanacak ve üretilecektir.
Önceki Maddeler
Sonraki Maddeler