Karayolunda Tehlikeli Madde
Boru sistemi, ısıl genleşme veya büzüşme, mekanik şok ve titreşime bağlı hasar riskini önleyecek şekilde
tasarlanacak, üretilecek ve döşenecektir. Bütün boru sistemi uygun metalik malzemeden yapılmış olacaktır.
Uygun her yerde kaynaklı boru bağlantıları kullanılacaktır.
Bakır tüplerdeki bağlantılar lehimlenecek veya buna eşit sağlamlıkta bir metal birleşim yöntemi mevcut
olacaktır. Lehim malzemelerinin erime noktası 525 °C'den düşük olmayacaktır. Bağlantılar, diş açılırken
meydana gelebileceği şekilde, borunun dayanıklılığını azaltmayacaktır.
Bütün boruların ve boru bağlantılarının patlama basıncı, gövdenin MAWP'sinin dört katından ya da hizmet
sırasında bir pompanın veya başka bir cihazın hareketi tarafından tabi tutulacak basıncın dört katından daha
az olmayacaktır (basınç tahliye cihazları hariç).
Valflerin ve aksesuarların yapımında sünek metaller kullanılacaktır.
Alt delikler
Bazı soğutulmadan sıvılaştırılmış gazlar, 4.2.5.2.6'daki T50 portatif tank talimatında alt deliklere izin
verilmediği belirtildiğinde, alt deliklere sahip portatif tanklarda taşınmayacaktır. İzin verilen azami
doldurma sınırına kadar doldurulduklarında, gövdenin sıvı seviyesinin altında hiçbir delik bulunmayacaktır.
Basınç tahliye cihazları
Portatif tanklara bir veya daha fazla yaylı basınç tahliye cihazı monte edilmiş olmalıdır. Basınç tahliye
cihazları MAWP'den daha düşük olmayan bir basınçta otomatik olarak açılmalı ve MAWP'nin %110'una
eşit bir basınçta tamamen açık olmalıdır. Bu cihazlar, boşaltmadan sonra, boşaltmanın başladığı basıncın
%10'undan daha düşük olmayan bir basınçta kapanacak ve tüm daha düşük basınçlarda kapalı kalacaktır.
Basınç tahliye cihazları sıvı dalgalanması da dahil olmak üzere dinamik kuvvetlere dayanacak tipte
olacaktır. Yaylı basınç tahliye cihazı ile seri bağlantılı olmayan kırılabilir disklere izin verilmez.
Basınç tahliye cihazları, yabancı madde girişini, gaz kaçağını ve herhangi bir tehlikeli aşırı basınç
oluşumunu önleyecek şekilde tasarlanacaklardır.
4.2.5.2.6'daki T50 portatif tank talimatlarında belirtilen bazı soğutulmadan sıvılaştırılmış gazların taşınması
amacına yönelik portatif tanklar, yetkili makam tarafından onaylanmış bir basınç tahliye cihazıyla
donatılacaktır. Hizmete tahsis edilen bir portatif tank, yükle uyumlu bir malzemeden yapılmış ve
onaylanmış bir basınç tahliye cihazıyla donatılmamışsa, bu cihaz, yaylı bir basınç tahliye cihazının önünde
yer alan bir kırılabilir diskten oluşabilir. Kırılabilir disk ile cihaz arasındaki boşluk, bir basınçölçer ya da
uygun bir gösterge cihazıyla temin edilecektir. Bu düzenleme, basınç tahliye cihazının hatalı çalışmasına
yol açabilecek disk kopması, ufak delikler veya sızıntıların saptanmasına izin vermektedir. Kırılabilir disk,
basınç giderme cihazının basıncı boşaltmaya başlama düzeyinin %10 yukarısındaki bir nominal basınçta
kopacaktır.
Çok amaçlı portatif tanklardaki basınç tahliye cihazları, portatif tankta taşınmasına izin verilen gazların izin
verilen azami basıncının en yükseğine sahip gaz için 6.7.3.7.1'de gösterilen basınçta açılacaklardır.
Tahliye cihazlarının kapasitesi
Tahliye cihazlarının toplu olarak servis kapasitesi, tam yangın girdabı durumunda, gövdenin içindeki
basıncın (birikim dahil) MAWP'sinin %120'sini aşmamasına yetecek şekilde olacaktır. İstenen tam tahliye
kapasitesine ulaşmada yaylı tahliye cihazları kullanılacaktır. Çok amaçlı tanklar söz konusu olduğunda,
basınç tahliye cihazlarının toplu olarak servis kapasitesi, portatif tanklarda taşınmasına izin verilen gazlar
arasından en yüksek servis kapasitesini gerektiren gaz için alınacaktır.
Çeşitli cihazların münferit kapasitelerinin toplamı olarak da kabul edilebilecek olan, tahliye cihazlarının
gerekli toplam kapasitesini saptamak için aşağıdaki formül5 kullanılacaktır:
bu denklemde:
Q = asgari gerekli boşaltma oranı, standart koşullarda ve saniyede metreküp hava (m3/s) olarak: 1
bar ve 0 °C (273 K);
F = aşağıdaki değerlere sahip bir katsayı:
yalıtımsız gövdeler için: F = 1;
yalıtımlı gövdeler için: F = U(649 - t)/13,6 fakat hiçbir durumda 0,25'ten az değil;
bu denklemde:
U = yalıtımın ısıl iletkenliği, 38 °C'de, kW.m-2.K-1 olarak;
t = doldurma sırasında soğutulmadan sıvılaştırılmış gazın fiili sıcaklığı (°C olarak) bu
sıcaklık bilinmediği zaman t = 15 °C kabul edilir.
Yalıtılmış gövdeler için yukarıda verilen F değeri, yalıtımın 6.7.3.8.1.2'ye uygun olarak
sağlanması halinde alınabilir;
bu denklemde:
A = gövdenin toplam dış yüzey alanı, metrekare olarak;
Z = birikim durumunda gazın sıkıştırılabilme faktörü (bu faktör bilinmediğinde, Z=1.0
olarak alınır);
T = birikim durumunda basınç tahliye cihazlarının üzerindeki Kelvin cinsinden mutlak
sıcaklığı (°C + 273);
L = birikim durumunda sıvının gizli buharlaşma ısısı, kJ/kg olarak;
M = tahliye edilen gazın moleküler kütlesi;
C = özgül ısıların k oranının bir fonksiyonu olarak aşağıdaki formüllerden birinden
türetilen bir sabit katsayı
bu denklemde
cp sabit basınçtaki özgül ısı ve
cv sabit hacimdeki özgül ısıdır.
k > 1 ise:
k = 1 ya da k bilinmiyor ise:
burada e, matematiksel 2,7183 katsayısıdır
C aşağıdaki tablodan da alınabilir:
|
k |
C |
k |
C |
k |
C |
|
1,00 |
0,607 |
1,26 |
0,660 |
1,52 |
0,704 |
|
1,02 |
0,611 |
1,28 |
0,664 |
1,54 |
0,707 |
|
1,04 |
0,615 |
1,30 |
0,667 |
1,56 |
0,710 |
|
1,06 |
0,620 |
1,32 |
0,671 |
1,58 |
0,713 |
|
1,08 |
0,624 |
1,34 |
0,674 |
1,60 |
0,716 |
|
1,10 |
0,628 |
1,36 |
0,678 |
1,62 |
0,719 |
|
1,12 |
0,633 |
1,38 |
0,681 |
1,64 |
0,722 |
|
1,14 |
0,637 |
1,40 |
0,685 |
1,66 |
0,725 |
|
1,16 |
0,641 |
1,42 |
0,688 |
1,68 |
0,728 |
|
1,18 |
0,645 |
1,44 |
0,691 |
1,70 |
0,731 |
|
1,20 |
0,649 |
1,46 |
0,695 |
2,00 |
0,770 |
|
1,22 |
0,652 |
1,48 |
0,698 |
2,20 |
0,793 |
|
1,24 |
0,656 |
1,50 |
0,701 |
||
-----------------------------------
5 Bu formül, sadece birikim durumundaki sıcaklığın oldukça üzerinde kritik sıcaklıklara sahip soğutulmadan
sıvılaştırılmış gazlar için geçerlidir. Birikim durumundaki sıcaklığa yakın veya bunun altındaki kritik sıcaklıklara sahip
gazlar için, basınç tahliye cihazının servis kapasitesi hesaplanırken, gazın diğer termodinamik özellikleri dikkate alınacaktır
(örn. bkz. CGA S-1.2-2003, Basınç Tahliye Cihazı Standartları - Kısım 2 - Sıkıştırılmış Gazlar için Kargo ve Portatif
Tanklar).
Havalandırma kapasitesini azaltmak amacıyla kullanılan yalıtım sistemleri, yetkili makam veya onun yetkili
kurumu tarafından onaylanacaktır. Her halükarda, bu amaçla onaylanmış yalıtım sistemleri:
(a) 649 °C'ye kadarki tüm sıcaklıklarda etkinliğini koruyacaktır ve
(b) Erime noktası 700 °C veya daha fazla olan bir malzemeyle giydirilecektir.