Karayolunda Tehlikeli Madde

Test basıncında, gövdenin en ciddi biçimde gerilmeye maruz kalan noktasındaki σ gerilmesi, aşağıda tarif
edilen malzemeye bağımlı sınırları aşmayacaktır. Kaynaklara bağlı zayıflamalar için pay bırakılacaktır.

Tüm metaller ve alaşımlar için, test basıncındaki σ gerilmesi aşağıdaki formülün verdiği değerlerin küçük
olanından düşük olacaktır:
σ ≤ 0,75 Re veya σ ≤ 0,5 Rm
bu denklemde
Re = açıkça tanımlanmış akma noktasına sahip çelikler için görünür akma mukavemeti veya açıkça
tanımlanmış akma noktası olmayan çelikler için %0,2'lik dayanım mukavemeti (östenitik
çelikler için %1).
Rm = çekme mukavemeti.
Kullanılacak Re ve Rm değerleri, malzeme standartlarına uygun belirli asgari değerler olacaktır. Söz
konusu metal veya alaşım için hiçbir malzeme standardı mevcut değilse, kullanılan Re ve Rm değerleri
yetkili makam veya onun belirlediği bir yetkili kurum tarafından onaylanacaktır.
Östenitik çelikler kullanılıyorsa, malzeme standartlarına göre belirlenmiş asgari değerler, arttırılmış
değerler muayene sertifikasında onaylanmışsa %15'e kadar arttırılabilir. Bununla birlikte 6.8.2.1.18'de
verilen formül uygulanıyorsa asgari değerler aşılmayacaktır.

Asgari gövde kalınlığı

Gövdenin kalınlığı aşağıdaki formüllerle saptanan değerlerin büyük olanından az olmayacaktır:

bu denklemde:
e = mm cinsinden asgari gövde kalınlığı
PT = MPa cinsinden test basıncı
PC = 6.8.2.1.14'te belirtildiği üzere MPa cinsinden hesaplama basıncı
D = gövdenin mm cinsinden iç çapı
σ = 6.8.2.1.16'da belirtilen, N/mm2 cinsinden izin verilen gerilme
λ = kaynaklara bağlı zayıflamaların dikkate alınması amacıyla 6.8.2.1.23'te tanımlanan muayene
yöntemleriyle bağlantılı olarak tespit edilen, 1'i aşmayan bir katsayı.
 

Kalınlık hiçbir şekilde aşağıdaki başlıklarda belirtilenlerden daha düşük olmayacaktır:
 
6.8.2.1.18 to 6.8.2.1.21. 6.8.2.1.18 to 6.8.2.1.20.
6.8.2.1.21'de sözü edilenler hariç olmak üzere çapı
1,80 m'yi aşmayan dairesel kesitli2 gövdeler yumuşak
çelikten3 yapılmışlarsa 5 mm'den veya başka bir
metalden yapılmışlarsa eşdeğeri bir kalınlıktan daha
ince olmayacaktır.
Çapı 1,80 m'den fazlaysa, toz ya da tanecikli
maddelerin taşınmasına yönelik gövdeler hariç, bu
kalınlık, gövde yumuşak çelikten3 yapılmışsa 6
mm'ye başka metalden yapılmışsa eşdeğeri kalınlığa
yükseltilecektir.
Yumuşak çelikten3 mamullerse gövdelerin kalınlığı
en az 5 mm (6.8.2.1.11'in ve 6.8.2.1.12'nin
zorunluluklarına uygun şekilde) veya başka
malzemeden mamullerse eşdeğer kalınlıkta
olacaktır.
Çapı 1,80 m'den fazlaysa, toz ya da tanecikli
maddelerin taşınmasına yönelik gövdeler hariç, bu
kalınlık, gövde yumuşak çelikten3 yapılmışsa 6
mm'ye başka metalden yapılmışsa eşdeğeri kalınlığa
yükseltilecektir.
Kullanılan metal önemli olmaksızın gövde kalınlığı
hiç bir koşulda 3 mm'den ince olamaz.

 

"Eşdeğer kalınlık" aşağıdaki formülle 4 elde edilen kalınlık anlamına gelir:
-------------------------------
2 Dairesel kesitli olmayan, örneğin kutu veya elips şekilli gövdeler için, verilen çaplar aynı alanın dairesel kesiti
temelinde hesaplananlara uygunluk gösterecektir. Bu tür kesit şekilleri için gövde cidarının dışbükeyliğinin yarıçapı
yanlarda 2000 mm'yi veya üst ve altta 3000 mm'yi aşmayacaktır.
3 "Yumuşak çelik" ve "referans çelik" tanımları için bkz. 1.2.1. Bu durumda "yumuşak çelik", EN malzeme
standartlarında "yumuşak çelik" olarak anılan ve asgari çekme mukavemeti 360 N/mm2 ve 490 N/mm2 arasında olan, asgari
kopma uzaması ile 6.8.2.1.12'ye uygun bir değerde olan çelikleri de kapsamaktadır.
4 Bu formül şu genel formülden türetilmiştir.
bu denklemde
e1 = seçilen metal için asgari gövde kalınlığı, mm cinsinden;
eo = yumuşak çelik için asgari gövde kalınlığı, mm olarak, 6.8.2.1.18 ve 6.8.2.1.19'a göre;
Rmo = 370 (referans çelik için çekme mukavemeti, bkz. 1.2.1'deki tanım, N/mm2 olarak);
Ao = 27 (referans çelik için kopma uzaması, % olarak);
Rm1 = Seçilen metal için N/mm2 cinsinden asgari çekme mukavemeti ve
A1 = Çekme gerilmesi altında seçilen metalin % olarak asgari kopma uzaması.

Yanal darbe veya devrilmeden kaynaklanan
hasara karşı koruma, 6.8.2.1.20 kapsamında
sağlanmışsa, yetkili makam yukarıda belirlenen
asgari kalınlıkların temin edilen korumaya oranla
azaltılmasına izin verebilir; bununla birlikte, çapı
en fazla 1,80 m olan gövdeler için söz konusu
kalınlıklar, yumuşak çeliğin 3 kullanılması halinde
3 mm'den az ve başka materyallerin kullanılması
halinde eşdeğer kalınlıkta olacaktır. Çapı 1,80
m'den fazla olan gövdeler için yukarıda belirtilen
asgari kalınlık, yumuşak çelik3 durumunda 4
mm'ye veya başka metal kullanımı durumunda
eşdeğer bir yüksekliğe çıkarılacaktır.
 
Eşdeğer kalınlık, 6.8.2.1.18'deki formülle elde edilen kalınlıktır.
 
6.8.2.1.21'de öngörülenler hariç olmak üzere,
6.8.2.1.20 (a)'ya ve (b)'ye uygun hasara karşı
korumayı da içeren gövdelerin et kalınlığı,
aşağıdaki tabloda verilen değerlerden daha az
olmayacaktır.
Hasara karşı tank koruması 6.8.2.1.20'ye uygun şekilde
sağlandıysa, yetkili makam yukarıda anılan asgari
kalınlığın temin edilen korumaya oranla azaltılmasına
izin verebilir. Bununla birlikte, çapı en fazla 1,80 m
olan gövdeler için söz konusu kalınlık yumuşak çelik3
kullanımı halinde en az 3 mm, başka malzemelerin
kullanımı halinde ise eşdeğer bir kalınlıkta olmalıdır.
Çapı 1,80 m'den fazla olan gövdeler için yukarıda
belirtilen asgari kalınlık, yumuşak çelik3 durumunda 4
mm'ye veya başka metal kullanımı durumunda eşdeğer
bir yüksekliğe çıkarılacaktır.
 
Eşdeğer kalınlık, 6.8.2.1.18'deki formülle elde edilen
kalınlıktır.
 
6.8.2.1.20 uyarınca hasara karşı korumayla donatılmış
gövdelerin kalınlığı, şu tabloda verilen değerlerden
düşük olamaz.

 

 

Gövde çapı

≤ 1,80 m

> 1,80 m

Gövdelerinasgarikalınlığı

Östenitik paslanmaz çelikler

2,5 mm

3 mm

Östenitik-ferritik paslanmaz çelikler

3 mm

3,5 mm

Diğer çelikler

3 mm

4 mm

Alüminyum alaşımlar

4 mm

5 mm

%99,80 saflıkta alüminyum

6 mm

8 mm

 

1 Ocak 1990'dan sonra üretilen tanklar için, aşağıdaki
veya eşdeğer önlemlerin 5 alınmış olması halinde
6.8.2.1.19'da anılan hasar korumasının mevcut olduğu
kabul edilir:
 
(a) Toz halindeki veya tanecikli maddelerin
taşınmasına yönelik tanklar için, hasara karşı
koruma yetkili makam tarafından kabul
edilebilir özellikte olacaktır.
 
(b) Diğer maddelerin taşınmasına yönelik
tanklar için şu durumlarda hasara karşı
koruma sağlandığı kabul edilir:
 
1. Azami eğrilik yarıçapı 2 m olan dairesel veya
eliptik kesit alanına sahip tanklarda gövde;
aşağıdaki koşullarından en azından birinin
karşılanacak şekilde yerleştirildiği bölmeler,
plakalar ya da dış veya iç halkalardan oluşan
güçlendirme elemanları ile donatılmıştır.
 
- Yan yana duran iki güçlendirme elemanı
arasındaki mesafenin 1,75 m'den fazla olmaması.
 
- İki bölme veya plaka arasındaki hacmin 7500
litreden fazla olmaması.
Bir halkanın dikey çapraz kesiti, ilgili bağlantı da
dahil olmak üzere, en az 10 cm3 kesit kat sayısına
sahip olacaktır. Dış halkalar, yarıçapı 2,5 mm'den az
olan çıkık kenarlara sahip olamaz.
Bölmeler ve plakalar, 6.8.2.1.22 zorunlulukları ile
uyumlu olacaktır.
Bölmelerin ve plakaların kalınlığı, hiçbir durumda
gövdenin kalınlığından az olmayacaktır.
2. Tanklar çift cidara sahipse, aralarındaki boşluğun
havası tahliye edilecek, dış metal duvarın toplam
kalınlığı ile gövde kalınlığı 6.8.2.1.18'de öngörülen
duvar kalınlığına karşılık gelecek, gövdenin
kendisinin duvar kalınlığı ise 6.8.2.1.19'da öngörülen
asgari kalınlıktan az olmayacaktır.
3. En az 50 mm kalınlığında katı malzemelerden mamul
ara tabakaya sahip çift duvarlı tanklar için, dış duvarın
kalınlığı, yumuşak çelik3 kullanımı halinde en az 0,5
mm, cam fiber takviyeli plastik malzeme halinde en az
2 mm olacaktır. Darbe emilim kapasitesi örneğin
poliüretan köpük gibi olan bir katı köpük, katı
malzemenin ara tabakası olarak kullanılabilir.
4. 1'de bahsedilenler haricindeki şekillere sahip
gövdeler, özellikle de kutu şeklindeki gövdeler,
dikey yüksekliklerinin orta noktası çevresince
ve yüksekliklerinin en az %30'unu aşacak
şekilde bir korumayla donatılacak olup; bu
koruma 5 mm kalınlığa (1,80 m'yi aşmayan
çapa sahip bir gövde için) veya 6 mm kalınlığa
(çapı 1,80 m'den fazla olan bir gövde için)
sahip, yumuşak çelikten 3 mamul bir
gövdeninkine eşit ölçüde dayanıklılık
sağlayacak şekilde tasarlanacaktır. Koruma,
sağlam bir şekilde gövdeye tutturulacaktır.
Korumanın, güçlendirilecek alana, gövdeyle
aynı malzemeden mamul bir plakanın
kaynaklanmasını da içermesi ve böylece asgari
duvar kalınlığının 6.8.2.1.18'e uygunluğunun
sağlanması halinde, söz konusu spesifik
dayanıklılığın daha ayrıntılı şekilde
kanıtlanmasına gerek kalmaması halinde bu
zorunluluğun karşılandığı kabul edilir.
Uçlar ve duvarların, en fazla 1,80 m çaplar
için en az 5 mm kalınlığa, 1,80'den yüksek
çaplar içinse 6 mm kalınlığa sahip olduğu
durumlarda, bu koruma yumuşak çelikten3
mamul gövdelerin bir kaza halinde maruz
kalabileceği gerilmelere bağlıdır. Başka bir
malzeme kullanılmışsa, eşdeğer kalınlık
6.8.2.1.18'de anılan formüle uygun şekilde
edinilecektir.
Sökülebilir tanklar için bu koruma, taşımayı
gerçekleştiren aracın yan duvar kapakları
sayesinde, tüm kenarları korunuyorsa, bu
korumaya gerek yoktur.
 
6.8.2.1.19'da anılan koruma şunlardan oluşabilir:
- gövdenin, "sandviç" yapı şeklinde olduğu gibi
tümüyle kendisine bağlanmış bir koruma ile
kaplanması veya
 
- gövdenin, "sandviç" yapı şeklinde olduğu gibi
tümüyle kendisine bağlanmış bir koruma ile
kaplanması veya
 
- gövdenin boyuna ve enine yapısal elemanları
içeren komple bir çerçeveyle desteklendiği bir yapı
veya
- çift cidarlı yapım.
 
Tankların çift cidara sahip olması durumunda
aralarındaki boşluğun havası tahliye edilecek, dış
metal duvarın toplam kalınlığı ile gövde kalınlığı
6.8.2.1.18'de öngörülen asgari duvar kalınlığına
karşılık gelecek, gövdenin kendisinin duvar
kalınlığı ise 6.8.2.1.19'da öngörülen asgari
kalınlıktan az olmayacaktır.
 
Tanklar, en az 50 mm kalınlıkta katı malzemelerden
mamul ara bir tabakaya sahip çift cidarla yapılmışsa
dış duvar, yumuşak çelik3 kullanımı halinde en az
0,5 mm, cam fiber takviyeli plastik malzeme
kullanımı halinde en az 2 mm olacaktır. Darbe
soğurma kapasitesi bunun gibi olan katı köpük,
örneğin poliüretan köpük katı malzemenin ara
tabakası olarak kullanılabilir.
---------------------------------
3 "Yumuşak çelik" ve "referans çelik" tanımları için bkz. 1.2.1. Bu durumda "yumuşak çelik", EN malzeme
standartlarında "yumuşak çelik" olarak anılan ve asgari çekme mukavemeti 360 N/mm2 ve 490 N/mm2 arasında olan, asgari
kopma uzaması ile 6.8.2.1.12'ye uygun bir değerde olan çelikleri de kapsamaktadır".
5 Eşdeğer önlemler 6.8.2.6'da atıf yapılan standartlarda belirtilen önlemlerdir.

6.8.2.1.14 (a) uyarınca tasarlanmış olan,
kapasitesi ya en fazla 5000 litre olan ya da en
fazla 5000 litre birim kapasitesine sahip
sızdırmaz bölmelere ayrılmış olan gövdelerin
kalınlığı, 6.8.3'te ya da 6.8.4'te aksi
belirtilmedikçe, aşağıdaki tabloda gösterilen
uygun değerden düşük olmayan bir seviyeye
ayarlanabilir.
Gövdenin
maksimum
eğrilik yarı
çapı (m)
Gövde veya
gövde
bölmesinin
kapasitesi (m3)
Minimum
kalınlık
(mm)

Yumuşak çelik

≤ 2

≤ 5,0

3

2 - 3

≤ 3,5

3

 

> 3,5 fakat ≤ 5,0

4

 
Where a metal other than mild steel3 is used, the
thickness shall be determined by the equivalence
formula given in 6.8.2.1.18 and shall not be less
than the values given in the following table:

 

 

Gövdenin maksimum eğrilik yarı çapı (m)

 

≤ 2

 

2-3

 

2-3

Gövde veya gövde bölmesinin

 

≤ 5,0

 

≤ 3,5

> 3,5

fakat

kapasitesi (m3)

   

≤ 5,0

Gövdenin

Östenit paslanmaz çelikler

Diğer çelikler Alüminyum alaşımlar

%99,80

saflıkta alüminyum

     

minimum

2,5 mm

2,5 mm

3 mm

kalınlığı

     
 

3 mm

3 mm

4 mm

 

4 mm

4 mm

5 mm

 

 

6 mm

 

6 mm

 

8 mm

 

Bölmelerin ve plakaların kalınlığı, hiçbir durumda
gövdenin kalınlığından az olmayacaktır.
 
                                                                                                   

 

Plakalar ve bölmeler, bombeli olacak; bombenin
derinliği en az 10 cm olacak ya da bombe yerine oluklu,
profilli veya aynı mukavemeti sağlayacak şekilde
takviyeli olacaktır. Plaka alanı, plakanın donatıldığı
tankın çapraz kesit alanının en az %70'i kadar olacaktır.
                                                                         

 

Kaynaklama ve kaynakların muayenesi

Üreticinin kaynak işlemi yapabilme kabiliyeti, yetkili makam tarafından veya tip onayını düzenleyen
makamca atanan kurum tarafından doğrulanır ve teyit edilir. Kaynak kalite güvence sistemi, üretici
tarafından işletilir. Kaynak işlemi vasıflı kaynakçılar tarafından, etkinliği (gerekli olabilecek ısıl işlemler de
dahil olmak üzere) testler ile doğrulanmış olan kalifiye bir kaynaklama yöntemi ile yapılacaktır. Radyografi
veya ultrason yöntemleriyle tahribatsız testler yapılacak olup kaynak kalitesinin gerilimlere uygunluğu teyit
edilecektir.
6.8.2.1.17'deki gövde kalınlığının saptanmasında kullanılan λ katsayısının değerine uygun olarak, üretici
tarafından kullanılan her bir kaynak prosesi ile yapılan kaynaklar için aşağıdaki testler uygulanacaktır:
---------------------------------------
3 "Yumuşak çelik" ve "referans çelik" tanımları için bkz. 1.2.1. Bu durumda "yumuşak çelik", EN malzeme
standartlarında "yumuşak çelik" olarak anılan ve asgari çekme mukavemeti 360 N/mm2 ve 490 N/mm2 arasında olan, asgari
kopma uzaması ile 6.8.2.1.12'ye uygun bir değerde olan çelikleri de kapsamaktadır.
 
λ= 0,8: Tüm kaynak dikişleri her iki yüzde mümkün olabildiğince gözle muayene edilecek ve
tahribatsız kontrollere tabi tutulacaktır. Tahribatsız kontroller, kaynakların çakışmasını
önlemek için, tüm kaynak "T" bağlantılarını ve kullanılan tüm ek parçaları içerecektir.
İncelenecek kaynakların toplam uzunluğu aşağıdaki değerlerden düşük olmayacaktır:
Tüm boylamasına kaynakların uzunluğunun %10'u,
Tüm çevresel kaynakların uzunluğunun %10'u,
Tank uçlarındaki tüm çevresel kaynakların uzunluğunun %10'u ve
Tank uçlarındaki tüm radyal kaynakların uzunluğunun %10'u.
λ = 0,9: Tüm kaynak dikişleri her iki yüzde mümkün olabildiğince gözle muayene edilecek ve
tahribatsız kontrollere tabi tutulacaktır. Tahribatsız kontroller, kaynakların çakışmasını
önlemek için, tüm bağlantıları, kullanılan tüm ek parçaları ve ekipmanın büyük çaplı
parçalarının montajı için yapılan kaynakları içerecektir. İncelenecek kaynakların toplam
uzunluğu aşağıdaki değerlerden düşük olmayacaktır:
Tüm boylamasına kaynakların uzunluğunun %100'ü,
Tüm çevresel kaynakların uzunluğunun %25'i,
Tank uçlarındaki tüm çevresel kaynakların uzunluğunun %25'i ve
Tank uçlarındaki tüm radyal kaynakların uzunluğunun %25'i.
λ = 1: Tüm kaynak dikişleri, tüm uzunlukta, tahribatsız kontrollere tabi tutulacaktır ve her iki yüzde
mümkün olabildiğince gözle muayene edilecektir. Bir kaynak deneme parçası alınacaktır.
λ = 0,8 veya λ = 0,9 durumlarından herhangi birinde, kabul edilebilir kusurun varlığı, kaynağın bir
bölümünde tespit edilirse, tahribatsız kontroller, kusuru içeren kısmın her iki tarafında aynı uzunlukta
yapılacaktır. Tahribatsız kontrollerde, kabul edilemez ilave bir kusur bulunursa, tahribatsız testler, aynı tip
kaynak prosesinin tüm kalan kaynaklarında yapılacaktır.
Yetkili makam veya bu makamca atanmış bir kurum, tahribatsız kontrollerde ortaya çıkan kusurların
onarımı için yapılan kaynaklar da dahil olmak üzere kaynakların kalitesi konusunda şüphelere sahipse ek
kontroller isteyebilir.

 

Diğer yapım zorunlulukları

Koruyucu astar, normal taşıma koşullarında ne tür deformasyon oluşursa oluşsun, sızdırmazlığını muhafaza
edecek şekilde tasarlanacaktır (bkz. 6.8.2.1.2).

Isıl yalıtım, doldurma ve boşaltma cihazları ile emniyet valflerine ulaşılmasını veya onların çalışmasını
engellemeyecek şekilde tasarlanacaktır.

60 °C'yi aşmayan bir parlama noktasına sahip alevlenebilir sıvıların taşınmasına mahsus gövdelere metalik
olmayan koruyucu astarlarla (iç tabakalar) donatılmışsa, gövdeler ve koruyucu astarlar elektrostatik
yüklerden kaynaklanacak bir tutuşma tehlikesi oluşmayacak şekilde tasarlanacaklardır.

Parlama noktası en fazla 60 °C olan sıvıların
taşınması veya alevlenebilir gazların ya da UN No.
1361 karbon ya da UN No. 1361 karbon siyah
tabaka, ambalajlama grubu II'nin taşınması için
tasarlanan gövdeler, şasiye en az bir sağlam elektrik
bağlantısı ile bağlı olacaktır. Elektrodinamik
korozyona neden olabilecek her türlü metal
temasından kaçınılacaktır. Gövdeler, topraklanacak
ve bu topraklama bağlantılarından en az biri 
sembolüyle işaretlenecek ve bunlar elektriksel
olarak bağlanabilir özellikte olacaktır.
Parlama noktası en fazla 60 °C olan sıvıların,
alevlenebilir gazların veya UN No. 1361 karbon ya
da UN No. 1361 karbon siyah tabaka, ambalajlama
grubu II'nin taşınmasına yönelik bir tank konteynerin
tüm parçaları elektriksel topraklanma özelliğine sahip
olacaktır. Elektrodinamik korozyona neden
olabilecek her türlü metal temasından kaçınılacaktır.

 

Tankın üst kısmına monte edilmiş aksamların korunması

Tankın üst kısmına monte edilmiş aksamlar ve
aksesuarlar devrilmelerden kaynaklanabilecek
hasarlara karşı korunmalıdır. Bu, etkin bir koruma
sağlayacak şekilde biçimlendirilmiş güçlendirici
halkalar, koruyucu örtüler veya çapraz ya da
uzunlamasına elemanlar şeklinde olabilir.
                                                                     

 

Donanım parçaları

Önceki Maddeler Sonraki Maddeler

adrbook.com - Her Hakkı Saklıdır. © 2015-2018