Her işletme, tehlikeli malların karayolu ile gönderilmesi veya taşınması veya ilgili paketleme, yükleme, doldurma ve boşaltma işlemlerinde kişilerin, mülklerin ve çevrenin korunması için riskleri azaltma konusunda yardımdan sorumlu olarak bir ya da daha fazla güvenlik danışmanı atar.
Anlaşmaya Taraf Ülkelerin yetkili makamları bu zorunlulukların aşağıdaki işletmelere uygulanmamasını öngörebilir:
(a) Her taşıma ünitesinde 1.1.3.6, 1.7.1.4 ve Bölüm 3.3, 3.4 ve 3.5'te belirtileni geçmeyen miktarlarla faaliyet gösteren işletmeler veya
(b) Asıl veya ikincil faaliyetleri tehlikeli malların taşınması ya da paketleme, doldurma, yükleme ve boşaltma ile ilgili olmayan, ancak bazen çok az tehlike veya bulaşma riski içeren tehlikeli malların yurtiçinde taşınması ya da paketleme, doldurma, yükleme veya boşaltma işlemleri olan işletmeler.
Danışmanın asıl görevi, işletme yöneticisinin sorumluluğu altında, söz konusu işletmenin ilgili faaliyet limitleri dâhilinde uygun araçlarla ve aksiyonlarla, bu faaliyetlerin geçerli zorunluluklara göre ve en güvenli yolla yürütülmesine yardımcı olmaktır.
İşletme içerisindeki faaliyetler bakımından, bir danışmanın belirli görevleri şunlardır:
- Tehlikeli malların taşınması hususundaki zorunluluklara uygunluğun izlenmesi;
- Tehlikeli malların taşınması hususunda işletmeye öneriler sunulması;
- Tehlikeli malların taşınması kapsamındaki işletme faaliyetleri konusunda işletme yönetimine, yoksa yerel bir kamu kurumuna yıllık rapor hazırlanması. Bu gibi yıllık raporlar beş yıl süreyle saklanır ve talep üzerine ulusal makamlara ibraz edilir.
Danışmanın görevleri, aynı zamanda işletme ile ilgili aşağıdaki uygulamaların ve yöntemlerin kontrolünü de içerir;
- Taşınan tehlikeli malların tanımlanmasını düzenleyen zorunluluklara uygunluk prosedürleri;
- Taşıma araçları satın alınırken, işletmenin taşınan tehlikeli mallara ilişkin özel zorunlulukları dikkate alıp almadığı;
- Tehlikeli malların taşıma, paketleme, doldurma, yükleme ve boşaltımında kullanılan donanımların kontrol prosedürleri;
- Mevzuatta yapılan değişiklikler dâhil olmak üzere, işletme çalışanlarının uygun şekilde eğitimi ve bu eğitimin kayıtlarının saklanması;
- Tehlikeli malların taşınması, paketleme, doldurma, yüklenmesi veya boşaltılması sırasında bir kaza ya da güvenliği etkileyecek bir olay meydana gelmesi durumunda uygun acil durum prosedürlerinin uygulanması;
- Tehlikeli malların taşınması, paketleme, doldurma, yüklenmesi veya boşaltılması sırasında meydana gelen ciddi kazalar, olaylar ya da ciddi ihlaller konusunda araştırma yapılması ve gerektiğinde rapor hazırlanması;
- Kazaların, olayların ya da ciddi ihlallerin tekrar oluşmasına karşı gerekli önlemlerin uygulanması;
- Alt yüklenicilerin veya üçüncü tarafların seçiminde ve kullanımına ilişkin olarak tehlikeli malların taşınmasıyla ilgili yasal kuralların ve özel gereksinimlerin ne ölçüde dikkate alındığı;
- Tehlikeli malların gönderilmesi, taşınması, paketlenmesi, doldurulması, yüklenmesi veya boşaltılmasında yer alan çalışanların operasyonel prosedürler ve talimatlar hakkında detaylı bilgiye sahip olduklarının doğrulanması;
- Tehlikeli malların taşınması, paketleme, doldurma, yüklenmesi veya boşaltılmasında yer alan risklere karşı daha hazırlıklı olmak için önlemler alınması;
- Taşıma sırasında bulunması gereken belgelerin ve güvenlik donanımların, nakil vasıtasında bulunduğunu temin etmeye yönelik doğrulama prosedürlerinin uygulanması ve bu belge ve donanımların düzenlemelere uygunluğu;
- Paketleme, doldurma, yükleme ve boşaltma işlemlerini düzenleyen zorunluluklara uygunluğun temin edilmesine yönelik doğrulama prosedürlerinin uygulanması;
- 1.10.3.2'de belirtilen güvenlik planının bulunması.
Danışman, danışmanın görevlerini yerine getirebilecek yeteneğe sahip olması şartıyla, işletme yöneticisi, işletmede başka görevlere sahip bir kimse ya da işletmede doğrudan bir çalışan olarak yer almayan bir kimse olabilir.
İlgili her işletme, talep üzerine, Anlaşmaya Taraf Ülkelerin yetkili makamlarına ya da bu amaçla belirlenen kurumlara, danışmanlarının künyesi hakkında bilgi verir.
Söz konusu işletmede taşıma, paketleme, doldurma, yükleme veya boşaltma sırasında meydana gelen bir kazanın, cana, mala ya da çevreye etki etmesi ya da zarar vermesi durumunda danışman, kaza hakkında bilgi toplayarak işletme yönetimine ya da bir kamu kurumuna bir kaza raporu vermelidir. Bu rapor uluslararası ya da ulusal düzenlemeler kapsamında talep edilmesi hâlinde işletme yönetimi tarafından yazılması gereken raporun yerini tutmaz.
Danışman karayoluyla taşıma için geçerli olan bir mesleki eğitim sertifikasına sahip olmalıdır. Bu sertifika yetkili makam ya da her bir Anlaşmaya Taraf Ülkenin bu amaç için oluşturduğu bir kurum tarafından hazırlanacaktır.
Adayın bir sertifikaya sahip olmak için, bir eğitimden geçerek Anlaşmaya Taraf Ülkenin yetkili makamı tarafından onaylanan bir sınavı geçmesi gerekir.
Eğitimin temel amacı; adayları, tehlikeli malların taşınması konusundaki riskler ve taşıma, paketleme, doldurma, yükleme veya boşaltma işleminin türüne bağlı olarak geçerli olan, yasalar, yönetmelikler ve idari hükümler ile 1.8.3.3'te sıralanan görevler hakkında yeterli düzeyde bilgilendirmektir.
Test yetkili makam ya da yetkili makamın oluşturduğu bir test kurumu tarafından organize edilir. Test kurumu, eğitim sağlayan bir kuruluş olamaz.
Test kurumu, yazılı olarak belirlenmelidir. Bu onay kısıtlı süreye sahip olabilir ve aşağıda sıralanan kriterleri temel alabilir:
- test kurumunun yetkinliği;
- gerektiğinde, eğer yapılacaksa 1.8.3.12.5 uyarınca elektronik sınavların altyapısı ve düzenlenmesi dâhil olmak üzere sınav kurumunun önerdiği sınav türünün şartnamesi.
- Sınavların tarafsızlığını sağlamak için alınan önlemler;
- güvenlik danışmanlarını istihdam eden gerçek veya tüzel kişilerin test kurumuyla bağının olmaması.
Sınavın amacı; alt başlık 1.8.3.7'de anlatılan sertifikanın amaçları bakımından adayların, güvenlik danışmanının 1.8.3.3'te listelenen görevleri yerine getirmeleri için yeterli bilgiye sahip olup olmadıklarını belirlemek olup, bunun yanında en az aşağıdaki konuları kapsamalıdır:
(a) Tehlikeli malları içeren bir kazanın yol açabileceği sonuçlar hakkında bilgi ve kazaların başlıca nedenleri hakkında bilgi;
(b) Ulusal yasa zorunlulukları, uluslararası konvansiyonlar ve anlaşmalar hakkında önemli hususlar:
- tehlikeli malların sınıflandırılması (çözeltileri ve karışımları sınıflandırma prosedürü, madde listesinin yapısı, tehlikeli mal sınıfları ve bu sınıflandırmanın prensipleri, taşınan tehlikeli malların yapısı, tehlikeli malların fiziksel, kimyasal ve zehirlilik özellikleri);
- genel paketleme hükümleri, tanklar ve tank konteyner hükümleri (tip, kod, etiketleme, yapım, ilk ve periyodik muayene ve test);
- işaretleme, etiketleme, levha takma ve turuncu renkli plaka işaretlemesi (ambalajların işaretlenip etiketlenmesi, levhaların ve turuncu renkli plakaların yerleştirilmesi ve kaldırılması);
- taşıma belgelerindeki bilgiler (bilgi gereklidir);
- sevkiyat yöntemi ve gönderimdeki sınırlandırmalar (tam yük, dökme yük taşıma, orta boy dökme yük konteynerlerinde taşıma, konteynerlerde taşıma, sabit ya da sökülebilir tanklarda taşıma;)
- yolcuların taşınması;
- karışık yüklemede alınacak tedbirler ve uygulanacak yasaklar;
- malların ayrılması;
- taşınan madde miktarlarının sınırlandırılması ve miktar muafiyetleri;
- elleçleme ve istifleme (paketleme, doldurma, yükleme ve boşaltma-doldurma oranları, istifleme ve ayırma);
- paketleme, doldurma, yükleme öncesinde ve boşaltma sonrasında temizleme ve/veya gazdan arındırma;
- ekipler, mesleki eğitim;
- araç belgeleri, (taşıma belgeleri, yazılı talimatlar, araç onay sertifikası, sürücü eğitim sertifikası, eğer varsa istisnaların kopyaları, diğer belgeler);
- yazılı talimatlar (talimatların ve ekip koruma donanımların uygulanması);
- gözetim gereklilikleri (park etme);
- trafik yönetmelikleri ve kısıtlamaları;
- kirleticilerin kazara sızıntıları ya da operasyonel boşaltmalar;
- taşıma donanımları ile ilgili zorunluluklar.
Sınav yazılı testten oluşur ve sözlü bir mülakat da eklenebilir.
Her sınav, yetkili makam ya da yetkili makamın belirlediği sınav organı tarafından gözetlenir. Her türlü manipülasyon ve aldatma mümkün olduğunca bertaraf edilecektir. Adayın kimliğinin doğruluğu kanıtlanacaktır. Uluslararası veya ulusal yönetmelikler haricinde belgelerin yazılı testte kullanılması yasaktır. Tüm sınav belgeleri kaydedilecek ve çıktı olarak veya elektronik dosya olarak saklanacaktır.