Tehlikeli mallar taşıyan araçların tünellerden geçişine ilişkin kısıtlamaları uygularken, yetkili makam karayolu tünelini 1.9.5.2.2'de tanımlanan tünel kategorilerinden birine atar. Tünelin özellikleri, alternatif güzergâhların kullanılabilirliği ve uygunluğu, araçların ve trafiğin durumu göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi yapılır. Bir tünel, günün hangi saati veya hangi gün olduğu gibi nedenlere bağlı olarak birden çok tünel kategorisine atanabilir.
Kategorizasyon sırasında, yaralanmalara neden olabilecek veya tünel yapısına ciddi zarar verebilecek önemli üç tehlike olduğu göz önünde bulundurulmalıdır:
(a) Patlamalar;
(b) Zehirli gazların veya uçucu zehirli sıvıların açığa çıkması;
(c) Yangınlar.
Beş tünel kategorisi aşağıda verilmiştir:
Tünel kategorisi A:
Tehlikeli malların taşınmasına dair kısıtlama yoktur;
Tünel kategorisi B:
Çok büyük bir patlamaya neden olabilecek tehlikeli mallar taşınması için kısıtlama;
Aşağıdaki tehlikeli malların bu kritere uyduğu düşünülür2:
Sınıf 1: |
Uyumluluk grupları A ve L; |
|
Sınıf 2: |
UN No. 3529; |
|
Sınıf 3: |
Sınıflandırma kodu D (UN No. 1204, 2059, 3064, 3343, 3357 ve 3379); |
|
Sınıf 4.1: |
Sınıflandırma kodları D ve DT; Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler, tip B (UN No. 3221, 3222, 3231 ve 3232); |
|
Sınıf 5.2: |
Organik peroksitler, tip B (UN No 3101, 3102, 3111 ve 3112) |
|
Taşıma ünitesi başına toplam net patlayıcı kütlesi 1000 kg'dan daha büyük olduğunda: |
|
|
Sınıf 1: |
Alt Grup1.1, 1.2 ve 1.5 (uyumluluk grupları A ve L hariç). |
|
Tanklarda taşındığında; |
|
|
Sınıf 2: |
Sınıflandırma kodları F, TF ve TFC; |
|
Sınıf 4.2: |
Paketleme grubu I, |
|
Sınıf 4.3: |
Paketleme grubu I, |
|
Sınıf 5.1: |
Paketleme grubu I, |
|
Sınıf 6.1: |
UN No. 1510 |
Tünel kategorisi C:
Çok büyük bir patlamaya, büyük bir patlamaya veya büyük bir zehirli madde salınımına neden olabilecek tehlikeli malların taşınması için kısıtlanması;
Aşağıdaki tehlikeli malların bu kritere uyduğu düşünülür2:
- Tünel kategorisi B'de kısıtlanan tehlikeli mallar ve
- Aşağıdaki tehlikeli mallar:
Sınıf 1: |
Alt Grup1.1, 1.2 ve 1.5 (uyumluluk grupları A ve L hariç) ve Alt Grup 1.3 (uyumluluk grupları H ve J); |
Sınıf 7: |
UN No. 2977 ve 2978. |
Taşıma ünitesi başına net patlayıcı kütlesi 5000 kg'dan daha büyük olduğunda: |
|
Sınıf 1: |
Alt Grup1.3 (uyumluluk grupları C ve G). |
Tanklarda taşındığında: |
|
Sınıf 2: |
Sınıflandırma kodları 2A, 2O, 3A ve 3O; yalnızca T harfi veya TC, TO ve TOC harf gruplarını içeren sınıflandırma kodları |
Sınıf 3: |
Sınıflandırma kodları FC, FT1, FT2 ve FTC için paketleme grubu I; |
Sınıf 6.1: |
Paketleme grubu I, UN No. 1510 hariç |
Sınıf 8: |
Sınıflandırma kodları CT1, CFT ve COT için paketleme grubu I. |
_____________________
2 Değerlendirme, maddelerin asıl tehlikeli özelliklerine, muhafaza tipine ve taşınılan miktara dayalı olarak yapılır.
Tünel kategorisi D:
Çok büyük bir patlamaya, büyük bir patlamaya, büyük bir zehirli madde salınımına ve büyük bir yangına neden olabilecek tehlikeli malların taşınmasına ilişkin kısıtlama;
Aşağıdaki tehlikeli malların bu kritere uyduğu düşünülür2:
- Tünel kategorisi C'de kısıtlanan tehlikeli mallar ve
- Aşağıdaki tehlikeli mallar:
Sınıf 1: |
Alt Grup 1.3 (uyumluluk grupları C ve G); |
Sınıf 2: |
Sınıflandırma kodları F, FC, T, TF, TC, TO, TFC ve TOC; |
Sınıf 3: |
Sınıf 3: UN No. 3528; |
Sınıf 4.1: |
Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler, tip C, D, E ve F ve UN No. 2956, 3241, 3242, 3251, 3531, 3532, 3533 ve 3534; |
Sınıf 5.2: |
Organik peroksitler, tip C, D, E ve F; |
Sınıf 6.1: |
Sınıflandırma kodları TF1, TFC, TFW ve UN No.3507 için paketleme grubu I ve 354 sayılı özel hükmün Bölüm 3.2 Tablo A sütun (6)'da yer aldığı, soluma ile zehirli kayıtları ve soluma ile zehirli UN No. 3381 ila 3390 kayıtları; |
Sınıf 8: |
Sınıflandırma kodları CT1, CFT ve COT için paketleme grubu I; |
Sınıf 9: |
Sınıflandırma kodları M9 ve M10. |
Dökme hâlinde veya tanklarda taşındığında: |
|
Sınıf 3 |
|
Sınıf 4.2: |
Paketleme grubu II; |
Sınıf 4.3: |
Paketleme grubu II; |
Sınıf 6.1: |
Paketleme grubu II ve Sınıflandırma kodu TF2 için paketleme grubu III; |
Sınıf 8: |
Sınıflandırma kodları CF1, CFT ve CW1 için paketleme grubu I ve Sınıflandırma kodları CF1 ve CFT için paketleme grubu II |
Sınıf 9: |
Sınıflandırma kodları M2 ve M3. |
Tünel kategorisi E:
Bölüm 3.2 Tablo A, Sütun (15)'te '(-)' olarak işaretlenenler dışındaki tüm tehlikeli maddelerin taşınması için ve her bir taşıma ünitesinde taşınan toplam brüt kütle miktarı 8 tondan fazla olursa, Bölüm 3.4'teki hükümlerle uyumlu bütün tehlikeli maddelerin taşınması için kısıtlamalar.
NOT: UN No. 2919 ve 3331'e atanan tehlikeli mallar için tünellerden geçişe yönelik kısıtlamalar, 1.7.4.2'ye dayanılarak yetkili makam(lar) tarafından onaylanan özel düzenlemenin bir parçası olabilir.
Beş tünel kategorisi aşağıda verilmiştir:
Tünel kategorisi A:
Tehlikeli malların taşınmasına dair kısıtlama yoktur;
Tünel kategorisi B:
Çok büyük bir patlamaya neden olabilecek tehlikeli mallar taşınması için kısıtlama;
Aşağıdaki tehlikeli malların bu kritere uyduğu düşünülür2:
Sınıf 1: |
Uyumluluk grupları A ve L; |
|
Sınıf 2: |
UN No. 3529; |
|
Sınıf 3: |
Sınıflandırma kodu D (UN No. 1204, 2059, 3064, 3343, 3357 ve 3379); |
|
Sınıf 4.1: |
Sınıflandırma kodları D ve DT; Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler, tip B (UN No. 3221, 3222, 3231 ve 3232); |
|
Sınıf 5.2: |
Organik peroksitler, tip B (UN No 3101, 3102, 3111 ve 3112) |
|
Taşıma ünitesi başına toplam net patlayıcı kütlesi 1000 kg'dan daha büyük olduğunda: |
|
|
Sınıf 1: |
Alt Grup1.1, 1.2 ve 1.5 (uyumluluk grupları A ve L hariç). |
|
Tanklarda taşındığında; |
|
|
Sınıf 2: |
Sınıflandırma kodları F, TF ve TFC; |
|
Sınıf 4.2: |
Paketleme grubu I, |
|
Sınıf 4.3: |
Paketleme grubu I, |
|
Sınıf 5.1: |
Paketleme grubu I, |
|
Sınıf 6.1: |
UN No. 1510 |
Tünel kategorisi C:
Çok büyük bir patlamaya, büyük bir patlamaya veya büyük bir zehirli madde salınımına neden olabilecek tehlikeli malların taşınması için kısıtlanması;
Aşağıdaki tehlikeli malların bu kritere uyduğu düşünülür2:
- Tünel kategorisi B'de kısıtlanan tehlikeli mallar ve
- Aşağıdaki tehlikeli mallar:
Sınıf 1: |
Alt Grup1.1, 1.2 ve 1.5 (uyumluluk grupları A ve L hariç) ve Alt Grup 1.3 (uyumluluk grupları H ve J); |
Sınıf 7: |
UN No. 2977 ve 2978. |
Taşıma ünitesi başına net patlayıcı kütlesi 5000 kg'dan daha büyük olduğunda: |
|
Sınıf 1: |
Alt Grup1.3 (uyumluluk grupları C ve G). |
Tanklarda taşındığında: |
|
Sınıf 2: |
Sınıflandırma kodları 2A, 2O, 3A ve 3O; yalnızca T harfi veya TC, TO ve TOC harf gruplarını içeren sınıflandırma kodları |
Sınıf 3: |
Sınıflandırma kodları FC, FT1, FT2 ve FTC için paketleme grubu I; |
Sınıf 6.1: |
Paketleme grubu I, UN No. 1510 hariç |
Sınıf 8: |
Sınıflandırma kodları CT1, CFT ve COT için paketleme grubu I. |
_____________________
2 Değerlendirme, maddelerin asıl tehlikeli özelliklerine, muhafaza tipine ve taşınılan miktara dayalı olarak yapılır.
Tünel kategorisi D:
Çok büyük bir patlamaya, büyük bir patlamaya, büyük bir zehirli madde salınımına ve büyük bir yangına neden olabilecek tehlikeli malların taşınmasına ilişkin kısıtlama;
Aşağıdaki tehlikeli malların bu kritere uyduğu düşünülür2:
- Tünel kategorisi C'de kısıtlanan tehlikeli mallar ve
- Aşağıdaki tehlikeli mallar:
Sınıf 1: |
Alt Grup 1.3 (uyumluluk grupları C ve G); |
Sınıf 2: |
Sınıflandırma kodları F, FC, T, TF, TC, TO, TFC ve TOC; |
Sınıf 3: |
Sınıf 3: UN No. 3528; |
Sınıf 4.1: |
Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler, tip C, D, E ve F ve UN No. 2956, 3241, 3242, 3251, 3531, 3532, 3533 ve 3534; |
Sınıf 5.2: |
Organik peroksitler, tip C, D, E ve F; |
Sınıf 6.1: |
Sınıflandırma kodları TF1, TFC, TFW ve UN No.3507 için paketleme grubu I ve 354 sayılı özel hükmün Bölüm 3.2 Tablo A sütun (6)'da yer aldığı, soluma ile zehirli kayıtları ve soluma ile zehirli UN No. 3381 ila 3390 kayıtları; |
Sınıf 8: |
Sınıflandırma kodları CT1, CFT ve COT için paketleme grubu I; |
Sınıf 9: |
Sınıflandırma kodları M9 ve M10. |
Dökme hâlinde veya tanklarda taşındığında: |
|
Sınıf 3 |
|
Sınıf 4.2: |
Paketleme grubu II; |
Sınıf 4.3: |
Paketleme grubu II; |
Sınıf 6.1: |
Paketleme grubu II ve Sınıflandırma kodu TF2 için paketleme grubu III; |
Sınıf 8: |
Sınıflandırma kodları CF1, CFT ve CW1 için paketleme grubu I ve Sınıflandırma kodları CF1 ve CFT için paketleme grubu II |
Sınıf 9: |
Sınıflandırma kodları M2 ve M3. |
Tünel kategorisi E:
Bölüm 3.2 Tablo A, Sütun (15)'te '(-)' olarak işaretlenenler dışındaki tüm tehlikeli maddelerin taşınması için ve her bir taşıma ünitesinde taşınan toplam brüt kütle miktarı 8 tondan fazla olursa, Bölüm 3.4'teki hükümlerle uyumlu bütün tehlikeli maddelerin taşınması için kısıtlamalar.
NOT: UN No. 2919 ve 3331'e atanan tehlikeli mallar için tünellerden geçişe yönelik kısıtlamalar, 1.7.4.2'ye dayanılarak yetkili makam(lar) tarafından onaylanan özel düzenlemenin bir parçası olabilir.
Beş tünel kategorisi aşağıda verilmiştir:
Tünel kategorisi A:
Tehlikeli malların taşınmasına dair kısıtlama yoktur;
Tünel kategorisi B:
Çok büyük bir patlamaya neden olabilecek tehlikeli mallar taşınması için kısıtlama;
Aşağıdaki tehlikeli malların bu kritere uyduğu düşünülür2:
Sınıf 1: |
Uyumluluk grupları A ve L; |
|
Sınıf 2: |
UN No. 3529; |
|
Sınıf 3: |
Sınıflandırma kodu D (UN No. 1204, 2059, 3064, 3343, 3357 ve 3379); |
|
Sınıf 4.1: |
Sınıflandırma kodları D ve DT; Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler, tip B (UN No. 3221, 3222, 3231 ve 3232); |
|
Sınıf 5.2: |
Organik peroksitler, tip B (UN No 3101, 3102, 3111 ve 3112) |
|
Taşıma ünitesi başına toplam net patlayıcı kütlesi 1000 kg'dan daha büyük olduğunda: |
|
|
Sınıf 1: |
Alt Grup1.1, 1.2 ve 1.5 (uyumluluk grupları A ve L hariç). |
|
Tanklarda taşındığında; |
|
|
Sınıf 2: |
Sınıflandırma kodları F, TF ve TFC; |
|
Sınıf 4.2: |
Paketleme grubu I, |
|
Sınıf 4.3: |
Paketleme grubu I, |
|
Sınıf 5.1: |
Paketleme grubu I, |
|
Sınıf 6.1: |
UN No. 1510 |
Tünel kategorisi C:
Çok büyük bir patlamaya, büyük bir patlamaya veya büyük bir zehirli madde salınımına neden olabilecek tehlikeli malların taşınması için kısıtlanması;
Aşağıdaki tehlikeli malların bu kritere uyduğu düşünülür2:
- Tünel kategorisi B'de kısıtlanan tehlikeli mallar ve
- Aşağıdaki tehlikeli mallar:
Sınıf 1: |
Alt Grup1.1, 1.2 ve 1.5 (uyumluluk grupları A ve L hariç) ve Alt Grup 1.3 (uyumluluk grupları H ve J); |
Sınıf 7: |
UN No. 2977 ve 2978. |
Taşıma ünitesi başına net patlayıcı kütlesi 5000 kg'dan daha büyük olduğunda: |
|
Sınıf 1: |
Alt Grup1.3 (uyumluluk grupları C ve G). |
Tanklarda taşındığında: |
|
Sınıf 2: |
Sınıflandırma kodları 2A, 2O, 3A ve 3O; yalnızca T harfi veya TC, TO ve TOC harf gruplarını içeren sınıflandırma kodları |
Sınıf 3: |
Sınıflandırma kodları FC, FT1, FT2 ve FTC için paketleme grubu I; |
Sınıf 6.1: |
Paketleme grubu I, UN No. 1510 hariç |
Sınıf 8: |
Sınıflandırma kodları CT1, CFT ve COT için paketleme grubu I. |
_____________________
2 Değerlendirme, maddelerin asıl tehlikeli özelliklerine, muhafaza tipine ve taşınılan miktara dayalı olarak yapılır.
Tünel kategorisi D:
Çok büyük bir patlamaya, büyük bir patlamaya, büyük bir zehirli madde salınımına ve büyük bir yangına neden olabilecek tehlikeli malların taşınmasına ilişkin kısıtlama;
Aşağıdaki tehlikeli malların bu kritere uyduğu düşünülür2:
- Tünel kategorisi C'de kısıtlanan tehlikeli mallar ve
- Aşağıdaki tehlikeli mallar:
Sınıf 1: |
Alt Grup 1.3 (uyumluluk grupları C ve G); |
Sınıf 2: |
Sınıflandırma kodları F, FC, T, TF, TC, TO, TFC ve TOC; |
Sınıf 3: |
Sınıf 3: UN No. 3528; |
Sınıf 4.1: |
Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler, tip C, D, E ve F ve UN No. 2956, 3241, 3242, 3251, 3531, 3532, 3533 ve 3534; |
Sınıf 5.2: |
Organik peroksitler, tip C, D, E ve F; |
Sınıf 6.1: |
Sınıflandırma kodları TF1, TFC, TFW ve UN No.3507 için paketleme grubu I ve 354 sayılı özel hükmün Bölüm 3.2 Tablo A sütun (6)'da yer aldığı, soluma ile zehirli kayıtları ve soluma ile zehirli UN No. 3381 ila 3390 kayıtları; |
Sınıf 8: |
Sınıflandırma kodları CT1, CFT ve COT için paketleme grubu I; |
Sınıf 9: |
Sınıflandırma kodları M9 ve M10. |
Dökme hâlinde veya tanklarda taşındığında: |
|
Sınıf 3 |
|
Sınıf 4.2: |
Paketleme grubu II; |
Sınıf 4.3: |
Paketleme grubu II; |
Sınıf 6.1: |
Paketleme grubu II ve Sınıflandırma kodu TF2 için paketleme grubu III; |
Sınıf 8: |
Sınıflandırma kodları CF1, CFT ve CW1 için paketleme grubu I ve Sınıflandırma kodları CF1 ve CFT için paketleme grubu II |
Sınıf 9: |
Sınıflandırma kodları M2 ve M3. |
Tünel kategorisi E:
Bölüm 3.2 Tablo A, Sütun (15)'te '(-)' olarak işaretlenenler dışındaki tüm tehlikeli maddelerin taşınması için ve her bir taşıma ünitesinde taşınan toplam brüt kütle miktarı 8 tondan fazla olursa, Bölüm 3.4'teki hükümlerle uyumlu bütün tehlikeli maddelerin taşınması için kısıtlamalar.
NOT: UN No. 2919 ve 3331'e atanan tehlikeli mallar için tünellerden geçişe yönelik kısıtlamalar, 1.7.4.2'ye dayanılarak yetkili makam(lar) tarafından onaylanan özel düzenlemenin bir parçası olabilir.
Anlaşmaya Taraf Ülkeler, işaretler ve sinyaller aracılığıyla tünel yasaklarını ve alternatif güzergâhları gösterir.
Bu amaç doğrultusunda, tadil edilmiş UNECE İç Ulaştırma Komitesi Karayolu ile Taşıma Ana Çalışma Grubu'nun Karayolu İşaretleri ve Sinyalleri üzerine Önergesi (R.E.2) ile yorumlandığı şekliyle Karayolu İşaretleri ve Sinyalleri ile ilgili Viyana Sözleşmesi (Viyana, 1968) ve Karayolu İşaretleri ve Sinyalleri Sözleşmesine ek Avrupa Anlaşması (Cenevre, 1971) uyarınca C, 3h işaretlerini ve D, 10a, 10b ve 10c ve sinyalleri kullanabilirler.
Uluslararası anlamda anlaşılır olması için Viyana Sözleşmesinde belirtilen işaretler, işaret sistemleri ve sinyaller, her işaret sınıfına özel şekillerle ve renklerle gösterilir ve mümkün olan yerlerde yazılı ibareler yerine grafik semboller kullanılır. Anlaşmaya Taraf Ülkelerin tanımlanan işaretleri ve sembolleri değiştirmeyi gerekli gördüğü durumlarda, değişiklikler sınıfa özgü bu şekilleri ve işaretleri değiştirmeyecek şekilde yapılır. Anlaşmaya Taraf Ülkelerin Viyana Sözleşmesine uymadığı durumlarda, tanımlanan işaretler ve semboller, değişikliklerin önemli içeriklerini değiştirmemesi kaydıyla, değiştirilebilir.
_____________________
2 Değerlendirme, maddelerin asıl tehlikeli özelliklerine, muhafaza tipine ve taşınılan miktara dayalı olarak yapılır.
Tehlikeli mallar taşıyan araçların karayolu tünellerinden geçmesini yasaklayan trafik işaretleri ve sinyaller, alternatif güzergâh seçmenin mümkün olacağı yerlere yerleştirilir.
Tünele giriş kısıtlandığında veya alternatif yol tanımlandığında, işaretler aşağıdaki şekilde ek panolarla gösterilir:
İşaret yok: Kısıtlama yok
B harfi olan ek pano bulunan işaret: Kategori B' deki tünellerde tehlikeli mal taşınmasında izin verilmeyen araçlar;
C harfi olan ek pano bulunan işaret: Kategori C'deki tünellerde tehlikeli mal taşınmasına izin verilmeyen araçlar;
D harfi olan ek pano bulunan işaret: Kategori D'deki tünellerde tehlikeli mal taşınmasına izin verilmeyen araçlar;
E harfi olan ek pano bulunan işaret: Kategori E'deki tünellerde tehlikeli mal taşınmasında izin verilmeyen araçlar;
Bölüm 3.2 Tablo A'nın sütun (15) te '(-)' ile işaretlenen tehlikeli maddelerin taşınması hariç olmak üzere, 5.3.2 uyarınca turuncu renkli plaka ile işaretlenmesi gereken taşıma üniteleri için tünel kısıtlamaları geçerli olacaktır. UN No. 2919 ve 3331'e atanan tehlikeli mallar için tünellerden geçişe yönelik kısıtlamalar, 1.7.4.2'ye dayanılarak yetkili makam(lar) tarafından onaylanan özel düzenlemenin bir parçası olabilir. E kategorisi tüneller için, bunlar aynı zamanda 3.4.13 uyarınca işaretlenmesi gereken taşıma üniteleri ya da 3.4.13 uyarınca işaretlenmesi gereken konteynerlerin taşınması için de geçerli olacaktır.
Söz konusu malları taşıyan taşıma ünitelerinin 3.4.14'e tabi olarak 3.4.13 uyarınca işaretlenmesi hariç olmak üzere, tehlikeli maddeler 1.1.3 uyarınca taşındığında tünel kısıtlamaları geçerli olmayacaktır.
Kısıtlamalar, resmi olarak yayımlanır ve herkesin erişimine açıktır. Anlaşmaya Taraf Ülkeler, bu kısıtlamalarla ilgili UNECE sekreterliğini bilgilendirir ve sekreterlik bu bilgiyi web sitesinde, herkesin erişimine açık olarak yayımlanır.
Anlaşmaya Taraf Ülkeler, tehlikeyi azaltmak için ve bazı araçların veya tüm araçların tünelleri kullanmasına (araçların eşlik ettiği konvoyların tünele girmesinden veya tünelden geçmesinden önceki beyan gibi) dair belirli kullanım önlemleri uyguladığında, bu kullanım önlemleri resmi olarak yayınlanır ve herkesin erişimine açıktır.
NOT: İşbu Bölümün amaçları uyarınca emniyet kişileri, mülkleri veya çevreyi tehlikeye sokabilecek şekilde tehlikeli malların çalınmasını veya yanlış kullanılmasını engelleyebilecek önlemler veya tedbirler anlamına gelir.