Karayolunda Tehlikeli Madde

Sınıf 5.2 Organik Peroksitler

Kriterler

Sınıf 5.2 başlığı organik peroksitler ve organik peroksit formülasyonlarını kapsar.

Sınıf 5.2 maddeleri aşağıdaki şekilde alt gruplara ayrılır:

P1    Organik peroksitler, sıcaklık kontrolü gerekmeyen;

P2    Organik peroksitler, sıcaklık kontrolü gereken.
 

Tanım

Organik peroksitler, iki değerlikli -O-O- yapısını içeren organik maddelerdir ve tek veya her iki hidrojen atomunun organik radikallerle yer değiştirmiş olduğu hidrojen peroksit türevleri olarak düşünülebilir.

Özellikler

Organik peroksitler, normal veya yüksek sıcaklıklarda, ekzotermik bozunmaya yatkındır. Bozunma, ısı, katışkılarla (örn., asitler, ağır-metal bileşikleri, aminler) temas, sürtünme veya darbe ile başlatılabilir. Bozunma hızı, sıcaklık ile artar ve organik madde formülasyonuna göre değişiklik gösterir. Bozunma, zararlı veya alevlenebilir gazların veya buharların ortaya çıkması ile sonuçlanabilir. Belli organik peroksitlerin taşınması sırasında sıcaklık kontrol altında tutulmalıdır. Bazı organik peroksitler, özellikle bir kap içerisinde bulunuyorlarsa, patlayarak çözünebilir. Bu özellik seyrelticilerin eklenmesiyle veya uygun ambalajların kullanılmasıyla değiştirilebilir. Birçok organik peroksit şiddetli bir biçimde yanar. Organik peroksitlerin gözlerle temasından kaçınılmalıdır. Bazı organik peroksitler çok kısa bir temasla bile gözün korneasına ciddi hasarlar verebilir veya deride aşınmaya yol açabilir.

NOT: Organik peroksitlerin alevlenebilirliklerinin belirlenmesi ile ilgili test yöntemleri, Testler ve Kriterler Elkitabı, Kısım III, alt başlık 32.4'te belirtilmiştir. Organik peroksitler ısındıkları zaman şiddetli bir biçimde tepkimeye girdiklerinden, ISO 3679:1983'te tanımlandığı gibi küçük numuneler kullanılarak parlama noktalarının tespiti önerilir.
 

Sınıflandırma

Herhangi bir organik peroksit, organik peroksit formülasyonu aşağıdakileri içermediği sürece, Sınıf 5.2 içerisinde sınıflandırılır:

(a)    %1,0'dan fazla hidrojen peroksit içermeyen organik peroksitlerden en fazla %1,0 mevcut oksijen

(b)    %1,0'dan fazla ama %7,0'den düşük hidrojen peroksit içermeyen organik peroksitlerden en fazla 0.5 mevcut oksijen

NOT: Bir organik peroksit formülasyonunun mevcut oksijen içeriği (%) aşağıdaki formül ile verilmiştir

16 × Σ (ni × ci /mi)

Bu denklemde:
ni    =    Organik peroksit i 'nin molekül başına peroksijen grubu sayısı;
ci    =    Organik peroksit i 'nin konsantrasyonu (% kütle) ve
mi    =    Organik peroksit i 'nin moleküler kütlesi.

Organik peroksitler, arz ettikleri tehlike derecelerine göre yedi tipe ayrılır. Organik peroksit tipleri, teste tabi tutulduğu ambalaj içinde taşınmasına izin verilmeyen tip A'dan, Sınıf 5.2'in hükümlerine tabi olmayan tip G’ye kadar değişir. Tip B ve F arasındaki sınıflandırma, bir ambalaj içerisinde bulunmasına izin verebilecek azami miktar ile doğrudan doğruya ilişkilidir. 2.2.52.4'te listelenen maddelerin sınıflandırılmasında uygulanacak prensipler, Testler ve Kriterler Elkitabı, Kısım II'de verilmiştir.

Sınıflandırılmış ve 2.2.52.4'te listelenen ambalajlarda taşınmasına izin verilmiş organik peroksitlerin, 4.1.4.2, paketleme talimatı IBC520'de listelenen, IBC'lerde taşınmasına izin verilmiş olanlar ve Bölüm 4.2 ve 4.3 uyarınca tanklarda taşınmasına izin verilmiş olanlar 4.2.5.2, portatif tank talimatı T23'te listelenmiştir. Listede yer alan, izin verilmiş her madde, Bölüm 3.2 Tablo A'da (UN No. 3101 ila 3120) genel bir kayda atanmıştır ve ilgili ikincil tehlikeler ve taşıma bilgisini içeren dipnotlar verilmiştir.

Bu genel kayıtlar aşağıdakileri belirtir:

-    Organik peroksit tip (B ila F) (bkz. yukarıdaki 2.2.52.1.6);

-    Fiziksel hâl (sıvı/katı) ve

-    Sıcaklık kontrolü (gerektiğinde), bkz. 2.2.52.1.15 ve 2.2.52.1.16.

Bu formülasyonların karışımları, en tehlikeli bileşenin organik peroksit tipi ile aynı şekilde sınıflandırılabilir ve bu tip için verilen taşıma koşullarına göre taşınabilir. Ancak, iki kararlı bileşenin ısıl olarak daha az kararlı bir karışım oluşturabileceği için, karışımın kendiliğinden hızlanan bozunma sıcaklığı (SADT) belirlenir ve gerekliyse, 7.1.7.3.6 uyarınca SADT'den kontrol ve tehlike sıcaklıkları türetilir.
 

2.2.52.4, 4.1.4.2, paketleme talimatı IBC520'de veya 4.2.5.2, portatif tank talimatı T23'te listelenmemiş organik peroksitlerin sınıflandırılması ve toplu bir kayda atanması, menşe ülkenin yetkili makamı tarafından test raporuna bağlı olarak yapılır. Onay beyanı, sınıflandırma ve ilgili taşıma koşullarını içerir. Menşe ülke ADR'ye Taraf Ülke değilse, taşıma koşulları ve sınıflandırma sevkiyatın ilk ulaşacağı ADR Taraf Ülkesinin yetkili makamı tarafından belirlenir.

Test sonuçlarının tümünün elde olmadığı ve ek testler veya incelemeler için taşınması gereken, 2.2.52.4'te listelenmemiş organik peroksitlerin veya organik peroksit formülasyonlarının numuneleri, aşağıdaki koşulların sağlanması şartıyla, organik peroksitler tip C için uygun kayıtlardan birine atanır:

-    Mevcut veriler, numunenin, organik peroksit tip B'den daha tehlikeli olmadığını gösterir;

-    Numune, paketleme yöntemi OP2'ye göre ambalajlanmış ve her taşıma ünitesi için miktar 10 kg ile sınırlıdır;

-    Mevcut veriler, kontrol sıcaklığının, varsa, herhangi bir tehlikeli bozunmayı önleyecek kadar düşük ve herhangi tehlikeli bir faz ayrışmasını önleyecek kadar yüksek olduğunu gösterir.
 

Organik peroksitlerin duyarlılığının azaltılması

Taşıma sırasında güvenliği sağlamak için, birçok durumda organik peroksitlerin organik sıvılarla veya katılarla, inorganik katılarla veya su ile duyarlılığı azaltılır. Bir madde yüzdesinin şart koşulduğu durumlarda, bu, en yakın tamsayıya yuvarlanmış kütle yüzdesini verir. Genel olarak duyarlılığın azaltılması, maddenin saçılması söz konusu olduğunda organik peroksidin tehlikeli bir boyutta yoğunlaşması gerçekleşmeyecek dereceye kadar yapılır.

Tek organik peroksit formülasyonları için aksi belirtilmedikçe, duyarlılığın azaltılmasında kullanılacak seyrelticiler için aşağıdaki tanım(lar) uygulanır:

-    Seyrelticiler tip A, organik peroksitle uyumlu ve kaynama noktası 150 °C'den düşük olmayan organik sıvılardır. Seyrelticiler tip A, tüm organik peroksitlerin duyarlılığın azaltılmasında kullanılabilir;

-    Seyrelticiler tip B, organik peroksitle uyumlu, kaynama noktası 150 °C'den düşük olan fakat 60 °C'den düşük olmayan ve parlama noktası 5 °C'den az olmayan organik sıvılardır.

Seyrelticiler tip B, sıvının kaynama noktasının 50 kg'lık ambalajdaki SADT'den en az 60 °C daha yüksek olması kaydıyla, tüm organik peroksitlerin duyarlılıklarının azaltılmasında kullanılabilir.
 

Tip A veya tip B dışındaki seyrelticiler, uyumlu olmaları koşuluyla 2.2.52.4'te sıralanmış organik peroksit formülasyonlarına eklenebilir. Ancak, seyreltici tip A ve B’nin bir kısmının veya tamamının yerine farklı özelliklere sahip başka bir seyrelticinin kullanılması durumunda, hidrojen peroksit formülasyonu Sınıf 5.2'ye ait normal kabul prosedürlerine göre yeniden değerlendirilir.

Su, 2.2.52.4'te veya 2.2.52.1.8 uyarınca "su ile" veya "suda kararlı bir dağılım olarak" yetkili makam kararında listelenen organik peroksitlerin duyarlılıklarının azaltılmasında kullanılabilir. 2.2.52.1.9 hükümlerine uygunluk sağlanması şartıyla, 2.2.52.4’te listelenmemiş organik peroksit veya organik peroksit formülasyonlarının numunelerinin duyarlılıkları su ile de azaltılabilir.

Önceki Maddeler Sonraki Maddeler

adrbook.com - Her Hakkı Saklıdır. © 2015-2018