Aşındırıcı maddeler, kimyasal etkiyle cilde geri dönüşü olmayan bir hasara neden olacak ya da sızıntı durumunda diğer mallara veya taşıma araçlarına maddi olarak zarar verecek veya hatta tahrip edecek maddelerdir. Ayrıcı bu sınıf yalnızca suyun varlığında aşındırıcı sıvı oluşturan veya havanın doğal neminin varlığında aşındırıcı buhar veya sis üreten diğer maddeleri de kapsar.
Cilt için aşındırıcı olan maddeler ve karışımlar için genel sınıflandırma hükümleri 2.2.8.1.4'te verilmiştir. Cilt aşınması, cilde kalıcı hasarı, yani bir madde veya karışıma maruz kaldıktan sonra ortaya çıkan üst deride gözle görünür doku kaybı ve alt derinin açığa çıkmasını ifade eder.
Cilt aşındırıcı olduğuna hükmedilen sıvıların ve taşıma sırasında sıvı hâle gelen katıların, 2.2.8.1.5.3 (c) (ii)'deki kriterlere uygun olarak yine de belirli metal yüzeylerde aşınmaya neden olma potansiyeli olduğu düşünülür.
Sınıf 8 maddeleri ve nesneleri aşağıdaki şekilde alt gruplara ayrılır:
C1-C11 Aşındırıcı maddeler, ikincil riski olmayan ve bu maddeleri içeren nesneler:
C1-C4 Asitli maddeler:
C1 İnorganik, sıvı;
C2 İnorganik, katı;
C3 Organik, sıvı;
C4 Organik, katı;
C5-C8 Bazik maddeler:
C5 İnorganik, sıvı;
C6 İnorganik, katı;
C7 Organik, sıvı;
C8 Organik, katı;
C9-C10 Diğer aşındırıcı maddeler:
C9 Sıvı;
C10 Katı;
C11 Nesneler;
CF Aşındırıcı maddeler, alevlenebilir:
CF1 Sıvı;
CF2 Katı;
CS Aşındırıcı maddeler, kendiliğinden ısınan:
CS1 Sıvı;
CS2 Katı;
CW Aşındırıcı maddeler, su ile temas ettiğinde alevlenebilir gazlar açığa çıkartan:
CW1 Sıvı;
CW2 Katı;
CO Aşındırıcı maddeler, yükseltgen:
CO1 Sıvı;
CO2 Katı;
CT Aşındırıcı maddeler, zehirli ve bu maddeleri içeren nesneler:
CT1 Sıvı;
CT2 Katı;
CT3 Nesneler;
CFT Aşındırıcı maddeler, alevlenebilir, sıvı, zehirli;
COT Aşındırıcı maddeler, yükseltgen, zehirli.
Sınıf 8'e ait maddeler ve karışımlar, taşımada tehlike derecelerine göre üç paketleme grubuna ayrılır:
(a) Paketleme grubu I: çok tehlikeli maddeler ve karışımlar;
(b) Paketleme grubu II: orta derecede tehlike arz eden maddeler ve karışımlar;
(c) Paketleme grubu III: az tehlike arz eden maddeler ve karışımlar.
Bölüm 3.2'deki Tablo A'da sıralanan maddelerin, Sınıf 8'deki paketleme gruplarına tahsisi, solunum riski (bkz. 2.2.8.1.4.5) ve su ile tepkimeye girme özelliği gibi ek faktörleri (tehlikeli bozunma ürünlerinin oluşması dâhil) göz önünde bulundurularak deneyime dayanarak yapılır.
2.2.8.1.5'teki kriterlere göre geri dönüşü olmayan cilt hasarı oluşturmak için gerekli temas süresinin uzunluğuna dayanarak paketleme gruplarına yeni maddeler ve karışımlar atanabilir. Alternatif olarak karışımlar için 2.2.8.1.6'daki kriterler kullanılabilir.
Paketleme grubu I aralığında tozların ve buğuların solunma yoluyla zehirliliğine (LC50) sahip ancak yutma veya deri temas zehirliliği paketleme grubu III veya daha düşük grup aralığında olan Sınıf 8'in kriterlerine uyan bir madde veya karışım, Sınıf 8’e atanmalıdır (bkz. 2.2.61.1.7.2).
Tekli veya tekrarlı maruz kalmaya ait bilgiler dâhil mevcut insan ve hayvan verileri, doğrudan cilt üzerindeki etkileri ile ilgili doğrudan bilgi verdikleri için değerlendirmenin ilk seçeneği olmalıdır.
2.2.8.1.4.4 uyarınca paketleme gruplarına atama yaparken kazara maruz kalma durumlarına dair insan deneyimleri göz önüne alınmalıdır. İnsan deneyimin bulunmadığı hâllerde atama, OECD Test Kılavuzu 4045 veya 4356 uyarınca yapılan testlerden elde edilen veriler esas alınarak yapılır. OECD Test Kılavuzu 4307 veya 4318 uyarınca aşındırıcı olmadığı belirlenen bir madde veya karışımın, ADR amaçları uyarınca daha fazla teste gerek olmaksızın deriyi aşındırıcı özelliği olmadığı düşünülebilir.
Paketleme grupları, aşağıdaki kriterlere göre aşındırıcı maddelere atanır (bkz. tablo 2.2.8.1.5.3):
(a) Paketleme grubu I, üç dakikalık veya daha az maruz kalma süresinden itibaren 60 dakikaya kadar bir gözlem süresi içerisinde geri dönüşü olmayan cilt dokusu hasarına neden olan maddelere atanır;
(b) Paketleme grubu II, üç dakikadan fazla fakat 60 dakikadan az bir maruz kalma süresinden itibaren 14 günlük bir gözlem süresi içerisinde geri dönüşü olmayan cilt dokusu hasarına neden olan maddelere atanır;
(c) Paketleme grubu III ise aşağıdaki maddelere atanır:
(i) 60 dakikadan fazla fakat 4 saatten az bir maruz kalma süresinden itibaren 14 güne kadar olan bir gözlem süresi içerisinde geri dönüşü olmayan cilt dokusu hasarına neden olan maddeler ya da
5 Kimyasalların test edilmesi için OECD Kılavuzu, No 404 "Akut Dermal Tahriş/Aşınma" (2015)
6 Kimyasalların test edilmesi için OECD Kılavuzu, No. 435 "Cilt Aşınması için İn Vitro Bariyer Membran Test Yöntemi" 2015.
7 Kimyasalların test edilmesi için OECD Kılavuzu, No. 430 "In Vitro Deri Aşınması: Transkütanöz Elektrik Direnci Testi (TER)" 2015
8 Kimyasalların test edilmesi için OECD Kılavuzu, No. 431 "In Vitro Deri Aşınması: İnsan Derisi Modeli Testi" 2015
(ii) Geri dönüşü olmayan cilt dokusunun hasarına neden olmadığına hükmedilen ancak çelik veya alüminyum yüzeylerde, her iki malzemede yapılan testler sonucunda 55 °C'lik test sıcaklığında yılda 6,25 mm'yi geçen bir aşınma hızı gösteren maddeler. Çeliğin test edilmesi amacıyla, tip S235JR+CR (ya da 1.0037 St 37-2), S275J2G3+CR (ya da 1.0144 St 44-3), ISO 3574 veya Birleştirilmiş Numaralandırma Sistemi (UNS) G10200 veya SAE 1020 ve alüminyumun test edilmesi amacıyla kaplanmamış, 7075–T6 veya AZ5GU-T6 tipleri kullanılmalıdır. Kabul edilebilir bir test, Testler ve Kriterler Elkitabı, Kısım III, Başlık 37'de belirtilmiştir.
NOT: Çelik veya alüminyum üzerindeki ilk test, test edilen maddenin aşındırıcı olduğunu gösterirse diğer malzemelerle ilgili testlere gerek yoktur.
Tablo 2.2.8.1.5.3: 2.2.8.1.5.3 içindeki kriterleri özetleyen tablo
Paketleme Grubu |
Temas Süresi |
Gözlem Periyodu |
Etki |
I |
≤ 3 dakika |
≤ 60 dakika |
Geri dönüşü olmayan cilt hasarı |
II |
> 3 dakika ≤ 1 saat |
≤ 14 gün |
Geri dönüşü olmayan cilt hasarı |
III |
> 1 saat ≤ 4 saat |
≤ 14 gün |
Geri dönüşü olmayan cilt hasarı |
III |
– |
– |
Çelik veya alüminyum yüzeylerde, her iki malzemede yapılan testler sonucunda 55 °C'lik test sıcaklığında yılda 6,25 mm'yi geçen bir aşınma hızı |