Karışımlar için alternatif paketleme grubu atama yöntemleri: Kademeli yaklaşım
Genel hükümler
Karışımlar için paketleme grubunun sınıflandırma ve atama amacına ait karşıma kriterlerin uygulanmasına izin veren bilgileri edinmek veya elde etmek gerekir. Paketleme gruplarının sınıflandırılması ve atanması ile ilgili yaklaşım aşamalı bir yaklaşımdır ve benzer karışımlar ve/veya bileşenler için karışımın kendisi için mevcut bilgilerin miktarına bağlıdır. Aşağıda Şekil 2.2.8.1.6.1'deki akış şeması, izlenecek sürecin genel hatlarını verir:
Şekil 2.2.8.1.6.1: Aşındırıcı karışımların paketleme grubunu sınıflandırmaya ve atamaya yönelik kademeli yaklaşım
Etkileşim ilkeleri
Karışımın cilt aşındırma potansiyelini saptamak amacıyla test edilmediği ancak karışımı yeterli bir biçimde sınıflandırmak ve bir paketleme grubuna tahsis etmek için tek tek bileşenler ve benzer test edilmiş karışımlar hakkında yeterli verilerin bulunduğu durumlarda bu veriler, aşağıdaki etkileşim kuralları uyarınca kullanılır. Bu sayede sınıflandırma sürecinde karışımın tehlikelerini en olası biçimde belirlenmesini sağlayacak mevcut veriler kullanılır
(a) Seyreltme: Test edilmiş bir karışım, Sınıf 8 kriterlerini karşılamayan ve diğer bileşenlerin paketleme grubunu etkilemeyen bir seyrelticiyle seyreltilirse yeni seyreltilmiş karışım, orijinal test edilen karışımla aynı paketleme grubuna atanabilir.
NOT: Belirli durumlarda bir karışımın veya maddenin seyreltilmesi, aşındırıcı özelliklerde bir artışa yol açabilir. Durum böyleyse etkileşim ilkesi kullanılamaz.
(b) Harmanlama: Test edilmeyen serinin cilt aşındırma potansiyelinin değiştiğine dair önemli bir değişiklik olduğuna inanmak için bir neden olmaması kaydıyla, bir karışımın test edilen üretim serisinin cilt aşındırma potansiyeli, aynı üretici tarafından veya aynı üreticinin kontrolü ile üretilen aynı ticari ürünün başka bir test edilmemiş üretim serisi ile büyük oranda eşdeğer olduğu varsayılabilir. Bahsi geçen türden bir değişiklik olduğu durumlarda yeni bir sınıflandırma gereklidir.
(c) Paketleme grubu I'deki karışımların konsantrasyonu: Paketleme grubu I'e dâhil edilme kriterlerini karşılayan test edilmiş bir karışım konsantre hâle gelirse daha fazla test edilmemiş konsantre karışım, ek test yapmadan paketleme grubu I'e atanabilir.
(d) A ve B karışımlarının test edildiği ve aynı cilt aşındırma paketleme grubunda olduğu ve test edilmemiş C karışımının, A ve B karışımları ile aynı Sınıf 8 bileşenlerine sahip olduğu ancak A ve B karışımlarındaki konsantrasyonların arasında Sınıf 8 bileşenleri konsantrasyonlarına sahip olduğu aynı bileşene sahip üç karışım (A, B ve C) için C karışımının, A ve B ile aynı cilt aşındırma paketleme grubunda olduğu varsayılır.
(e) Büyük ölçüde benzer karışımlar: Aşağıdakiler dikkate alınarak:
(i) İki karışım: (A+B) ve (C+B);
(ii) B bileşenin konsantrasyonu, her iki karışımda aynıdır;
(iii) (A+B) karışımındaki A bileşenin konsantrasyonu, (C+B) karışımındaki C bileşeninin konsantrasyonuna eşittir;
(iv) A ve C bileşenlerinin cilt aşındırmasına ait veriler, mevcut ve büyük ölçüde eşdeğerdir yani aynı cilt aşındırma paketleme grubundadır ve B'nin cilt aşındırma potansiyelini etkilemez.
(A+B) veya (C+B) karışımı test verilerine göre sınıflandırılmışsa diğer karışım, aynı paketleme grubuna atanabilir.
Maddelerin sınıflandırmasına dayanan hesaplama yöntemi
Bir karışımın, cilt aşındırma potansiyelini belirlemek için test edilmediği durumda veya benzer karışımlara dair yeterli veri mevcut olmadığında karışımdaki maddelerin aşındırıcılık özellikler, sınıflandırmak ve bir paketleme grubuna tahsis etmek üzere dikkate alınmalıdır.
Hesaplama yönteminin uygulanmasına, sadece karışımı maddelerin toplamından daha aşındırıcı yapan herhangi sinerjistik bir etki yoksa ancak izin verilir. Ancak paketleme grubu II veya III karışıma atanacaksa bu kısıtlama geçerli olur.
Hesaplama yönetimi kullanırken ≥ %1 konsantrasyonda bulunan tüm Sınıf 8 bileşenleri göz önünde bulundurulmalı ya da bu bileşenler, karışımın yine cilt için aşındırıcı olacak şekilde sınıflandırılması ile ilgiliyse < %1 göz önünde bulundurulur.
Aşındırıcı maddeler içeren bir karışımın aşındırıcı bir karışım olarak görülüp görülmeyeceğini belirlemek ve bir paketleme grubu atamak için Şekil 2.2.8.1.6.3'teki akış şemasında bulunan hesaplama yöntemi uygulanmalıdır.
Bölüm 3.2'deki Tablo A'da ya da özel bir hükümde bulunan kaydın ardından gelen bir maddeye bir spesifik konsantrasyon limiti (SCL) atanırsa bu limit, genel konsantrasyon limitlerinin (GCL) yerine kullanılmalıdır. Bu, %1'in paketleme grubu I maddelerinin değerlendirilmesi için ilk adımda kullanıldığında ve %5'inin, Şekil 2.2.8.1.6.3'de sırayla diğer adımlar için kullanıldığında ortaya çıkar.
Bu amaçla hesaplama yönteminin her bir adımına ait toplama formülü uyarlanmalıdır. Bu, uygulanabilir olduğunda genel konsantrasyon limitinin yerine maddelere atanmış spesifik konsantrasyon limitinin (SCLi) kullanılabileceği anlamına gelir ve uyarlanan formül, karışımda farklı maddelere ayanmış farklı konsantrasyon limitlerinin ağırlıklı ortalamasıdır.
Bu denklemde
PGxi = paketleme grubu x'e (I, II veya III) atanmış 1, 2 … i maddesinin karışımdaki konsantrasyonu
GCL = genel konsantrasyon limiti
SCLi = i maddesine atanmış spesifik konsantrasyon limiti
Bir paketleme grubu için kriter, hesaplamanın sonucu ≥ 1 olduğunda yerine getirilir. Hesaplama yönteminin her adımında değerlendirme için kullanılacak genel konsantrasyon sınırları Şekil 2.2.8.1.6.3'te bulunanlardır.
Yukarıdaki formülün uygulanmasına ilişkin örnekler aşağıdaki notta bulunabilir.
NOT: Yukarıdaki formülün uygulanmasına ilişkin örnekler
Örnek 1: Bir karışımda spesifik konsantrasyonu limiti olmadan paketleme grubu I'e atanmış %5 konsantrasyonda bir aşındırıcı madde bulunur:
Paketleme grubu I için hesaplama: 
Sınıf 8, paketleme grubu I'e atama
Örnek 2: Bir karışımda cilt için aşındırıcı üç madde bulunur; bunların ikisi (A ve B) spesifik konsantrasyon limitlerine sahiptir; üçüncüsü (C) için genel konsantrasyon limiti geçerlidir. Karışımın geri kalanın göz önünde bulundurulmasına gerek yoktur:
|
Karışımdaki X maddesi ve Sınıf 8 içerisindeki paketleme grubu ataması |
Karışımda % olarak konsantrasyonu (conc) |
Paketleme grubu I için spesifik konsantrasyon limiti (SCL) |
Paketleme grubu II için spesifik konsantrasyon limiti (SCL) |
Paketleme grubu III için spesifik konsantrasyon limiti (SCL) |
|
A, paketleme grubu I'e atanmış |
3 |
%30 |
yok |
yok |
|
B, paketleme grubu I'e atanmış |
2 |
%20 |
%10 |
yok |
|
C, paketleme grubu III'e atanmış |
10 |
yok |
yok |
yok |
Paketleme grubu I için hesaplama:
Paketleme grubu I kriteri yerine getirilmemiştir.
Paketleme grubu II için hesaplama:
Paketleme grubu II kriteri yerine getirilmemiştir.
Paketleme grubu III için hesaplama:
Paketleme grubu III kriteri yerine getirilmiştir; karışım, Sınıf 8, paketleme grubu III'e atanmalıdır.
Şekil 2.2.8.1.6.3: Hesaplama yöntemi
Ek katkılar sonucu Sınıf 8 maddeleri, Bölüm 3.2 Tablo A'da ismen belirtilen maddelerin ait oldukları risk kategorilerinden farklı kategorilere girdikleri takdirde bu karışımlar ve çözeltiler, asıl tehlike derecelerine göre ait oldukları kayıtlara atanmalıdır.
NOT: Çözeltilerin ve karışımların (müstahzarlar ve atıklar gibi) sınıflandırılması için ayrıca bkz. 2.1.3.
Paragraf 2.2.8.1.6'da belirtilen kriterler temelinde ismen belirtilen bir çözeltinin veya karışımın veya ismen belirtilen bir madde içeren karışımın yapısının, bu Sınıfın hükümlerine tabi olup olmadığı belirlenebilir.
NOT: BM Model Yönetmelikleri'nde listelenen UN No. 1910 kalsiyum oksit ve UN No. 2812 sodyum alüminat ADR hükümlerine tabi değildir.
Taşıma için kabul edilmeyen maddeler
Sınıf 8'teki kimyasal açıdan kararsız maddeler, taşıma sırasındaki normal koşullarda tehlikeli bozunma ve polimerizasyon olasılığını engelleyecek gerekli önlemlerin alındığı durumlar dışında taşıma için kabul edilmez. Polimerizasyonu önlemeye yönelik tedbirler için, bkz. Bölüm 3.3, özel hüküm 386. Bu amaçla, tanklarda ve kaplarda bu tepkimelere yol açabilecek maddelerin bulunmamasına dikkat edilmelidir.
Aşağıdaki maddeler taşıma için kabul edilmez:
- UN No. 1798 NİTROHİDROKLORİK ASİT;
- kullanılmış sülfürik asidin kimyasal olarak kararsız karışımları;
- nitratlayıcı asitlerin kimyasal olarak kararsız karışımları veya nitratsızlaştırılmamış sülfürik asit ile nitrik asit kalıntılarının karışımları;
- Kütlece %72'den fazla saf asitli perklorik asit sulu çözeltisi veya su dışındaki herhangi bir sıvı ile perklorik asit karışımları.
Toplu kayıtların listesi
_____________________
a ADR hükümlerine tabi olmayan katı ve aşındırıcı sıvı karışımları, maddenin yüklendiği anda veya ambalaj, konteyner veya taşıma ünitesi kapanırken görünür durumda serbest sıvı bulunmaması şartıyla, Sınıf 8'in sınıflandırma kriterlerine tabi olmadan UN No. 3244 kapsamında taşınabilir. Her ambalaj, Paketleme grubu II düzeyinde bir sızdırmazlık testinden geçmiş olan bir tasarım tipine ait olmalıdır.
_____________________
b Su veya nemli hava ile temas ettiğinde alevlenebilir gazlar açığa çıkartan klorosilanlar, Sınıf 4.3 maddeleridir.
c Baskın olarak zehirli özellikler taşıyan kloroformatlar, Sınıf 6.1 maddeleridir.
d 2.2.61.1.4 ila 2.2.61.1.9'da tanımlandığı üzere soluma ile yüksek derecede zehirli özelliğe sahip olan aşındırıcı maddeler, Sınıf 6.1 maddeleridir.
e UN No. 2505 AMONYUM FLORÜR, UN No. 1812 POTASYUM FLORÜR, KATI, UN No. 1690 SODYUM FLORÜR, UN No. 2674 SODYUM FLOROSİLİKAT ve UN No. 2856 FLOROSİLİKATLAR, B.B.B., UN No. 3415 SODYUM FLORÜR ÇÖZELTİSİ ve UN No. 3422 POTASYUM FLORÜR ÇÖZELTİSİ Sınıf 6.1 maddeleridir.