Karayolunda Tehlikeli Madde
Akut 1 kategorisi için sınıflandırma
Öncelikle, Akut 1 olarak sınıflandırılan tüm bileşenler göz önünde bulundurulur. Bu bileşenlerin
konsantrasyonlarının toplamı (% olarak) %25'e eşit veya büyükse, bütün karışım Akut 1 olarak
sınıflandırılır. Hesaplama sonucunda karışım Akut 1 olarak sınıflandırılırsa, sınıflandırma prosedürü
tamamlanır.
Akut tehlikeler için karışımların, sınıflandırılan bileşenlerin konsantrasyonlarının bu şekilde toplamasına
göre sınıflandırılması, aşağıdaki Tablo 2.2.9.1.10.4.6.2.2'de özetlenmiştir.
Tablo 2.2.9.1.10.4.6.2.2: Akut tehlikeler için bir karışımın, sınıflandırılan bileşenlerin konsantrasyonlarının toplamına
göre sınıflandırılması
|
Aşağıdaki şekilde sınıflandırılan bileşenlerin konsantrasyonlarının (% olarak) toplamı: |
Aşağıdaki şekilde sınıflandırılan karışım: |
|
Akut 1 x M a ≥ %25 |
Akut 1 |
a M faktörünün açıklaması için, bkz. 2.2.9.1.10.4.6.4.
Kronik 1 ve 2 kategorileri için sınıflandırma
Öncelikle, Kronik 1 olarak sınıflandırılan tüm bileşenler göz önünde bulundurulur. Bu bileşenlerin
konsantrasyonlarının toplamı (% olarak) %25'e eşit veya büyükse, karışım Kronik 1 olarak sınıflandırılır.
Hesaplama sonucunda karışım Kronik 1 olarak sınıflandırılırsa, sınıflandırma prosedürü tamamlanır.
Karışımın Kronik 1 olarak sınıflandırılmadığı durumlarda, karışımın Kronik 2 olarak sınıflandırılması
düşünülür. Bir karışım, Kronik 1 olarak sınıflandırılan tüm bileşenlerinin konsantrasyonlarının (% olarak)
toplamının 10 ile çarpımı artı Kronik 2 olarak sınıflandırılan tüm bileşenlerinin konsantrasyonlarının (%
olarak) toplamı %25'ten büyük veya eşit ise Kronik 2 olarak sınıflandırılır. Hesaplama sonucunda karışım
Kronik 2 olarak sınıflandırılırsa, sınıflandırma prosedürü tamamlanır.
Uzun süreli tehlikeler için karışımların, sınıflandırılan bileşenlerin konsantrasyonlarının toplamına göre
sınıflandırılması, aşağıdaki Tablo 2.2.9.1.10.4.6.3.3'te özetlenmiştir.
Tablo 2.2.9.1.10.4.6.3.3: Uzun süreli tehlikeler için bir karışımın, sınıflandırılan bileşenlerin konsantrasyonlarının
toplamına göre sınıflandırılması
|
Aşağıdaki şekilde sınıflandırılan bileşenlerin konsantrasyonlarının (% olarak) toplamı: |
Aşağıdaki şekilde sınıflandırılan karışım: |
|
Kronik 1 x M a ≥ %25 |
Kronik 1 |
|
(M x 10 x Kronik 1) + Kronik 2 ≥ %25 |
Kronik 2 |
a M faktörünün açıklaması için, bkz. 2.2.9.1.10.4.6.4.
Yüksek derecede zehirli bileşenler içeren karışımlar
1 mg/l'nin oldukça altında akut zehirliliklere ve/veya 0,1 mg/l'nin (hızlı bozunabilir değilse) ve 0,01
mg/l'nin (hızlı bozunabilirse) oldukça altında kronik zehirliliklere sahip Akut 1 ve Kronik 1 bileşenleri,
karışımın zehirliliğini etkileyebilir ve toplama yöntemini uygularken bu bileşenlere daha fazla ağırlık
verilir. Bir karışım akut veya Kronik 1 olarak sınıflandırılan bileşenleri içerdiğinde, yalnızca yüzdelerin
toplanması yerine bir faktör ile Akut 1 ve Kronik 1 bileşenlerinin konsantrasyonlarını çarpıp, ağırlıklı
toplam kullanarak 2.2.9.1.10.4.6.2 ve 2.2.9.1.10.4.6.3'te belirtilen aşamalı yaklaşım uygulanır. Bu, Tablo
2.2.9.1.10.4.6.2.2'nin sol sütunundaki "Akut 1" konsantrasyonunun ve Tablo 2.2.9.1.10.4.6.3.3'ün sol
sütunundaki "Kronik 1" konsantrasyonunun uygun çarpım faktörü ile çarpıldığı anlamına gelir. Bu
bileşenlere uygulanacak çarpım faktörleri, aşağıdaki Tablo 2.2.9.1.10.4.6.4'te özetlendiği üzere zehirlilik
değeri kullanarak belirlenir. Bu nedenle, Akut 1 ve/veya Kronik 1 bileşenlerini içeren bir karışımı
sınıflandırmak amacıyla sınıflandıran kimsenin toplama yöntemini uygulamak için M faktörünün değerini
bilmesi gerekir. Alternatif olarak, karışımdaki tüm yüksek derecede zehirli bileşenler için zehirlilik verisi
mevcut olduğunda ve belirli akut ve/veya kronik zehirlilik verisi olmayanlar dahil diğer tüm bileşenlerin
düşük zehirliliğe sahip olduğu veya hiç zehirli olmadığına ve karışımın çevreye zararına önemli bir
katkısı olmadığına dair makul kanıtlar olduğunda, toplanabilirlik formülü (bkz. 2.2.9.1.10.4.5.2)
kullanılabilir.
Tablo 2.2.9.1.10.4.6.4: Karışımların yüksek derecede zehirli bileşenleri için çarpım faktörleri
|
Akut zehirlilik |
M faktörü |
Kronik zehirlilik |
M faktörü |
|
|
L(E)C50 değeri |
|
NOEC değeri |
NRD a bileşenler |
RD b bileşenler |
|
0,1 < L(E)C50 ≤ 1 |
1 |
0,01 < NOEC ≤ 0,1 |
1 |
- |
|
0,01 < L(E)C50 ≤ 0,1 |
10 |
0,001 < NOEC ≤ 0,01 |
10 |
1 |
|
0,001 < L(E)C50 ≤ 0,01 |
100 |
0,0001 < NOEC ≤ 0,001 |
100 |
10 |
|
0,0001 < L(E)C50 ≤ 0,001 |
1 000 |
0,00001 < NOEC ≤ 0,0001 |
1 000 |
100 |
|
0,00001 < L(E)C50 ≤ 0,0001 |
10 000 |
0,000001 < NOEC ≤ 0,00001 |
10 000 |
1 000 |
|
(faktör 10 aralıkları ile devam edin) |
(faktör 10 aralıkları ile devam edin) |
|||
a Hızlı bozunabilir olmayan.
b Hızlı bozunabilir.
Haklarında herhangi yararlı bilgi olmayan bileşenlerin olduğu karışımların sınıflandırılması
İlgili bir veya birden fazla bileşenle ilgili akut ve/veya kronik su zehirliliğine dair yararlı herhangi
bilginin olmaması durumunda, karışımın kesin bir tehlike kategorisine atanamadığı sonucuna varılır. Bu
durumda, karışım aşağıdaki ek ifadeyle birlikte yalnızca bilinen bileşenlere dayanarak sınıflandırılır:
"Karışımın yüzde x'i, su ortamına tehlikesi bilinmeyen bileşen (bileşenler) içerir."
1272/2008/EC sayılı Tüzük uyarınca çevreye (su ortamına) zararlı olarak tanımlanan maddeler ve
karışımlar3
2.2.9.1.10.3 ve 2.2.9.1.10.4 kriterleri uyarınca sınıflandırmak için mevcut veri olmaması durumunda,
karışım veya madde:
(a) 1272/2008/EC3 sayılı Yönetmelik uyarınca Su Akut 1, Su Kronik 1 veya Su Kronik 2
kategorisine (kategorilerine) atanırsa çevreye (su ortamına) zararlı madde olarak sınıflandırılır;
(b) Adı geçen Yönetmelik uyarınca böyle bir kategoriye atanması gerekmiyorsa, çevreye (su
ortamına) zararlı madde olarak düşünülmeyebilir.
2.2.9.1.10.3, 2.2.9.1.10.4 veya 2.2.9.1.10.5 hükümleri uyarınca, çevreye (su ortamına) zararlı maddeler
olarak sınıflandırılan maddelerin veya karışımların atanması
ADR kapsamında başka bir şekilde sınıflandırılmadıkça çevreye (su ortamına) zararlı maddeler olarak
sınıflandırılan maddeler ve karışımlar aşağıdakilere atanır:
UN No. 3077 ÇEVREYE ZARARLI MADDE, KATI, B.B.B. VEYA
UN No. 3082 ÇEVREYE ZARARLI MADDE, SIVI, B.B.B.
Ambalajlama grubu III'e atanırlar.
Genetiği değiştirilmiş mikroorganizmalar veya organizmalar
Genetiği değiştirilmiş mikroorganizmalar (GDMO'lar) ve genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO'lar),
genetik mühendisliği aracılığıyla doğal bir şekilde gerçekleşmeyecek bir biçimde kasıtlı olarak genetik
malzemesi değiştirilen mikroorganizmalar ve organizmalardır. Zehirli maddelerin veya bulaşıcı maddelerin
tanımını karşılamayan ancak normalde doğal üreme sonucu meydana gelmeyecek bir biçimde hayvanları,
bitkileri veya mikrobiyolojik maddeleri değiştirebilecek nitelikteyseler, Sınıf 9'a (UN No. 3245) atanırlar.
NOT 1: Bulaşıcı, genetiği değiştirilmiş mikroorganizmalar ve organizmalar Sınıf 6.2 maddeleridir ve UN
No.ları 2814, 2900 veya 3373'tür.
NOT 2: Menşe ülkesinin, güzergah üzerindeki ülkelerin ve varış ülkesinin yetkili kurumları tarafından
kullanımına izin verildiğinde, genetiği değiştirilmiş mikroorganizmalar veya organizmalar ADR
hükümlerine tabi değildir 14.
NOT 3: Mevcut bilimsel bilgi düzeyine göre, insanlar, hayvanlar ve bitkiler üzerinde bilinen patojenik
etkisi olmayan ve hayvanların kaçışını ve hayvanlara izinsiz erişimi güvenli bir biçimde engellemeye uygun
kaplarda taşınan genetiği değiştirilmiş canlı hayvanlar, ADR hükümlerine tabi değildir. Uluslararası Hava
Taşımacılığı Birliği (IATA) tarafından hava taşımacılığına ilişkin çıkarılan "Canlı Hayvan Yönetmeliği,
LAR" hükümleri, canlı hayvanların taşınmasına uygun kaplar için kılavuz olarak kullanılabilir.
NOT 4: Canlı hayvanlar, Sınıf 9'da sınıflandırılmış genetiği değiştirilmiş mikroorganizmaları taşıma için
kullanılamaz; ancak madde başka bir şekilde taşınamıyorsa, bu kural bozulabilir. Genetiği değiştirilmiş
canlı hayvanlar, menşe ve varış ülkelerinin yetkili kurumlarının şartları ve koşulları uyarınca taşınır.
(Silindi)
________________
3 Maddelerin ve karışımların sınıflandırılması, etiketlenmesi ve ambalajlanması ile ilgili olan ve 67/548/EEC ve
1999/45/EC Direktifini tadil ve iptal eden ve 1907/2006 Nolu (EC) Yönetmeliğini tadil eden ve L 353 sayılı, 31 Aralık 2008
tarihli Avrupa Birliği Resmi Gazetesi'nde sayfa 1-1355'te yayımlanan Avrupa Parlamentosu'nun ve Konseyi'nin
1272/2008/EC sayılı ve 16 Aralık 2008 tarihli Yönetmeliği.
14 Bkz. Avrupa Topluluğu için yetkilendirme usullerini ortaya koyan, genetiği değiştirilmiş organizmaların çevreye
kasıtlı salımına ilişkin ve 90/220/AET sayılı Konsey Direktifini ilga eden 2001/18/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi
Direktifi, Kısım C (Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesi, No. L 106, 17 Nisan 2001, s.8-14) ile genetiği değiştirilmiş gıda ve
yemlere ilişkin Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Yönetmeliği (EC) No. 1829/2003 (Avrupa Topluluğu Resmi Gazetesi, No. L
268, 18 Ekim 2003, s 1-23).
Yüksek sıcaklıklı maddeler
Yüksek sıcaklıklı maddeler, sıvı halde 100 °C veya üzerindeki sıcaklıkta veya parlama noktası olanlar için,
parlama noktasının altındaki sıcaklıkta taşınan veya taşımaya verilen maddeleri kapsar. Bunlar ayrıca 240
°C veya üzerinde taşınan veya taşımaya verilen katıları da kapsar.
NOT: Yüksek sıcaklıklı maddeler, herhangi başka bir sınıfın kriterlerine uymazlarsa Sınıf 9'a atanabilir.
Başka bir sınıftaki tanımlara uymayan ama taşıma sırasında tehlike arz eden diğer maddeler.
Başka sınıf tanımlamalarına uymayan aşağıdaki diğer muhtelif maddeler Sınıf 9'a atanır:
Parlama noktası 60 °C'nin altında olan katı amonyak bileşikleri;
Düşük tehlikeli ditiyonitler;
Yüksek oranda uçucu sıvılar;
Zararlı dumanlar yayan maddeler;
Alerjen içeren maddeler;
Kimyasal kitler ve ilkyardım çantaları;
Elektrikli çift katmanlı kapasitörler (0,3 Wh'den daha yüksek enerji depolama kapasiteli)
Araçlar, motorlar ve makineler, içten yanmalı.
NOT: UN Model Yönetmeliklerinde listelenmiş UN No. 1845 karbon dioksit, katı (kuru buz) 15', UN No.
2071 amonyum nitrat gübreleri, UN No. 2216 balık yemi (balık artığı), stabilize, UN No. 2807 manyetik
malzeme, UN No. 3334 havacılık düzenlemelerine tabi sıvı, b.b.b., UN No. 3335 havacılık düzenlenmelerine
tabi katı, b.b.b. ve UN No. 3363 makinede veya aparatta bulunan tehlikeli maddeler ADR hükümlerine tabi
değildir.