ADR’nin amacı, güvenliği sağlayacak ve radyoaktif malzemelerin taşınmasında radyasyonun etkilerinden kişilerin, mülklerin ve çevrenin korunmasını sağlayacak nitelikte zorunlulukları belirlemektir. Bu koruma aşağıdaki zorunluluklar ile sağlanır:
(a) Radyoaktif içeriklerin uhafazası;
(b) Dış radyasyon seviyelerinin ontrolü;
(c) Kritik durumların nlenmesi;
(d) Isının zarara neden olmasının nlenmesi.
Bu zorunluluk, öncelikle ambalajlar ve araçlara yönelik içerik sınırları ile radyoaktif içeriklerin tehlikesine bağlı olarak ambalaj tasarımları için geçerli olan performans standartlarına ilişkin dereceli bir yaklaşımın belirlenmesiyle karşılanır. Daha sonra, ambalajların tasarımı ve kullanımına ilişkin ve radyoaktif içeriğin niteliğinin de gözetilmesiyle ambalajların bakımına ilişkin dayatılan koşullar karşılanır. Son olarak, ilgili durumlarda yetkili makamların onayı da dahil olmak üzere idari kontrollerin getirilmesi ile karşılanır.
ADR, radyoaktif malzeme kullanımına bağlı olarak karayoluyla taşınan radyoaktif malzemeler için geçerlidir. Taşıma, radyoaktif malzemelerin dolaşımıyla ilgili ve buna dahil tüm işlemleri ve durumları içerir. Bunlar, ambalajların tasarımı, üretimi, bakımı, onarımı ve radyoaktif malzemelerin ve ambalajların hazırlanması, gönderilmesi, yüklenmesi, transit sırasındaki saklama da dahil olmak üzere taşınması, indirilmesi ve yükün teslimi şeklinde sıralanabilir. Üç genel ciddiyet düzeyi ile tanımlanan ADR performans standartları için derecelendirilmiş bir yaklaşım benimsenebilir:
(a) Rutin taşıma durumları (olaysız);
(b) Normal taşıma durumları (küçük aksilikler); (c) Taşıma sırasında kaza durumları.
ADR'de belirlenen hükümler aşağıdakilerin herhangi biri için geçerli değildir;
(a) Taşıma araçlarının ayrılmaz bir parçası olan radyoaktif malzemeler;
(b) Tesisin ilgili güvenlik yönetmeliklerine tabi olarak tesis içinde taşınan ve dolaşımın kamuya açık yolları ve demiryollarını kapsamayacağı şekilde taşınan radyoaktif malzemeler;
(c) Tanı veya tedavi amacıyla bir insana veya canlı bir hayvana nakledilmiş veya birleştirilmiş radyoaktif malzemeler;
(d) Kişinin kazaen ya da kasıtlı olarak radyoaktif malzeme alımına ya da kontaminasyonuna maruz kalması nedeniyle tıbbi tedavi için taşınıyorken içerisindeki ya da üzerindeki radyoaktif malzeme
(e) Son kullanıcıya satışını takiben, düzenleyici onaya sahip içerisinde radyoaktif malzeme bulunan tüketim malları;
(f) Malzemenin aktivite konsantrasyonunun Tablo 2.2.7.2.2.1'de belirtilen ya da 2.2.7.2.2.2 (a) ve 2.2.7.2.2.3 ila 2.2.7.2.2.6 uyarınca hesaplanan değerlerin 10 katını aşmaması koşuluyla, doğal olarak oluşan radyonüklitler içeren doğal malzeme ya da cevherler (işlenmiş olabilecek). Zaman dengesi içerisinde olmayan doğal olarak oluşan radyonüklitler içeren doğal malzeme ya da cevherler konusunda, aktivite konsantrasyonu hesaplaması 2.2.7.2.2.4 uyarınca gerçekleştirilecektir;
(g) 2.2.7.1.2’deki “kontaminasyon” tanımında belirtilen limitleri aşmayan miktarda herhangi bir yüzeyinde radyoaktif madde bulunan fakat radyoaktif olmayan katı nesneler.
İstisnai ambalajların taşınmasına dair özel hükümler
2.2.7.2.4.1’de belirtildiği üzere sınırlı miktardaki radyoaktif malzemeler, aletler, mamul nesneler veya boş ambalajlar içeren istisnai ambalajlar sadece Kısım 5 ila 7'nin aşağıdaki hükümlerine tabidir:
(a) 5.1.2.1, 5.1.3.2, 5.1.5.2.2, 5.1.5.2.3, 5.1.5.4, 5.2.1.9, 7.5.11 CV33 (3.1), (5.1) den (5.4)’e kadar ve (6)’da belirtilen geçerli hükümler; ve
(b) 6.4.4'te belirtilen istisnai ambalajlara yönelik gereklilikler
Ancak radyoaktif malzemenin diğer tehlike özelliklerine sahip olması ve Bölüm 3.3. özel hüküm 290 ya da 369 uyarınca Sınıf 7'den farklı bir sınıfta sınıflandırılması gerekmesi hali ve yukarıda (a) ve (b)'de listelenen hükümlerin sadece ana sınıfla ilgili ve ilgili olanlara ek olarak geçerli olması durumu hariçtir.
İstisnai Aambalajlar, ADR’nin diğer kısımlarındaki ilgili hükümlere tabidir. İstisnai ambalaj bölünebilen malzeme içeriyorsa 2.2.7.2.3.5’te verilen istisnai bölünebilen olarak kabul edilecek ve 7.5.11 CV33 (4.3) gereklilikleri karşılanacaktır
Radyasyona karşı koruma programı
Radyoaktif malzeme taşıması, yeterli seviyede radyasyona karşı koruma önlemlerini içeren sistematik düzenlemelere yönelik bir Radyasyona karşı koruma programına tabi olacaktır.
Kişilerin aldığı dozajlar, ilgili doz limitlerinin altında olmalıdır. Münferit dozların büyüklüğü, maruz kalan kişi sayısı ve maruz kalma olasılığını olabildiğince düşük tutarak, ekonomik ve sosyal etkileri göz önünde bulundurarak ve kişilerin aldığı dozajları ilgili doz limitlerinin altında tutarak, gereken korunma ve güvenlik optimize edilecektir. Taşıma ve diğer faaliyetler arasındaki etkileşimi de içeren yapısal ve sistematik bir yaklaşım benimsenir.
Programda uygulanacak olan tedbirlerin niteliği ve kapsamı, radyasyona maruziyetin büyüklüğü ve olasılığı ile orantılı olmalıdır. Program, 1.7.2.2, 1.7.2.4, 1.7.2.5 ve 7.5.11 CV33 (1.1) zorunlulukları ile uyumlu olmalıdır. Program belgeleri, istendiğinde, yetkili makamlar tarafından incelenebilmesi için ibraz edilecektir.
Taşıma işlemleri sırasında meydana gelen iş kazalarında, belirlenmiş etkin dozajın aşağıdakiler gibi olduğu değerlendirilirse:
(a) bir yıl içinde 1 mSv ile 6 mSv arasında olması muhtemelse, iş yeri veya bireysel kontrol yoluyla dozaj belirleme programı yürütülür; yada
(b) bir yıl içinde 6 mSv'yi aşması muhtemelse, bireysel kontrol gereklidir. Bireysel veya iş yeri kontrol programı yürütüldüğünde ilgili kayıtlar da tutulur.
NOT: Taşıma etkinliklerinden doğan mesleki maruziyetler için, etkili dozun bir yıl içerisinde 1 mSv’yi aşmasının çok muhtemel olmadığının değerlendirilmesi durumunda, özel iş şekilleri, detaylı denetim, doz değerlendirme programları veya münferit kayıt tutma işlemlerinin yapılmasına gerek yoktur.
İşçiler (bkz. 7.5.11, CV33 Not 3) iş kazalarına maruz kalmalarını ve hareketlerinden etkilenebilecek diğer kişilerin maruz kalmasını engellemek için alınması gereken önlemler dahil radyasyondan korunma konusunda gerekli şekilde eğitilmelidir.
Yönetim sistemi
ADR’nin ilgili hükümleriyle uyumluluğunu temin etmek amacıyla, 1.7.1.3’te tanımlanan ADR kapsamındaki tüm işlemlerde yetkili otorite tarafından kabul edilebilir uluslararası, ulusal veya diğer standartlara uygun yönetim sistemi kurulmalıdır. Tasarım şartnamesinin tamamen uygulandığını gösteren sertifika yetkili otoritenin kullanımına hazır tutulmalıdır. Üretici, gönderen veya kullanıcı aşağıdakilere hazırlıklı olmalıdır: :
(a) Üretim ve kullanım sırasındaki denetimlerde gerekli kolaylığı sağlamalıdır; ve
(b) Yetkili otoriteye ADR uygunluklarını göstermelidir.
Yetkili otorite onayı gerektiren yerlerde, söz konusu onay, yönetim sisteminin yeterliliğini hesaba katacak ve buna bağlı olacaktır.
Özel düzenleme
Özel düzenlemeyle, yetkili makamların onayladığı ve radyoaktif malzemeler için geçerli tüm ADR zorunluluklarını karşılamayan maddeler aşınabilir.
NOT: Özel düzenleme, 1.5.1 uyarınca geçici bir istisna olarak kabul edilmez.
